مبانی نظری و پیشینه پژوهشی ارزيابي ارتباط محافظه كاري سود و زياني و محافظه كاري ترازنامه ای

با سحافایل در خدمت شما هستیم با «پیشینه پژوهشی و تحقیق و مبانی نظری ارزيابي ارتباط محافظه كاري سود و زياني و محافظه كاري ترازنامه ای» که بطور کامل و جامع به این مبحث پرداخته و نیاز شما را به هرگونه جستجوی بیشتری برطرف خواهد نمود.

فهرست محتوا

فصل دوم: مبانی نظری و مروری بر پیشینه تحقیق17

2-1: مبانی نظری18

2-1-1: مقدمه18

2-1-2: محافظه کاری و گزارشگری مالی21

2-1-2-1: تعریف محافظه کاری21

2-1-2-2: انتقادات به محافظه کاری27

2-1-2-3: بیان و تشریح محافظه کاری30

2-1-2-3-1: بیان قراردادی36

2-1-2-3-2: بیان دعاوی حقوقی سهامداران44

2-1-2-3-3: بیان مالیات46

2-1-2-3-4: بیان قوانین و مقررات حسابداری47

2-1-2-4: معیارهای ارزیابی محافظه کاری48

2-1-2-4-1: معیارهای خالص دارایی­ها48

2-1-2-4-2: معیارهای سود و اقلام تعهدی50

2-1-2-4-3: معیارهای رابطه سود و بازده سهام51

2-1-3: طبقه بندی محافظه کاری حسابداری52

2-1-3-1:محافظه کاری سود و زیانی52

2-1-3-2: محافظه کاری تراز نامه­ای53

2-1-4: محافظه کاری حسابداری و سودمندی اطلاعات53

2-1-4-1: قابلیت تایید و اطلاعات گزارشگری مالی55

2-1-4-2: محافظه کاری و محیط اطلاعاتی57

2-1-4-2-1: اطلاعات سخت در مورد عملکرد جاری57

2-1-4-2-2: شاخص اطلاعات “نرم” در مورد عملکرد جاری و آتی57

2-1-5: عدم تقارن زمانی سود به عنوان معیاری از محافظه کاری58

2-1-5-1: واکنش به هنگام سود و اقلام تعهدی60

2-1-5-2: واکنش به هنگام سود و جریان وجه نقد64

2-1-6: رابطه عدم تقارن زمانی سود با نسبت (p/B66

2-2: پیشینه تحقیق71

2-2-1: مقدمه71

2-2-2: تحقیقات انجام شده در خارج از ایران72

2-2-3: تحقیقات انجام گرفته در داخل کشور94

2-3: خلاصه فصل دوم99

فهرست منابع فارسي142

فهرست منابع انگليسي143

-1-1. مقدمه

براساس مفاهیم نظری گزارشگری مالی، اطلاعاتی مفید است که دارای خصوصیت کیفی مرتبط با ماهیت و محتوای اطلاعات باشد که شامل مربوط بودن و قابلیت اتکاست. احتیاط یا محافظه­کاری یکی از ویژگی­های اصلی قابلیت اتکاست. لازمه قضاوت حرفه­ای جهت دستیابی به اطلاعات و صورت­های مالی سودمند، قدرت مانور و مقدار اختیارات مدیر در زمینه حسابداری مالی است.

هیئت تدوین استانداردهای بین المللی^[1] احتیاط را این گونه تعریف می­کند «لحاظ کردن میزانی از هوشیاری در قضاوت به­هنگام برآورد در شرایط غیرقطعی بطوری­که دارایی­ها یا درآمدها بیشتر از واقع و تعهدات و مخارج کمتر از واقع جلوه نکنند.»^[2]

واضح است که ویژگی احتیاط، از برآورد­های حسابداری فرصت جویانه­ی مدیریت که ممکن است، قابل اطمینان بودن صورت­های مالی و حتی در طولانی مدت، استمرار و تداوم فعالیت را مختل کند، جلوگیری می­کند. فروپاشی شرکت انرون^[3] در دسامبر 2001 در ایالات متحده و کلاهبرداری مالی 2003 در شرکت پارمالت^[4] در ایتالیا و و ورلد کام ^[5] ، از نمونه­های به مخاطره­افکندن موجودیت شرکت به دلیل برآورد­های حسابداری فرصت جویانه و نامشروع است

(Wendt, 2010, 5).

