پیشینه پژوهشی سرمایه های فکری (رشته مدیریت بازرگانی)

با سحافایل در خدمت شما هستیم با «پیشینه پژوهشی سرمایه های فکری (رشته مدیریت بازرگانی)» که بطور کامل و جامع به این مبحث پرداخته و نیاز شما را به هرگونه جستجوی بیشتری برطرف خواهد نمود.

فهرست محتوا

فهرست

• 2-1) مقدمه. 13
• 2-2) سرمایه. 13
• 2-3) تاریخچه سرمایه فکری 14
• 2-3-1) سرمایه فکری.. 15
• 2-3-2) اهمیت سرمایه های فکری.. 20
• 2-3-3) ویژگی های سرمایه فکری.. 21
• 2-3-4) مولفه های سرمایه فکری.. 23
• 2-3-5) رابطه سه مولفه سرمایه فکری.. 28
• 2-3-6) الگوهای سرمایه فکری.. 29
• 2-3-7) منافع و مزایای سنجش سرمایه فکری.. 36
• 2-7) پیشینه تحقیق. 70
• 2-7-1) مطالعات داخلی. 70
• 2-7-2) مطالعات خارجی. 72

سرمایه

تعریف لغوی

1- مالی، دارایی ۲ – دارایی خواه مادی یا معنوی ۳ – مالی که عواید پولی بدست دهد (لغت نامه دهخدا)

2-2-2- تعریف اصطلاحی

اصطلاح سرمایه به ثروت انباشته (به خصوص آنچه برای تولید ثروت بیشتر به کار می رود) اطلاق می شود. ابزارهایی که فرد، گروه، نهاد یا جامعه ای برای رسیدن به هدفهایش از آنها استفاده می کند، سرمایه نامیده می شود(صیادی و همکاران، 1394).

انواع سرمایه

الف) سرمایه مادی یا اقتصادی

به کالاهای سرمایه ای یا وجوه و دارایی های بکار رفته در فرآیند تولید سرمایه، سرمایه مادی گفته می شود.

ب) سرمایه فیزیکی

به دارایی های مشهود و ملموس سازمان از قبیلی زمین، ساختمان اداری، اثاثیه و ملزومات اداری، ماشین آلات، وجوه نقدی و … سرمایه فیزیکی گفته می شود.

ج)  سرمایه انسانی

سرمایه انسانی موجودی شایستگی ها، دانش، ویژگی های اجتماعی و شخصیتی شامل خلاقیت، تجسم در توانایی برای انجام کاری جهت تولید ارزش اقتصادی است (ویکی پدیا).

د) سرمایه اجتماعی

سرمایه اجتماعی مجموعه منابع مادی یا معنوی است که به یک فرد یا گروه اجازه می دهد تا شبکه پایداری از روابط کم و بیش نهادینه شده را در اختیار داشته باشد که شامل انواع شناختی، ساختاری، درون گروهی و برون گروهی است  (شریفیان ثانی، 1380).

ه) سرمایه سازمانی

منظور از سرمایه سازمانی مجموعه ای از سرمایه ها و دارایی های غیرملموس یک سازمان است که طیف گسترده ای از سرمایه های معنوی، سرمایه های انسانی، سرمایه های ارتباطی، سرمایه های اطلاعاتی، ساختاری، نوآوری و نظایر آن را تشکیل داده و رسیدن به اهداف و رسالت سازمان را تسهیل می نماید (حسین محمدی، ۱۳۹۲).

و) سرمایه فرهنگی

 مجموعه ای از دانش ها، تمایلات، عادات، نگرشها و توانایی های شناختی را مد نظر قرار می دهیم که در شکل کالاها و ابزارهای فرهنگی متجلی می شود (روحانی، 1388).

