مبانی نظری و پیشینه پژوهشی بی احتیاطی در مسئولیت مدنی

با سحافایل در خدمت شما هستیم با «پیشینه پژوهشی و تحقیق و مبانی نظری مسئولیت مدنی» که بطور کامل و جامع به این مبحث پرداخته و نیاز شما را به هرگونه جستجوی بیشتری برطرف خواهد نمود.

توضیحات: فصل دوم پایان نامه کارشناسی ارشد (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)

همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع :انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)
نوع فایل:WORD و قابل ویرایش با فرمت doc

بیان مسأله

اعمالی که منتهی به ورود زیان به دیگران می‌شود، گاهی ناشی از تقصیر مرتکب است و گاهی ناشی از اتلاف توسط وی. و یا با دقت در قوانین موجود کشورمان باید گفت تقصیر یکی از مفاهیمی است که نظام حقوقی مسئولیت مدنی بر پایه‌ی آن بنا شده است. با این ‌وجود مفهوم تقصیر چه در حقوق کیفری و چه در حقوق مدنی دارای ابهامات و پیچیدگی‌های بسیار است. تقصیر در ماده 953 قانون مدنی این‌گونه تعریف‌شده است: «تقصیر اعم است از تفریط و تعدی». و در تعریف تعدی و تفریط آمده است: «تعدي، تجاوز نمودن از حدود اذن يا متعارف است نسبت به مال ياحق ديگري. تفريط عبارت است از ترك عملي كه به‌موجب قرارداد يا متعارف براي حفظ مال غیر لازم است». باید پذیرفت تمام این مفاهیم باید به محک عرف سنجیده شود و قانون ناتوان‌تر از آن است که تمام مفاهیم موجود در عرف را شناسایی و تعریف کند. ماده قانون مجازات اسلامی 145 ق.م.ا نیز مقرر می­دارد: «تقصیر اعم از بی­احتیاطی و بی­مبالاتی است. مسامحه، غفلت، عدم مهارت و عدم رعایت نظامات دولتی و مانند آن‌ها، حسب مورد، از مصادیق بی‌احتیاطی یا بی‌مبالاتی محسوب می‌شود».

مواردی که به ‌عنوان تقصیر مطرح ‌شده، بعضاً در قوانین متفرقه‌ی دیگر توسط قانون­گزار تعریف گردیده است. دکترین حقوقی نیز نظرات بسیاری راجع به معنی و مفهوم واژه‌هایی از قبیل بی­احتیاطی، بی‌مبالاتی، مسامحه، غفلت و … ارائه کرده­اند اما هیچ‌گاه این مفاهیم در دو شاخه‌ی متفاوت مدنی و کیفری، به‌ صورت جداگانه مورد مداقه قرار نگرفته است.

به نظر می­رسد در موارد مربوط به مسئولیت مدنی باید تفکیک این مفاهیم از هم را به فهم عمیق عرف سپرد و با مرزبندی این مفاهیم، در برابر درک عرف موضع نگرفت. شاید به همین دلیل قانون مسئولیت مدنی نیز از واژه‌های مشابهی که معمولاً در قانون برای بیان تقصیر استعمال می‌شود، استفاده نکرده است. در این قانون واژه‌ی بی‌احتیاطی به‌ گونه‌ای مطرح ‌شده است که گویی در دید نویسندگان این قانون با تقصیر مترادف است.[1]

در نظام حقوقی کامن لا نیز واژه‌ی بی‌احتیاطی بازه‌ی وسیعی از موارد تقصیر را شامل می‌شود تا آنجا که بسیاری از نویسندگان و مترجمان کشورمان واژه‌ی بی‌احتیاطی (negligence) را تقصیر ترجمه کرده‌اند.

در قدم بعد باید دیدگاه عرف، قانون و فقه نسبت به احتیاط روشن شود. احتیاط مفهومی بیشتر از یک توصیه‌ی اخلاقی است و باید آن را تکلیفی مهم برای تک‌تک افراد جامعه دانست. تکلیفی که نقض آن موجب مسئولیت‌های سنگین کیفری و مدنی می‌گردد. اگر ما احتیاط به معنای دور اندیشی را مدنظر قرار دهیم می‌بینیم بسیاری از مواد قانون مجازات اسلامی با مقرر کردن مجازات‌های گوناگون، سعی بر این دارد که افراد را به رعایت احتیاط مکلف کند.

امید است این تحقیق بتواند مفهوم و جایگاه بی‌احتیاطی در عرف و قانون را بیش ‌از پیش روشن و نقش آن در مسئولیت مدنی را آشکار کند.

