مبانی نظری و پیشینه پژوهشی قوانین حضانت

با سحافایل در خدمت شما هستیم با «پیشینه پژوهشی و تحقیق و مبانی نظری قوانین حضانت» که بطور کامل و جامع به این مبحث پرداخته و نیاز شما را به هرگونه جستجوی بیشتری برطرف خواهد نمود.

توضیحات: فصل دوم پایان نامه کارشناسی ارشد (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)

همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع :انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)
نوع فایل:WORD و قابل ویرایش با فرمت doc

فهرست محتوا

فصل اول : کلیات

1-1 مقدمه 2

1-2 بیان مسأله 2

1-3 اهمیت و ضرورت تحقیق 5

1-4 اهداف تحقیق 7

1-5 فرضیه های تحقیق 7

1-6 مفهوم حضانت 7

1-6-1 مفهوم لغوى حضانت 8

1-6-2 مفهوم فقهى حضانت 8

1-6-3 مفهوم حقوقى حضانت 8

1-7 روش تحقیق 9

1-8 مرور ادبیات و سوابق مربوطه 10

فصل دوم : بیان موضوع

2-1 بررسی فقهی حضانت 15

2-1-1 حضانت در فقه 15

2-1-2 اولویت پدر و مادر بر حضانت 16

2-1-3 دیدگاه فقیهان در باب حضانت در 7 سال اول 25

2-1-4 تساوی در حضانت تا هفت سالگی 26

2-1-5 حضانت در هفت سال دوم 26

2-1-6 روایات بیان کننده شایستگی پدر در هفت سال دوم 28

2-2 بررسی حقوقی حضانت در ایران 32

2-2-1 تعریف حضانت درحقوق ايران 32

2-2-2 مسأله اولويت در امر حضانت 33

2-2-3 مسأله حضانت بعدازطلاق 34

2-2-4 حضانت اطفال درصورت فوت يكي از والدين 35

2-2-5 موارد سقوط حق حضانت 37

2-2-6 پايان حضانت 39

2-2-7 ضمانت اجراي حضانت درحقوق ايران 41

2-2-8 تصمیمات دادگاه درمورد حضانت 43

2-2-9 مبناي حقوقي حضانت درحقوق مدني ايران 44

2-2-10 نگاهداري وتربيت اطفال 46

2-2-11 مادههای قانون مدنی در ارتباط با حضانت 46

2-2-12 مادههایی از قانون مجازات اسلامی در ارتباط با حضانت 48

2-2-13 ملاقات طفل 48

2-2-14 ملاقات طفل قبل از وقوع طلاق 49

2-2-15 ملاقات طفل پس از وقوع طلاق 50

2-2-16 نفقه كودك به عهده چه كسي است 50

2-2-17 حضانت در قوانین دیگر کشورهای اسلامی 51

فصل سوم : آسیب شناسی

3-1 حضانت،حق یا تکلیف؟ 55

3-2 آیا موانع حضانت مانع اجرای حق است یا باعث سقوط حضانت خواهد شد؟ 63

3-3 متغیرهای موثر در تعیین سن حضانت 66

3-4 متصدّی امر حضانت در فرض حیات ابوین یا فقدان آنها 69

3-4-1 در فرض حیات ابوین و انحلال نکاح به علت طلاق 69

3-4-2 در فرض فقدان یکی از آنها 71

3-4-3 در فرض فقدان هر دو 71

3-5 مباشرت در حضانت 72

3-6 پایان دوره نگهداری و حضانت طفل 76

فصل چهارم : نتیجه گیری

4-1 بحث و نتیجه گیری 82

منابع 85

1 مقدمه

دین مبین اسلام با درک اهمیت خانواده به عنوان سنگ بنای جامعه توجه شایسته و ویژه ای را به حفظ و بهروزی آن، مبذول داشته و با دقت در جزئی­ترین شئون آن در قانون گذاری های خود، مقرراتی را به منظور پایداری و سعادت آن در نظر گرفته است. خانواده کانون گرمی است برای پرورش اطفالی که قرار است در آینده اعضاء مفید و سالم اجتماع را تشکیل بدهند، به همین دلیل دین اسلام بیشترین تلاش را به خرج داده است تا از فروپاشی این نهاد مقدس جلو گیری نماید، تا آنجا که طلاق و جدایی همسران را مبغوض­ترین حلال بر شمرده است. اگر این کانون مقدس متزلزل گردد، آسیب های آن تنها دامن زوجین را نمی­گیرد، بلکه اصلی ترین قربانی آن اطفالی است که آشیانه ی گرم خود را از دست داده در معرض انواع آفت­های اجتماعی قرار می­گیرند. طبیعی است که هیچ نهاد یا سازمانی نمی­تواند نقش این نهاد مقدس را برای این اطفال ایفاء نماید، اماّ اگر این نهاد به هر دلیلی فروپاشید، لازم است تدابیری در نظر گرفته شود که تا حد امکان از آسیب های احتمالی آن نسبت به اطفال و جامعه کاسته شود.