ز) سرمایه فکری

تاریخچه سرمایه فکری

تاریخچه سرمایه فکری در سال ۱۹۹۶ جان کنت گالبریت[1] به عنوان نخستین نفر از اصطلاح سرمایه فکری استفاده کرد، اما در اواسط دهه ۱۹۸۰ حرکت از صنعت به اطلاعات آغاز شد و شکاف عمیق بین ارزش دفتری و ارزش بازار شرکت ها به وجود آمد و در اواخر این دهه نخستین تلاش ها برای تدوین صورت های مالی حساب هایی که سرمایه فکری را نیز اندازه گیری کنند، صورت گرفت و کتابهایی از قبیل” مدیریت دارایی های دانشی توسط آمیدن درباره این موضوع تألیف شد. در اوایل ۱۹۹۰ نخستین بار نقش مدیریت سرمایه های فکری با اختصاص یک پست رسمی در سازمان مشروعیت یافت و آقای ادوینسون[2] به عنوان مدیر سرمایه های فکری شرکت اسکاندیا معرفی شد. همچنین، در این دوره مفهوم رویکرد ارزیابی متوازن توسط کاپلان و نورتن [3]مطرح گردید. در اواسط دهه ۱۹۹۰ شرکت اسکاندیا نخستین گزارشی سرمایه های فکری را منتشر کرد و همایشی در سال ۱۹۹۶ با موضوع سرمایه فکری ترتیب داده شد. در اوایل دهه ۲۰۰۰ نخستین مجله میبر با محوریت سرمایه های فکری و نخستین استانداردهای حسابداری سرمایه فکری توسط دولت دانمارک منتشر گردید. امروزه پروژه های مختلفی از قبیل انتشار کتب و برگزاری سمینارها و تهیه و تدوین مقالات متعددی در این زمینه در حال انجام است (همتی و همکاران، ۱۳۹۰).

سرمایه فکری

بسیاری تمایل دارند از اصطلاحاتی مانند دارایی ها، منابع یا محرک های عملکرد به جای کلمه سرمایه استفاده کنند. آنها واژه فکری را با کلماتی مانند نامشهود، بر مبنای دانش یا غیرمالی جایگزین می کنند. برخی از حرفه ها(حسابداری مالی و حرف های قانونی) نیز تعاریف کاملا متفاوتی مانند دارایی های ثابت غیرمالی که موجودیت عینی و فیزیکی ندارند ارائه کرده اند. به علاوه اینکه سرمایه فکری یک دارایی نامشهود است که از طریق به کارگیری دارایی های مرتبط با منابع انسانی، عملکرد سازمانی و روابط خارج از سازمان به دست آمده است. به اعتقاد ادوینسون و مالون[4] (۱۹۹۶) سرمایه فکری عبارتست از داشتن دانش، به کارگیری تجربه، تکنولوژی سازمانی، ارتباط با مشتری و عرضه کننده و نیز توانایی های حرفه ای که یک مزیت رقابتی در بازار را از آن شرکت می کند و یا به اعتقاد لیو[5]، سرمایه فکری عبارتست از منابع سودهای آینده (ارزشی) که توسط نوآوری، طراح یهای منحصر به فرد سازمان یا تجربیات نیروی انسانی تولید می شود (گوپتا و روس[6]، 2001). همه این ویژگی ها باعث ایجاد ارزش می شود و به این دلیل که یک پدیده کاملاً داخلی است قابلیت خرید و فروش ندارد.

به عبارت دیگر، سرمایه فکری شامل دانش، اطلاعات، دارایی فکری و تجربه است که می تواند برای ثروت آفرینی به کار برده شود. سرمایه فکری عبارت از مجموعه ای از توانایی های ذهنی جمعی یا دانش کلیدی. بونتیسی سرمایه فکری را تلاش برای استفاده مؤثر از دانش (محصول نهایی) در مقابل اطلاعات (ماده خام) معرفی می کند (ایلیانی و تانسوئی[7]، 2008). یکی از تعاریف جدیدی که از سرمایه فکری ارائه شده است، تعریف زاگال و مالولی (۰ ۲۰۱) می باشد؛ آنان سرمایه فکری را کلی دانشی تعریف کردند که یک سازمان قادر است در فرایندها هدایت کسب و کار خود در راستای خلقی ارزشی برای شرکت به کار گیرد. سرمایه فکری تنها محدود به دانش در دسترسی افراد نمی شود، بلکه شامل دانش ذخیره شده در درون پایگاه داده های سازمانی، فرایندهای کسب و کار و ارتباطات نیز می گردد (زاگال و مالولی[8]، 2010).