ب- ضرورت تحقیق

در کلیّه نظام‌های حقوقی موضوع زیان و نحوه جبران آن مدّ نظر بوده است و این مسئله در قوانین مدنی و جزایی آن‌ها نمود پیدا کرده است. در حقوق ایران نیز که پیشینه فقهی دارد و منابع حقوقی آن عبارت‌اند از کتاب، سنّت، اجماع و عقل، به مسئولیت اشاره‌ شده است همانند قواعدی که در قرآن در مورد مسئولیت انسان در برابر خود، خدا و خلق وجود دارد. قواعد اخلاقی بر پایه ایمان و بر اساس آزادی توأم با تکلیف در قرآن فراوان است، به ‌نحوی ‌که با قاطعیّت می‌توان گفت، جبران زیان دیگری موافق با روح قرآن است. رعایت احتیاط و دوراندیش بودن نیز از مواردی است که بارها در کتاب و سنت بر اهمیت آن تأکید شده است.

با این ‌وجود در کتب حقوقی سر فصلی تحت عنوان بی‌احتیاطی وجود ندارد و نویسندگان حقوقی که در رابطه با تقصیر و موارد آن کار کرده‌اند، مسائل مربوط به بی‌احتیاطی را به ‌اجمال مورد مطالعه و کنکاش قرار داده‌اند.

حال ‌آنکه بی‌احتیاطی بارها در قوانین تکرار شده است و به نظر می‌رسد، در قانون مسئولیت مدنی از اهمیتی برابر با تقصیر برخوردار است.

در حقوق کامن لا بی‌احتیاطی (negligence) بسیار مورد نقد و بررسی قرار گرفته است و سعی زیادی در تفکیک این مفهوم مدنی از مفاهیم مشابه کیفری صورت گرفته است. امیدواریم با بررسی مفهوم بی‌احتیاطی در حقوق کامن لا بتوانیم از دست آورده‌های این نظام حقوقی در زمینه­ی مسئولیت مدنی بهره لازم را ببریم. با این‌ وجود پشتوانه‌ی این تحقیق همچنان منبع عظیم و گران‌سنگ فقه است که در موارد بسیاری، بسیار پیش‌تر از سایر نظام‌های حقوقی است.