1-2 بیان مسأله

حضانت کودکان یکی از مسایل مهم در جامعة بشری محسوب می­گردد. حضانت و پرورش کودکان در ادوار تاریخ به شکلی از اشکال در ادیان و مذاهب مختلف وجود داشته است. هم اکنون در تمام کشورهای پیشرفته و عقب مانده که دارای سیستم های مختلف حقوقی و سیاسی می باشند حضانت و پرورش کودکانی را که در اثر انحلال ازدواج و یا وقوع طلاق، خلع، تفریق و یا متارکة قضایی بدون سر پرست می­مانند، در قوانین خود پیش بینی نموده اند.

عمده ترین حکمت و مشروعیت حضانت کودکان، شاید در این نکته نهفته باشد که آنان در آینده در معرض آسیب بیشتر قرار نگیرند و از آن­ها حفاظت و مراقبت کامل صورت گیرد و این کودکان در آینده به توانند اشخاص مفید در جامعه به بار آیند.

«حضانت» واژة عربی از ماده حَضَنَ و در لغت به معنای حفظ و نگهداری کردن و در آغوش گرفتن وپرورش دادن است، ولی حقوق­دانان برای«حضانت»تعاریف گوناگونی آورده اند كه به پاره­ای از آن­ها اشاره می­شود: حضارت عبارت است از اقتداری که قانون به منظور نگهداری و ترییت اطفال به پدر و مادر آنان اعطا کرده است. (ناصر کاتوزیان، حقوق مدنی، 1383/2/139) آقای لنگرودی نیز می­نویسد: «حضانت عبارت است از نگهداری مادی و معنوی طفل توسط كسانی كه قانون مقرر داشته است. (لنگرودی، 1368/1، ش1720). آقای لنگرودی می نویسد: «حضانت عبارت است از نگهداری مادی و معنوی طفل توسط كسانی­كه قانون مقرر داشته است» و حضانت مختص ابوین و اقربای طفل است و بین اقربا رعایت طبقات ارث نمی شود و عبارت است از حفظ مادی (جسم) و تربیت اخلاقی و معنوی طفل مناسب شؤون. (لنگرودی، ترمینولژی حقوق، /1، ش 1720).

دكتر شایگان نیز حضانت را چنین تعریف كرده است كه حضانت یا نگاهداری اطفال، حق و تكلیفی است كه پدر یا مادر نسبت به طفل خود دارند.. (شایگان، حقوق مدنی، ج 2، ص169). البته این نیز تعریف حضانت نیست؛ بلكه بیان و ماهیت و طبیعت حقوق آن می باشد. مضافاً كه دامنه حقوق و تكالیف والدین نیز در آن مشخص نگردیده است. و نیز نوشته اند: حضانت اقتداری است كه قانون به منظور نگهداری و تربیت اطفال به پدر و مادر اعطا كرده است. (كاتوزیان، حقوق مدنی، /2 /139) این همان مفهوم برگرفته از فقه اسلامی است كه متناسب با معنای لغوی نیز می باشد. قانون مدنی ایران و قانون حمایت خانواده، حضانت را تعریف ننموده است و از مواد مربوط و ماده 12 آیین نامه اجرای قانون حمایت خانواده تعریفی به شرح زیر به دست می آید: «حضانت عبارت است نگهداری و تربیت طفل به طوری كه صحت جسمانی و تربیت وی با توجه به نیازمندی های حال و آینده او و وضع و موقعیت والدین طفل تأمین گردد».

مواد 1168 الی 1179 قانون مدنی ایران كه شمول دایره حضانت را ذكر می­نماید، فقط از دو چیز سخن گفته اند: «نگاهداری» و «تربیت» پس حضانت یعنی، سرپرستی برای نگاهداری و تربیت. اگر طفل مریض می­شود، پرداخت بهای دارو، نفقه است؛ ولی خوراندن دارو به طفل، حضانت است. پرداخت بهای خرید لباس جهت طفل، نفقه است ولی پوشاندن بر تن او، حضانت و از این قبیل.

موضوع حضانت یکی از مباحث پیچیده حقوق خانواده میباشد که علی رغم اهمیت ان به نظر میرسد در زمینه تدوین قوانین در این موضوع کم کاری گردیده که باعث پیامدهای نامطلوب چه برای طرفین درگیر با این مسائل و چه دادگاههای رسیدگی کننده به این پرونده ها شده است که به بیان برخی از این مسائل در ذیل میپردازیم:

1.قانون بیان میدارد حضانت حق وتکلیف والدین است ولی صراحتا مشخص نیست حق است یا تکلیف یا برای کدام حق وبرای کدام تکلیف است چون این تفکیک حق از تکلیف دارای اثاری چون قابل اسقاط بودن حق-الزام والدین در صورت امتناع در صورتی که تکلیف باشد وقابلیت مطالبه اجرت در صورت حق بودن وانجام اختیاری از سوی و…میباشد.