منابع

• 1- احمدیان، مجید و قربانی، رحیم (1392)، بررسی رابطه بین سرمایه فکری و عملکرد سازمانی: موردمطالعه وزارت امور اقتصادی و دارایی، مجله اقتصادی، شماره های 11 و 12، 111-130.
• 2- اردلان، محمدرضا و بهشتی، رقیه (1394)، بررسي تأثير سرماية فرهنگي و سرماية فكري بر بهره وري نيروي انساني با نقش ميانجيگري مسئوليت پذيري اجتماعي، مدیریت بر آموزش سازمان ها، سال چهارم، شماره 1، 73-102.
• 3- اولیایی، علی (1388 ), رابطه متقابل میان اجزای سرمایه فکری و اثرات ان ها بر عملکرد سازمانی, پایان نامه کارشناسی ارشد, دانشگاه پیام نور تهران , رشته مدیریت دولتی,161-135.
• 4- باورصاد, بلقیس؛ جلال الدین دلاوری پور و حسام الدین توان بخش، ۱۳۸۹، بررسی رابطه نوآوری، یادگیری سازمانی و عملکرد سازمان، اولین کنفرانس بین المللی مدیریت و نوآوری، شیراز، http://www.civilica.com/Paper-MIEAC01-MIEAC01_120.html.
• 5- برادران، سیامک؛ رشیدی، محمد مهدی و کریمی، فاطمه (1394)، بررسی تاثیر سرمایه فکری بر عملکرد سازمانی تاکید بر نقش میانجی قابلیت یادگیری، کنفرانس بین المللی مدیریت و اقتصاد در قرن 21.
• 6- بورقانی فراهانی، سهیلا؛ آبدارزاده، پدرام و فتوت، بنفشه (1395)، اثر سرمایه های فکری بر نوآوری سازمانی با میانجی گری مدیریت دانش و یادگیری سازمانی در رسانه های نوشتاری، پژوهش های مدیریت منابع انسانی، دوره 6، شماره 1، 23-48.
• 7- جهانیان، رمضان و حدادی، طاهره (1394)، بررسي رابطة بين سرمایة فكری با نوآوری و خلاقيت منابع انساني در سازمان، فصلنامه علمی-پژوهشی ابتکار و خلاقيت در علوم انساني، دوره پنجم، شماره اول، 65-92.
• 8- خانلری، امین و سبزه علی، رضوان (1393)، بررسی رابطة یادگیری سازمانی و عملکرد مالی از طریق فرایند نوآوری در شرکتهای صنعتی گلپایگان، مدیریت بازرگانی، دوره 6، شماره 4، 773-790.
• 9- خضری، نورجهان؛ طاهری، عبدالمحمد و جمال زاده، محمد (1394)، مقایسه عملکرد مدیران گروههای آموزشی دانشگاه از نظر مهارتهای سه گانه مدیریتی، فصلنامه علمی-پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، سال ششم، شماره 2، 165-188.
• 10- خورشید، صدیقه و پاشازاده، عاطفه (1391)، تأثیر هوش سازمانی بر قابلیتهاي عاطفی و یادگیري سازمانی، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، سال 22، شماره 69، 25-58.
• 11- رشیدی, محمد مهدی؛ حبیبی معصومه و جعفری فارسانی جواد (1389 )، رابطه بین سرمایه های فکری و قابلیت یادگیری سازمانی در موسسه مطالعات بین المللی انرژی، فصلنامه مدیریت و منابع انسانی در صنعت نفت , سال چهارم , شماره 11.
• 12- روحانی، حسن (1388)، درآمدي بر نظريه سرمايه فرهنگي، راهبرد، دوره 18، شماره 53، 7-35.
• 13- سید نقوی، میرعلی؛ سپندارند، صادق و رامین مهر، حمید (1391)، بررسي اثرات سرمايههاي فكري بر عملكرد سازماني با تأكيد بر نقش ميانجي قابليت يادگيري در شعب بانك صادرات استان تهران، مدیریت بازرگانی، دوره 4، شماره 12، 53-70.
• 14- شامی، عادل (1392)، بررسی تاثیر نوآوری ویادگیری سازمانی بر عملکرد سازمان درشرکت توانیر، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز.
• 15- شریفیان ثانی، مریم (1380)، سرمایه اجتماعی: مفاهیم اصلی و چارچوب نظری، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال اول، شماره 2، 5-18.
• 16- صیادی، سعید؛ چمنی فرد، راحله و نیک پور، امین (1394)، نقش میانجی رضایت شغلی کارکنان در رابطه بین سرمایه هاي فکري و بهره وري نیروي انسانی، مدیریت بهره وری، سال نهم، شماره 34، 27-44.
• 17- ضیا، بابک، مبارکی، محمد حسن و سعیدیون، مژگان (1393)، بررسی تأثیر سرمایه روانشناختی بر عملکرد سازمانی با تأکید
  بر نقش میانجی نوآوری در فناوری اطلاعات، نشریه علمی-پژوهشی مدیریت نوآوری، سال سوم، شماره 4، 77-100.
• 18- علامه، سید محسن و مقدمی، مهدی (1389)، بررسي رابطه ميان يادگيري سازماني و عملکرد سازماني؛ مطالعه موردي: واحد نيرو محرکه شرکت ايران خودرو، پژوهشنامه مدیریت اجرایی، دوره 10، شماره1، 75-100.
• 19- غیوری مقدم علی, محمدی، داریوش, و نعمت الهی، زعیمه (1391 )،  بررسی تاثیر سرمایه فکری بر کارایی به عنوان معیار عملکرد واحد تجاری , مجله پژوهش های حسابداری مالی , سال چهارم , شماره سوم , 104-87.