فهرست منابع

قرآن کریم، ترجمه الهی قمشه ای

الف- منابع فارسی

1. آخوندی، محمود. آیین دادرسی کیفری. جلد 1، تهران، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ دوم(1372).
2. ابدالی، مهرزاد. «بررسی جایگاه عنصر معنوی در مسئولیت مدنی با رویکرد تطبیقی»، مجله مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، دوره دوم، 1(بهار و تابستان 1389).
3. اردبیلی، محمدعلی. حقوق جزای عمومی. تهران، میزان، چاپ سوم (1381).
4. ارگانی بهبهانی، محمود. وسوسه و وسواس در اسلام. قم، نشر مجمع ذخایر اسلامی، چاپ اول (1377).
5. ال. هولمز، رابرت. مبانی فلسفه اخلاق. ترجمه مسعود علیا، تهران، انتشارات ققنوس، چاپ دوم (1389).
6. امامی، حسن. حقوق مدنی، جلد 4، تهران، اسلامیه، چاپ دوم (1362).
7. امیر ارجمند، اردشیر. «تقصیر در حقوق مسئولیت مدنی دولت»، زرگوش، مشتاق، تحقیقات حقوقی، 49 (بهار و تابستان 1388).
8. بادینی، حسن. فلسفه­ی مسئولیت مدنی. تهران، سهامی انتشار، چاپ اول (1384).
9. بادینی،حسن. «نگرشی انتقادی به معیار انسان معقول و متعارف برای تشخیص تقصیر در مسؤولیت مدنی»، فصل نامه ی حقوق، مجله­ی دانشکده­ی حقوق و علوم سیاسی، دوره ی 40، 1( بهار 1389).
10. بشیریه، حسین. تاریخ اندیشه‌های سیاسی در قرن بیستم. تهران، نشر نی، چاپ نهم (1389).
11. بیهقی، محمد بن حسین ابوالفضل. تاریخ مسعودی(بیهقی). جلد 1، خلیل خطیب رهبر (به اهتمام)، تهران، مهتاب، چاپ نهم، (1383).
12. پاد، ابراهیم. حقوق کیفری اختصاصی. جلد 3، تهران، دانشگاه تهران، چاپ سوم(1352).
13. تبریزی، جعفر سبحانی. جبر و اختیار. جلد 4، نگارش علی ربانی گلپایگانی، قم، موسسه امام صادق، چاپ اول (1391).
14. جعفری هرندی، محمد. «جایگاه شخصیت حقوقی»، فقه و مبانی حقوق (دانشگاه آزاد بابل)، 1(پاییز 1384).
15. جوزف، راون. نیمکره‌ی راست و ذهن ناهشیار. مترجمان؛ جواد طهوریان و حسن سلطانی فر، مشهد، انتشارات گوتنبرگ و خانه‌ی آبی، چاپ اول(1378)
16. حسینی، سید احمد . احتیاط یا راه سوم. فقه، 29 و 30، (1380).
17. حسینی، سید احمد. «احتیاط های روا و ناروا؛ معیارها و ضوابط (1)»، فقه و اصول، 35 (1382): 9.
18. حیدریان، محمود. مبادی علم حقوق. مدرسه عالی ادبیات و زبان های خارجه، تهران، چاپ سوم(1350).
19. خلعتبری، ارسلان. «مسئولیت شخصیت های حقوقی»، حقوق مردم، 18(زمستان 1348):26.
20. داماد، محقق. قواعد فقه. جلد 4 ، تهران، نشر علوم انسانی، چاپ دوازدهم(1388).
21. دورانت، ویل. لذات فلسفه. تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ شانزدهم (1383).
22. سادوک، بنیامین. خلاصه­ی روانشناسی. جلد 2، ترجمه­ی نصرت­الله پورافکاری، تهران، شهر آب، چاپ اول (1388).
23. صادقی، محمدهادی. جرایم علیه اشخاص. تهران، میزان، چاپ هفتم (1383).
24. صانعی، پرویز. حقوق جزای عمومی. تهران، طرح نو، چاپ دوم (1382).
25. صفایی، سید حسین. دوره­ی مقدماتی حقوق مدنی. ج 2 تعهدات و قراردادها، نشریه­ی موسسه­ی عالی حسابداری، چاپ اول(1351 ).
26. فروغی، محمدعلی. سیر حکمت در اروپا. تهران، انتشارات زوار، چاپ سوم (1385).
27. فلسفی، محمدتقی. اخلاق. چاپ اول. جلد 2، تهران، هیات نشر معارف اسلامی، (1359)
28. قاسم زاده، مرتضی. مبانی مسئولیت مدنی. تهران، نشرمیزان، چاپ پنجم(1387)
29. کاتوزیان، ناصر. الزام­های خارج از قرارداد. تهران، دانشگاه تهران، چاپ نهم(1390).
30. کاتوزیان، ناصر. الزام­های خارج از قرارداد. جلد 1 و 2، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ هشتم (1387)
31. کاتوزیان، ناصر. آزادی اندیشه و بیان. تهران، دانشگاه تهران، چاپ اول.
32. کاتوزیان، ناصر. حقوق خانواده. جلد 1، 3، تهران، سهامی انتشار، چاپ اول (1388).
33. کاتوزیان، ناصر؛ انصاری، مهدی. «مسئولیت ناشی از خسارتهای زیست محیطی»، حقوق، (1387)
34. کالینیکوس، آلکس. اندیشه‌های انقلابی مارکس. ترجمه‌ی پرویز بابایی، آذرمهر، چاپ سوم(1389).
35. گرایلی، محمد باقر. «عنصر خطای جزایی»، آموزه های حقوقی کیفری، 3(تابستان 1391): 183- 184.
36. لنگرودی، جعفر. ترمینولوژی حقوق. تهران، گنجدانش، چاپ بیست و پنجم (1388).
37. محمدی، علی. شرح اصول فقه استاد محمد مظفر. جلد 4 ، قم، دارالفکر، چاپ پنجم(1378).
38. مورتون، ادم. فلسفه در عمل. ترجمه­ی فریبرز مجیدی، تهران، انتشارات مازیار، چاپ چهارم(1385).
39. نوواگليز، املی زهرا. «اصل احتياط به مثابه نشانه­اي از ذهنيت و نيازهاي انسان پست مدرن»، دوفصلنامه شناخت،61 (پاييزوزمستان 1389 ):126.
40. نیک‌نام، کورش. آئین اختیار. تهران، انتشارات تیس، چاپ چهارم (1390).
41. وایت، گراهام. درآمدی بر فلسفه‌ی مدرن اروپایی. ترجمه‌ی ناهید احمدیان، آبادان، پرسش، چاپ اول (1386).
42. هایدگر، مارتین. هستی و زمان. ترجمه‌ی عبدالکریم رشیدیان، تهران، نشر نی، چاپ چهارم(1388).
43. یونگ، کارل گوستاو. انسان در جستجوی هویت خویش. ترجمه‌ی محمود بهفروزی، ، تهران، نماد، چاپ چهارم (1389).

