اقدام پژوهی راه های ایجاد انگیزه در درس ریاضی

در خدمت شما هستیم با اقدام پژوهی “راه های ایجاد انگیزه در درس ریاضی”

اقدام پژوهی

اقدام پژوهی یکی از روش های تحقیق به شمار می آید و به شکل نظام مند، کارآمد و سازنده می باشد. با توجه به اینکه اتفاق نظر بر سر مفاهیم مربوط به اقدام پژوهی وجود ندارد یکی از بحث برانگیزترین روش های تحقیق در علوم اجتماعی می باشد. اقدام پژوهی از طرفی روش خاص خود را دارد و از طرف دیگر به پژوهشگر اجازه می دهد براساس تفکر خلاقانه، تجربه و دانش خود به راه حل و نتایج جدید دست یابد. اقدام پژوهی در مباحث اجتماعی، تربیتی، روانشناختی و مخصوصاً مسائل مربوط به آموزش و پرورش و مدارس از جایگاه بسیار بالایی برخوردار است.

بی تردید مطالعه منابع مربوط به اقدام پژوهی به پژوهشگران کمک می کند تا در انجام تحقیقات و پژوهش های خود تخصص و مهارت لازم را کسب نمایند. در زمینه اقدام پژوهی منابع متعددی به نگارش درآمده است. اما براساس تجربه می توان گفت معلمان و دانشجویان در مسیر اقدام پژوهی به منبعی آسان و در عین حال جامع و علمی تحت عنوان «اقدام پژوهی » نیاز دارند.

 معلمان پس از فراگیری مفاهیم اقدام پژوهی

• علاوه بر پرداختن به مباحث نظری به طور آسان و صریح مراحل علمی و کاربردی را در کلاس اجرا می کنند.
•  گام های پژوهش با ذکر موارد و مثال های مرتبط معرفی شده است.
• از منابع علمی معتبر و تجربیات دیگر پژوهشگران استفاده می نمایند.
• بخش های مربوط به (متغیر، فرضیات، جامعه آماری، نمونه گیری، جمع آوری اطلاعات، و بخش تجزیه و تحلیل در ابعاد آماری) را در اقدام پژوهی به صورت عملی اجرا می کنند.

اقدام پژوهی در عصر کنونی

در سال های اخیر انقلابی عظیم در عرصه تحقیق و پژوهش رخ داده است. شناخت و کاربرد روش های تحقیق پیشرفت بیشتر در این امر را سرعت بخشیده و راه حل های مناسب پیش روی بشریت قرار داده است. مهمترین عامل تسریع این پیشرفت، ابداع و به کار بردن روش های علمی تحقیق بوده است. از جمله این شیوه ها می توان به شیوه اقدام پژوهی ( پژوهش در عمل ) اشاره نمود.

این تحول عظیم در امر پژوهش حاصل پژوهش های صاحب نظرانی است که با استفاده از اصول علمی، پژوهش های ارزشمندی را انجام داده اند و به گردآوری منابع مرتبط با این عنوان پرداخته اند.

مطالعه اقدام پژوهی

به طور کل اهداف مطالعه و آموزش اقدام پژوهی شامل موارد زیر مشود:

۱ – فراگیری روش بیان و پیگیری مسائل و مشکلات که در محیط پیرامون با آن مواجه هستیم.

۲- کسب مهارت لازم جهت اجرای پروژه های اقدام پژوهی

۳- کسب مهارت لازم در ارائه گزارش اقدام پژوهی.

اقدام پژوهی چه اهدافی را دنبال می کند؟

اقدام پژوهی روش منظم و دقیق برای طرح سوال و جمع آوری داده ها و تجزیه و تحلیل آنهاست که منجر به تولید دانش جدید و ارائه راه حل برای مشکلات با استفاده از مراحل و روش علمی می شود.

می توان گفت اقدام پژوهی عبارت است از:

• رسیدگی ، پژوهش ، مطالعه حقیقت و واقعیت؛
• تجسس و جستجوی مجدد؛
• شیوه فکر کردن برای پاسخ به چرایی و چگونگی؛
• شیوه هدفمند و سیستماتیک اطلاعات مشاهده شده برای یافتن پاسخ یا راه حل مناسب؛
• شیوه ای جهت توسعه و آزمایش نظریه های جدید.

اقدام پژوهی به منظور توصیف ، توضیح ، کشف روابط و کنترل پدیده ها انجام می شود.

هدف اولیه شامل روشن کردن مسأله خاصی است که با آن روبه رو شده است و هدف نهایی دستیابی به معلوم کلی و پاسخ به یک سوال یا ارائه راه حل یک مسأله، رد یا قبول فرضیه و یا گسترش علم می باشد.