• 20- فیضی، کامران؛ رونقی، محمدحسین (1389). ارزیابی سرمایه‌های فکری و اجتماعی شرکت‌های رتبه‌بندی‌شده توسط شورای عالی انفورماتیک ایران، دومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت سرمایه فکری، 15-14 مهر، تهران.
• 21- قاسم زاده علیشاهی، ابوالفضل؛ کاتب، مهدی و حیدری زاده، زهرا (1394)، نقش سرمایه فکري و فرهنگ سازمان یادگیرنده بر ظرفیت یادگیري سازمانی و دانش آفرینی کارکنان درمانی بیمارستان امام رضا (ع) مشهد، فصلنامه آموزش و توسعه منابع انسانی، سال دوم، شماره 7، 125-141.
• 22- قاسمی نژاد، یاسر و سلگی، محمد (1393)، بررسي تأثیر سرمایه فکری بر توسعه محصولات نوآورانه، فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج، سال هفدهم، شماره 65، 141-163.
• 23- قربانی زاده، وجه الله؛ حبیبی بدرآبادی، حسین و ابراهیم زاده، حسین (1391)، نقش تعديلكننده فرايند يادگيري در رابطه بين سرمايه فكري و عملكرد سازماني، پژوهشهاي مديريت عمومي، سال 5، شماره 16، 135-161.
• 24- قرباني زاده، وجهاالله (1387)؛ يادگيري سازماني و سازمان يادگيرنده با نگرشي بر مديريت دانش؛ تهران: انتشارات بازتاب.
• 25- قلیچ لی بهروز , مشبکی اصغر , (1385 ) , ” نقش سرمایه اجتماعی در ایجاد سرمایه فکری سازمان , فصل نامه دانش مدیریت , شماره 75 , صص(147-125 ) .
• 26- قلیچ لی، بهروز و مشبکی، اصغر (1385)، بررسی رهبری دانش با مدیریت سرمایه فکری، فصلنامه مدیریت دولتی، دوره چهارم، شماره 4، 89-112.
• 27- محمدی حسینی، سید احمد؛ امین بیدختی، علی اکبر و جمشیدی، لاله (1392)، بررسی نقش یادگیری سازمانی در افزایش عملکرد نوآوری، دوفصلنامه نوآوری و ارزش آفرینی، سال دوم، شمارۀ 4، 83-95.
• 28- محمودی, عمر و امید درخشانی، ۱۳۹۳، بررسی نقش سرمایه فکری بر عملکرد کارکنان آموزش و پرورش، کنفرانس مدیریت، تحول و نوآوری در توانمندسازی مدیریت، شیراز، شرکت پندار اندیش رهپو، http://www.civilica.com/Paper-TIEM01-TIEM01_055.html.
• 29- منوریان، عباس؛ قلی پور، آرین و یزدانی، حمیدرضا (1385)، نقش سرمایه های فکری در بقا یا فنای سازمان ها، تحقیقی درباره بانک ملت، فصلنامه علوم مدیریت ایران، سال اول، شماره 2، 18-35.
• 30- Al-Musali, M. A. K., & Ismail, K. N. I. K. (2014). Intellectual capital and its effect on financial performance of banks: Evidence from Saudi Arabia. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 164, 201-207.
• Alegre, J., & Chiva, R. (2008). Assessing the impact of organizational learning capability on product innovation performance: An empirical test. Technovation, 28(6), 315-326.
• 31- Aragón-Correa, J. A., García-Morales, V. J., & Cordón-Pozo, E. (2007). Leadership and organizational learning’s role on innovation and performance: Lessons from Spain. Industrial marketing management, 36(3), 349-359.
• 32- Bayraktaroglu, S., & Kutanis, R. O. (2003). Transforming hotels into learning organisations: A new strategy for going global. Tourism Management, 24(2), 149-154.
• 33-Bhartesh, K. R., & Bandyopadhyay, A. K. (2005). Intellectual capital: concept and its measurement. Finance India, 19(4), 1365.
• 34-Bontis Nick, (2000); Assessing Knowledge Assets: A Review Of The Models Used To Measure Intellectual Capital. (pp5-6)&(10-16)).
• 35-Bontis, N. (2001). Assessing knowledge assets: a review of the models used to measure intellectual capital. International journal of management reviews, 3(1), 41-60.
• 36-Cabrita, M. D. R., & Bontis, N. (2008). Intellectual capital and business performance in the Portuguese banking industry. International Journal of Technology Management, 43(1-3), 212-237.
• 37-Chang, S. C., Chen, S. S., & Lai, J. H. (2008). The effect of alliance experience and intellectual capital on the value creation of international strategic alliances. Omega, 36(2), 298-316.
• Cheng, M. Y., Lin, J. Y., Hsiao, T. Y., & Lin, T. W. (2010). Invested resource, competitive intellectual capital, and corporate performance. Journal of Intellectual Capital, 11(4), 433-450.
• 38-chen j (2004) , “ measuring Intellectual Capital ; a new model and empirical study “ . journal of  Intellectual Capital , vol 5 , no1 , pp.(195-212) .