2.موانع حضانت(ازدواج مادر و…)باعث سقوط حضانت خواهد شد یا مانع اجرای ان تا زمان رفع مانع خواهد بود به عبارت دیگر ایا با از بین رفتن مانع حق حضانت اعاده خواهد شد.

3.ایا مباشرت در حضانت شرط است یا استنابت نیز جایز میباشد.در صورتی که استنابت جایز باشد ایا این جواز مطلق است یا مشروط به اینکه دارنده حق حضانت قدرت بر این امر نداشته باشد.

4.در خصوص قلمرو زمانی به درستی و دقیق معلوم نیست که حضانت تا چه زمانی ادامه دارد و اولویت پدر و مادر در نگهداری بر چه اساسی می باشد و ایا بعد از ان والدین تکلیفی بر عهده ندارند.ایا بلوغ طفل پایان حضانت می باشد یا علاوه بر ان رشد هم لازم می باشد.

بنابراین در این تحقیق با توجه به آنچه گفته شد در پی آنیم تا به آسیب شناسی قوانین مربوط به حضانت بپردازیم.

فهرست منابع

1. بستاکی، فاطمه، 1389، حضانت مادر از دیدگاه فقه و حقوق اسلامی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه قم، گروه حقوق.
2. بندرچی، محمدرضا، 1388، حضانت در فقه و قانون، فصلنامه فقه اهل بیت فارسی، شماره 37.
3. جبعی عاملی (شهید ثانی)،زین الدین بن علی، 1994 م ، شرح اللمعه الدمشقیه، بیروت، موسسه الاعلمی، ج 5.
4. جبعی عاملی (شهید ثانی)،زین الدین بن علی،1363، مسالک الافهام فی شرح شرایع الاسلام، قم، بنیاد معارف اسلامی، ج8 .
5. خوانساری، سید احمد، جامع المدارک، 1364، قم، موسسه اسماعیلیان، چاپ دوم.
6. خوئی، سید ابولقاسم، 1310 ق، منهاج الصالحین، قم، مدینه العلم،چاپ دوم .
7. درازی بحرانی، یوسف بن احمد ، 1409 ه، الحدائق الناضره فی احکام العتره الطاهر، قم، موسسه النشر الاسلامی.
8. دلاور، ع.، 1380، مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی،تهران، انتشارات رشد.
9. سبحانی، جعفر، 1416، نظام النکاح، قم، موسسه امام صادق (ع)،چاپ اول.
10. سیستانی،منهاج الصالحین، ج3.
11. صفایی، سید حسین؛ امامی، اسد الله، 1376، حقوق خانواده، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم، جلد 2.
12. صفایی، سید حسین؛ امامی، اسد الله، 1388، مختصر حقوق خانواده، تهران، میزان.
13. طاهری نیا، احمد، 1383، پژوهشی در حضانت کودک، مجله فقه، شماره 41 .
14. طاهري نيا، احمد، 1388، بررسي فقهي مسأله حضانت كودك از نظر كتاب و سنت، تهران، مؤسسه آموزش و پژوهش امام خميني.
15. طباطبایی، میر سید علی، 1412 ه، ریاض المسائل فی بیان الاحکام الشرع بالدلائل، قم، موسسه نشر اسلامی ، چاپ اول ، ج 2.
16. طوسی (شیخ طوسی )،المبسوط، ،چاپ تهران، جلد 3.
17. علامه حلی ،مختلف الشیعه، ج 2.
18. فخرالمحققین،ایضاح الفوائد فی شرح القوائد، ج 2.
19. قدیمی فر، زهره، 1389، بررسي تطبيقي حضانت در مذاهب خمسه، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، گروه معارف.
20. قران کریم ،آیات 37 و44 سوره آل عمران- آیه 40 سوره طه- آیه 12 سوره قصص-سوره غل آیه 87،سوره روم آیه 54، سوره بقره آیه 233،سوره نساء آیه 141 ،سوره یوسف آیه 106.
21. المحقق الکرکی، جوامع المقاصد.
22. مصباح، محمد تقی، اخلاق در قران.
23. مغنیه، محمد جواد، 1377، الفقه علی المذاهب الخمسه، تهران، موسسه الصادق(ع)،چاپ پنجم.

1. میرداداشى، سید مهدى، 1381، بررسى فقهى – حقوقى حضانت، ماهنامه رواق اندیشه، شماره 8 .
2. نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، الطبعه الثانیه، تهران، دارالکتاب الاسلامیه، جلد 43.