ویژگی ها و قواعد اقدام پژوهی

ویژگی های اقدام پژوهی عبارتند از: نظم و کنترل، نوآوری، عینیت، تعمیم پذیری، صبر، جرأت، دقت، تخصص، قاعده تجاهل و رعایت اصل بی طرفی.

۱- نظم و کنترل: اقدام پژوهی یک روش منظم است و محقق از گام های متوالی پیروی می کند که به دنبال هم انجام شده و موجب رسیدن به هدف می شود.

۲- نوآوری و توسعه ای بودن : در اقدام پژوهی باید بر مسائلی تأکید شود که تکراری نباشد و از زاویه ای جدید به مسأله نگریسته شود و انجام آن منجر به توسعه دانش بشر گردد.

۳- عینیت، واقعی بودن: اقدام پژوهی با پدیده های قابل سنجش و اندازه گیری سرو کار دارد و شواهد باید به روش عینی جمع آوری شود.

۴- تعمیم پذیری: اقدام پژوهی باید توانایی تعمیم ( عمومیت بخشیدن ) نتایج از مشاهدات محدود به کل را داشته باشد.

۵- صبر: اقدام پژوهی فعالیتی منظم است که باید با صرف زمان کافی انجام شود و با حوصله تک تک مراحل پیگیری و انجام شود.

۶- جرئت: در مواردی، اجرای یک اقدام پژوهی نیاز به جرأت و شهامت دارد، زیرا همیشه نتایج حاصل از اقدام پژوهی مورد قبول همگان نیست و مخالفت هایی را به وجود می آورد.

۷- دقت: دقت در انجام اقدام پژوهی موجب می شود که در صورت ایجاد شرایط یکسان قبلی بتوان اقدام پژوهی مشابه انجام داد و نتایج را از جوانب مختلف مورد مقایسه قرار داد.

۸- تخصص: اقدام پژوهی باید از روش های متنوع و گسترده آگاهی داشته باشد و با تسلط بر آنها و استفاده از مهارت خود، اقدام پژوهی را انجام دهد.

۹- قاعده تجاهل: اقدام پژوه باید ابتدا ذهن خود را از موضوع مورد نظر خالی فرض کند و پیرامون موضوع، خود را به نادانی بزند، سپس به پژوهش و تحقیق بپردازد و از هرگونه قضاوت و پیش داوری عجولانه بپرهیزد.

۱۰- رعایت اصل بی طرفی: هر اقدام پژوه دارای علایق، نظرات، آرزوها، باورها و … خاص خود است. به برخی علاقه مند و نسبت به برخی دیگر بی علاقه و حتی مخالف است. هیچ یک از این موارد در فرِند و ماهیت اقدام پژوهی نباید تأثیر بگذارد.

توصیف وضع موجود ( شواهد 1)

 به منظور مشخص کردن مسأله ی ذکر شده، در اوایل سال تحصیلی96-95جهت گردآوری داده‌ها، از شاخص‌های کیفی و کمّی استفاده نمودم.

 الف. شاخص‌های کیفی وضع موجود

       قبل از پرداختن به شاخص‌های کیفی بر خود لازم می‌دانم، مروری بر اهداف آموزش ریاضی در دوره­ی ابتدایی داشته باشم.

      به منظور آگاهی بیش­تر از میزان علاقه­ی دانش­آموزان نسبت به درس ریاضی، دفترچه­ای به نام ثبت فعالیت‌های ریاضی تهیه نموده و هر ورق آن را به دانش­آموزی اختصاص دادم و هنگامی که دانش‌آموزان فعالیت‌های مختلف گروهی و فردی در کلاس انجام می‌دادند، با دقت، رفتار آنان را مشاهده نموده و یادداشت می‌کردم. بعد از دو ماه و چند روز:

  با بررسی مراجعات مکرر بعضی از اولیای دانش‌آموزان به کلاسم، و گله مندی از فرزندشان در رابطه با درس ریاضی دریافتم:

• از نتایج آزمون‌های مداد-کاغذی درس یاد شده ناراضی بودند.
• نسبت به درس ریاضی ابراز بی­علاقه­گی می کردند.
• انجام تکالیف ریاضی در منزل، با تأخیر و نارضایتی اولیا همراه بود.
• تکالیف ریاضی با کمک بزرگ­ترهای خود انجام می شد.

       با نظر­سنجی از دانش‌آموزان در مورد میزان علاقه­ی آنها نسبت به درس ریاضی دریافتم:

• نسبت به یادگیری درس ریاضی نگرش مثبتی نداشتند.
• به نقل از چند تن از دانش‌آموزان زنگ ریاضی خسته کننده بود.

       هم­چنین با بررسی نتایج حاصل از آزمون ریاضی آذرماه دریافتم:

• آزمون‌های عملکردی را با دقت انجام نمی­دادند.
• علاقه­ای به انجام آزمون‌های عملکردی نداشتند.