• 39-cho, po young (2006) . Intellectual Capital ; an empirical study of ITRI . technological forecasting & social change . no.73.pp(889-902 ).
• 40-Clarke, M., Seng, D., & Whiting, R. H. (2011). Intellectual capital and firm performance in Australia. Journal of Intellectual Capital, 12(4), 505-530.
• 41-Dasí Rodríguez, S., Martínez Pérez, J. F., & Pardo del Val, M. (2003). An empirical study about the effect of cultural problematic on organizational learning in alliances. The Learning Organization, 10(3), 138-148.
• 42-De Waal, A. A. (2007). The characteristics of a high performance organization. Business Strategy Series, 8(3), 179-185.
• 43-Edvinsson, L., & Sullivan, P. (1996). Developing a model for managing intellectual capital. European management journal, 14(4), 356-364.
• 44-Fiol C, Lyles MA (1985). Organizational Learning, Academy of Management Review, 10(4): 803-813.
• 45-F-Jardón, C. M., & Susana Martos, M. (2009). Intellectual capital and performance in wood industries of Argentina. Journal of Intellectual Capital, 10(4), 600-616.
• 46-García-Morales, V. J., Lloréns-Montes, F. J., & Verdú-Jover, A. J. (2007). Influence of personal mastery on organizational performance through organizational learning and innovation in large firms and SMEs. Technovation, 27(9), 547-568.
• 47-Gupta, O., & Roos, G. (2001). Mergers and acquisitions through an intellectual capital perspective. Journal of Intellectual Capital, 2(3), 297-309.
• 48-Hang Chan, K. (2009). Impact of intellectual capital on organisational performance: An empirical study of companies in the Hang Seng Index (Part 1). The Learning Organization, 16(1), 4-21.
• 49-Hsu, Y. H., & Fang, W. (2009). Intellectual capital and new product development performance: The mediating role of organizational learning capability. Technological Forecasting and Social Change, 76(5), 664-677.
• 50-Huang, C. F., & Hsueh, S. L. (2007). A study on the relationship between intellectual capital and business performance in the engineering consulting industry: A path analysis. Journal of civil engineering and management, 13(4), 265-271.
• 51-Hung, R. Y. Y., Lien, B. Y. H., Yang, B., Wu, C. M., & Kuo, Y. M. (2011). Impact of TQM and organizational learning on innovation performance in the high-tech industry. International business review, 20(2), 213-225.
• 52-Ileanu, B. V., & Tanasoiu, O. E. (2008). Factors of the Earning Functions and Their Influence on the Intellectual Capital of an Organization. Journal of applied Quantitative methods, 3(4), 366-374.
• 53-Jiang, X., & Li, Y. (2008). The relationship between organizational learning and firms’ financial performance in strategic alliances: A contingency approach. Journal of World Business, 43(3), 365-379.
• 54-Jiménez-Jiménez, D., & Sanz-Valle, R. (2011). Innovation, organizational learning, and performance. Journal of business research, 64(4), 408-417.
• 55-Johnson, W. H. (2002). Leveraging intellectual capital through product and process management of human capital. Journal of Intellectual Capital, 3(4), 415-429.
• 56-Jun Jo, S., & Kyoo Joo, B. (2011). Knowlege Sharing: The influence of learning organization culture, organizational commitment, and organizational citizenship behaviors. J Leadersh Organiz Stud, 18(3), 353-64.
• 57-Kamukama, N., Ahiauzu, (2011 ) ., Competitive advantage: mediator of and intellectual capital performance. Journal of Intellectual Capital, Vol. 12, No. 1, PP 152-164,
• 58-Lee, T. S., & Tsai, H. J. (2005). The effects of business operation mode on market orientation, learning orientation and innovativeness. Industrial Management & Data Systems, 105(3), 325-348.