از طرف دیگر، در صورتی که مدیریت تصمیم بگیرد تا دائماً درآمدها و سودها را دست کم و مخارج و زیان­ها را دست بالا بگیرد، آنگاه این مساله یک نمایش بیش از حد محافظه­کارانه از موقعیت و کارایی مالی خواهد بود.

شرکت­هایی که سهام آنها کمتر از واقع قیمت­گذاری شده­اند^[6] بیشتر در معرض ادغام و یا تحصیل دیگر شرکت­ها قرار دارند که باعث می­شود حسابداری محافظه­کارانه به صورت تهدیدی علیه تداوم فعالیت آنها به نظر آید. علاوه­بر­این، در هر موقعیتی تصمیمات حسابداری مدیریت که به ویژگی احتیاط مربوط می­شوند با ویژگی کیفی بی­طرفی در تضادند. یک شکل افراطی­تر لحاظ کردن احتیاط در صورت­های مالی، عملکرد محافظه کاری در حسابداری (حسابداری محافظه­کارانه) توسط مدیریت است. یک تعریف محافظه­کاری حسابداری رایج : تمایل حسابداران به بازبینی بیشتر جهت شناسایی اخبار خوب^[7] به­جای اخبار بد^[8] در صورت­های مالی است(Wendt, 2010, 5).

محافظه­کاری حسابداری یک رویکرد محتاطانه غالب نسبت به قضاوت حرفه­ای در برآوردها و روش­های حسابداری است. مدیریت در مورد چگونگی لحاظ کردن مسئولیت اختیاری خود از طریق به­کارگیری معیارهای سخت­گیرانه­تر برای شناسایی سود نسبت به زیان، یک دیدگاه محافظه­کارانه اتخاذ می­کند. به­دلیل وجود این عدم تعادل در زمان شناسایی اخبار بد در برابر اخبار خوب (زیان در برابر سود)، ارزش دفتری و درآمدهای حسابداری در حساب­های مالی کمتر از واقع در نظر گرفته می­شوند.

از جمله مقالاتی که در این سال­ها به طور ویژه خود را معطوف به محافظه­کاری کرده اند، می-توان به باسو (1997)، بیور و ریان ^[9] (2000) و واتز ^[10] (a,b 2003) اشاره نمود(Price, 2005).

استانداردگذاران، سرمایه­گذاران و دانشگاهیان به خاطر تاثیر قابل توجه محافظه­کاری بر حسابداری توجه زیادی به محافظه­کاری دارند(Watts,2003a, 208).

اصل تطابق هزینه با درآمد، به شناسایی و اندازه­گیری درست سود هر دوره مالی توجه دارد و با اندازه گیری درآمد هر دوره مالی هزینه­های انجام شده برای کسب این درآمد مشخص و با آن مقابله می­شود، تا سود دوره مالی تعیین شود. به عبارت دیگر، به موجب اصل تطابق هزینه با درآمد، هنگامی که رویداد مالی موجب درآمد در دوره مالی می­شود، تاثیر آن رویداد بر هزینه همان دوره مالی شناسایی می­شود (حساس یگانه، 1381، 226).

وقتی که شرکتی روش حسابداری محافظه­کارانه را بر­می­گزیند، تا­حدی درآمدهای دوره جاری با هزینه­های دوره آتی منطبق می­شوند. چنین تطابق محافظه­کارانه­ای نوسان بیشتری را در سود ایجاد می­کند، در نتیجه ممکن است سود­ها ناپایدارتر شوند(Paek, Chen and Sami , 2006, 1).

در ادبیات حسابداری دو ویژگی مهم محافظه­کاری مورد بررسی قرار گرفته است: یکی وجود جانب­داری در ارائه کمتر از واقع ارزش دفتری سهام نسبت به ارزش بازار آن که توسط فلتهام و اولسون (1995) مطرح شده است و دیگری، تمایل به تسریع بخشیدن در شناسایی زیان­ها و به تعویق انداختن شناسایی سودها که توسط باسو (1997) عنوان شده است(Price, 2005, 9).