ب – منابع عربی

44. اردبیلی، علی مشکینی. اصطلاحات الاصول و معظم ابحاثها. قم، دفتر نشر الهادی، چاپ پنجم(1371).
45. انصاری، شیخ مرتضی. المکاسب. جلد 1، تبریز، چاپ دوم (1375 ه. ق).
46. انصاری، مرتضی بن محمد امین. فرائد الاصول. جلد 1، قم، نشر مجمع الفکر الاسلامی، چاپ اول (1377).
47. انصاری، مرتضی بن محمدامین. .بحرالفوائد فی شرح الفرائد. محمدحسن بن جعفر آشتیانی، جلد 1، قم، ذوی القربی، چاپ اول(1388).
48. بروجردی، حسین. الحاشیه علی کفایه الاصول. جلد 2، قم ، نشر انصاریان، ، بی‌تا.
49. جامع احادیث شیعه، بیجا، بیتا، جلد 1.
50. خراساني، محمد کاظم. کفاية الاصول. جلد1، قم، مؤسسة النشر الاسلامي، بیتا.
51. خمینی، روح‌الله. مباحث حقوقی تحریر الوسیله. جلد 1، تهران، انتشارت مجد چاپ اول (1390).
52. خویی، ابوالقاسم. اجود التقریرات فی علم الاصول. ج2، تقریرات محمد حسین نایینی، قم، انتشارات مصطفوی، چاپ اول(1408 ه.ق).
53. خویی، ابولقاسم. مبانی تکمله المنهاج. جلد 2، نجف، انتشارات مطبعه الآداب، بیتا، چاپ اول.
54. سبحانی، جعفر. مسلک حق الطاعه بین الرفض و القبول. پژوهش­های اصولی، شماره 3،(1382).
55. صاحب جواهر، محمد حسن بن باقر. جواهر الکلام فی شرح الشرائع الاسلام. جلد 19، تهران، نشر دارالکتب الاسلامیه، چاپ سوم (1377).
56. طباطبایی یزدی، سید محمد کاظم. تکمله العروه الوثقی. جلد1، قم، نشر داوری، چاپ دوم (1407 ه.ق).
57. عاملی، زین الدین الجبعی (شهید ثانی). الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه. جلد10،قم، نشر داوری، چاپ اول(1410 ه.ق).
58. عاملی، زین الدین جبعی (شهید ثانی). شرح لمعه. تهران، انتشارات مجد،. چاپ هشتم(1390).
59. عاملي، محمد بن الحسن الحر. وسائل شيعة، بیجا، بیتا، جلد 18.
60. عراقی، شیخ آقاضیا. نهایه الافکار. جلد 3، تقریر محمدتقی بروجردی ، قم، موسسه‌ی نشر اسلامی، چاپ اول(1405 ه.ق)
61. مجاهدحائري، سيد محمد بن علي. مفاتيح الاصول. جلد 1،، نسخه‌ی خطی، (قرن 13 ه.ق).
62. مطهر، حسن بن یوسف بن (علامه حلی). قواعد الاحکام. جلد 3، قم، انتشارات اسلامی، چاپ اول (1413 ه.ق).
63. موسی بن جعفر، اوثق الوسائل فی شرح الرسال. تبریز، بی ناشر، چاپ سنگی(1304).
64. نایینی، محمدحسین غروی. فوائد الاصول. جلد 3، تقریر محمد کاظم خراسانی، قم، موسسه‌ی نشر اسلامی، چاپ دوم (1365).
65. یوسف، محمد بن حسن بن (فخر المحققین). ایضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد. جلد4، قم، موسسه­ی اسماعیلیان، چاپ اول(1387ه.ق).