• 59-Lee, T. S., & Tsai, H. J. (2005). The effects of business operation mode on market orientation, learning orientation and innovativeness. Industrial Management & Data Systems, 105(3), 325-348.
• 60-Limpibunterng, T., & Johri, L. M. (2009). Complementary role of organizational learning capability in new service development (NSD) process. The Learning Organization, 16(4), 326-348.
• 61-Low, J., & Kalafut, P. C. (2002). Invisible advantage: how intangibles are driving business performance. Basic Books.
• 62-Maditinos, D., Chatzoudes, D., Tsairidis, C., & Theriou, G. (2011). The impact of intellectual capital on firms’ market value and financial performance. Journal of intellectual capital, 12(1), 132-151.
• Marquardt, M.J.(2002).Five Elements of Learnin , Executive Excellence , Information and Management, PP.179-196.
• 63-Mohr, J. J., & Sengupta, S. (2002). Managing the paradox of inter-firm learning: the role of governance mechanisms. Journal of Business & Industrial Marketing, 17(4), 282-301.
• 64-Nazari, J. A. (2010). An investigation of the relationship between the intellectual capital components and firm’s financial performance (Doctoral dissertation, Haskayne School of Business).
• 65-Ordóñez de Pablos, P. (2003). Intellectual capital reporting in Spain: a comparative view. Journal of Intellectual Capital, 4(1), 61-81.
• 66-Örtenblad, A. (2004). The learning organization: towards an integrated model. The learning organization, 11(2), 129-144.
• 67-Pawlowsky, P. (2001). The treatment of organizational learning in management science. Handbook of organizational learning and knowledge, 61-88.
• 68-Prieto, I. M., & Revilla, E. (2006). Learning capability and business performance: a non-financial and financial assessment. The Learning Organization, 13(2), 166-185.
• Ramírez, Y., Lorduy, C., & Rojas, J. A. (2007). Intellectual capital management in Spanish universities. Journal of Intellectual Capital, 8(4), 732-748.
• 69-Roos, G., & Roos, J. (1997). Measuring your company’s intellectual performance. Long range planning, 30(3), 413-426.
• 70-Rothberg, G. S. (2009). Intellectual capital in business-to-business markets. Industrial Marketing Management, 2(1), 19-34.
• Secundo, G., Margherita, A., Elia, G., & Passiante, G. (2010). Intangible assets in higher education and research: mission, performance or both?. Journal of intellectual capital, 11(2), 140-157.
• 71-Stewart, T. A. (2010). Intellectual Capital: The new wealth of organization. Crown Business.
• 72-Stewart, T., & Ruckdeschel, C. (1998). Intellectual capital: The new wealth of organizations.
• 73-Sullivan , ph (2000) , value-driven Intellectual Capital ; how to convert intangible corporate assets into market value , Toronto , Canada ; Wiley.
• 74- Wall, A., Kirk, R., & Martin, G. (2003). Intellectual Capital: Measuring the Immeasurable?. Elsevier.
• 75-Wang, W. Y., & Chang, C. (2005). Intellectual capital and performance in causal models: Evidence from the information technology industry in Taiwan. Journal of intellectual capital, 6(2), 222-236.
• 76-Yew Wong, K. (2005). Critical success factors for implementing knowledge management in small and medium enterprises. Industrial Management & Data Systems, 105(3), 261-279.
• Youndt, M. A., Subramaniam, M., & Snell, S. A. (2004). Intellectual capital profiles: An examination of investments and returns. Journal of Management studies, 41(2), 335-361.
• 77- Zhang, Q., & Fung, H. G. (2006). China’s social capital and financial performance of private enterprises. Journal of Small Business and Enterprise Development, 13(2), 198-207.
• 78-Zéghal, D., & Maaloul, A. (2010). Analysing value added as an indicator of intellectual capital and its6- Bontis Nick& cabrita  (2007), Managing Intellectual capital: The Mic Matrix. pp316 .