ج-منابع لاتین

66. A lawyer’s primer on feminist theory and tort, Leslie Bender, Journal of legal education, Volume 38, March, June 1988, Nomber 1.
67. Alan R. white, Carelessness, Indifference and recklessness, Vol 24, The modern law review, No.5 (sep. 1961).
68. An Overview Of feminist torts scholarship, Leslie Bender, 78 Cornell law review, 575, May, 1993.
69. Barer (C.D), Tort, 5 The edition Sweet & Maxwell, London, 1991.
70. Butterfield V. Forrester, 11 East 60, 103 Eng,Rep 926 (K.B 1.809)
71. Dan W. Morkel, On the distinction between recklessness and conscious Negligence, The American journal of comparative law.Vol 30, No 2, (Spring, 1982).
72. David G. Owen , Duty rules , Columbia University , No 54, 2001.
73. David G. Owen, The Five Elements Of Negligence, Vol 35,University Of South Carolina, No4, Sammer 2007.
74. Donald G. Gifford, Christopher J. Bobinette, Time to end contributory negligence and joint and several liability, Vol. 73, Mary land law review, 2014.
75. Dvies V. Mawn, 152 Eng, Rep 588(1842)
76. Fleming James JR, Nature of Negligence, Vol 3, Utah Law Review, No3, spring 1993.
77. Francis M. Burdick, The Law of Torts, Fifth Edition, Washington, Beard Books, 2000.
78. Geoffrey Christopher, The reckage of recklessness, The university of Toledo, Toledo,  No 111
79. Jay M Feinman, Law 101, Oxford university press, Newyork, 2010.
80. John Austin, Lectures on Jurisprudence or the Philosophy of Positive Law, Fifth Edition, London, Lawbook Exchange, 2004.
81. Kenneth W. Simons, Dimensions Of Negligence In Criminal And Tort Law, Boston University School Of Law, No 02-12, September 2001.
82. Law reform contributory negligence Act, 1945, S.1 (1) of act of 194
83. Leon Green , Strict liability under section’s 402 7and 4028: A Decad of litigation , 54 Tex L.rev. 1185, 1208 (1976)
84. McCain v. Florida Power Corp., 593 So. 2d 500, 503 (Fla. 1992).Jupin v. Kask, 849 N.E.2d 829, 835 (Mass. 2006)
85. New York Central and Hudson River Railroad v. U.S, 212 U.S. 481 (1909)
86. Ori J. Herstein, Responsibility in Negligence, Vol 18, Faculty of Law, No 2, July 2010
87. J. Fitzgerald , Carelessness, Indifference and Recklessness: Two Replies, Vol25, The modern law review. No 1, (Jan, 1962).
88. Robert H.Lande, Comparative negligence with joint & several liability, Vol 42, Baltimore law review, 2012.
89. Roslyn muraskin, It’s a crime: woman and justice, Fourth edition, Published by Prentice hall. Copyright 2007 by Pearson education.
90. Sandmo, Agnar, The Effect of Uncertainty on Saving Decisions, The Review of Economic Studies, Published by: Oxford University Press, 37, No. 3 (Jul., 1970).
91. Simon Parsans, Mount batten journal convention right of legal studies, SOW ham Ute, 2002.
92. Stevens Shavell, Foundation of economic analysis of law, U.S.A, Harward university press, 1th edition, 2004.
93. Sutradhar v. Natural Environment Research Council [2006]UKHL 3
94. The duty to rescue; A reexamination and proposal. Jay silver. William & Mary law review. Volume 26.Issue 3. 1985.
95. The Risk Assessment OF Enviromental And Human Health Hazards, Dennis D. Paustenbach, ed., 2d ed., 2001, Forthcoming, Duke university.
96. Thomas B. Read, Crawford Sullivan Read, The Restatement (Third), Duty, Breach of Duty, Vol14, Lowa Defense Counsel, No 3, summer 2012.
97. Thompson v. Kaczinksi, —N.W.2d— (2009 WL 3786631, Sup. Ct., Iowa, 2009
98. Trimarco v. Klein, 56 N.Y.2d 98, 436 N.E.2d 502 (1982. ( Cohen v. Petty, 62 App. D.C. 187, 65 F.2d 8
99. Jonathan Cardi, The Hidden Legacy of Palsgraf: Modern Duty Law in Microcosm, 91 B.U.L. Rev. 1873 (Dec. 2011)
100. Williams Glanville, Learning the law, 11th edition, Stevens publishment, 1982.

د-سایت های اینترنتی

101. http://en.wikipedia.org/wiki/Prudence
102. http://legalsolutions.thomsonreuters.com/law-products/law-10
103. http://books/collections/blacks-law-dictionary/care
104. http://www.unep.org/Documents.multilingual/Default.asp?Docume-ntID=78&ArticleID=1163
105. http://en.wikipedia.org/wiki/Universal_precautions #cite_ref
106. http://manuscript.um.ac.ir/moreinfo-1515-pg-1.html