معیاری که توسط فتهام و اولسون (1995) بیان گردید، بیان­کننده نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری سهام^[11] است و معیاری که باسو (1997) ارائه نمود معیار عدم تقارن زمانی سود^[12] است. بدین استدلال که بازده­های سالانه سهام دربردارنده اخبار به دست آمده درطول سال هستند، این تعریف از محافظه­کاری رابطه سود- بازده را تحت تاثیر قرار می­دهد. باسو با استفاده از رگرسیون بین سود و بازده سالانه نشان می­دهد که واکنش سود نسبت به بازده های منفی ( اخبار بد ) بیشتر و به­هنگام­تر از واکنش سود نسبت به بازده­های مثبت ( اخبار خوب ) است. محافظه­کاری عبارت است از شیوه و روشی که سود در پاسخ و واکنش به اخبار بد کاهش می­یابد ولی در پاسخ به اخبار خوب افزایش نمی­یابد(Ryan, 2006). هدف این تحقیق بررسی وجود رابطه بین معیار عدم تقارن زمانی سود به­عنوان معیار محافظه-کاری سود و زیانی و نسبت (P/B) بعنوان معیار محافظه­کاری ترازنامه­ای، بعنوان دو تعریف اصلی از محافظه­کاری می­باشد.

فهرست منابع

منابع فارسي:

1. آزاد، عبدالله، 1387، بررسي نقش اطلاعاتي صورت­هاي مالي محافظه كارانه، پايان نامه كارشناسي ارشد، دانشگاه بين المللي امام خميني.
2. اميربيكي لنگرودي، حبيب، 1386، بررسي عدم تقارن زماني سود به عنوان معيار محافظه كاري در گزارش­هاي مالي، پايان نامه كارشناسي ارشد، دانشگاه بين المللي امام خميني.
3. بنی مهد، بهمن، 1385، تبین و ارائه الگو برای اندازه گیری محافظه کاری حسابداری، رساله دکتری ، دانشگاه علوم و تحقیقات.
4. چشان، مرتضي، 1387، ارزيابي ارتباط بين بدهي‌هاي بلند مدت با محافظه كاري حسابداري، پايان نامه كارشناسي ارشد، دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران جنوب.
5. دينداريزاده، مهدي، 1389، بررسی رابطه بين محافظه کاری حسابداری و نظام راهبري شرکتي، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشكده علوم اقتصادي.
6. رضا زاده، جواد و عبداله آزاد، رابطه بين عدم تقارن اطلاعاتي و محافظه كاري در گزارشگري مالي، فصل نامه بررسی­های حسابداری و حسابرسی شماره 54 ، 80-63
7. سيد عباس زاده، مير محمد، 1380، روش‌هاي علمي تحقيق در علوم انساني، انتشارات دانشگاه اروميه.
8. كميته فني حسابرسي، 1384، استانداردهاي حسابداري، نشريه 160، انتشارات سازمان حسابرسي.
9. مجتهدزاده، ويدا، محافظه كاري، نشريه حسابدار، شماره 145، 22-24.
10. ساساني، مهران و مهدي محمد­آبادي، روش­هاي اندازه گيري محافظه كاري، ماهنامه حسابدار شماره 206 ، 63-58
11. شباهنگ ، رضا، 1381، تئوري حسابداري، جلد اول، انتشارات سازمان حسابرسي.
12. عسکری, سهیلا, 1388, بررسی تاثیر محافظه کاری بر پایداری سود، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.
13. كميته فني سازمان حسابرسي، 1384، استانداردهاي حسابداري، نشريه 160، انتشارات سازمان حسابرسي.
14. هومن، حيدر علي، 1384، شناخت روش علمي در علوم رفتاري (پايه‌هاي پژوهش)، انتشارات پيك فرهنگ.
15. ابراهيمي كردلر، علي، حسني آذرياني، الهام، 1384، بررسي مديريت سود در زمان عرضه اوليه سهام به عموم در شركت‌هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران.

منابع انگليسي:

1. Ahmed,A.S., & Duellman, S., 2005,”Evidence on the role of accounting conservatism in corporate governance”.
2. Agnes Cheng & Cathy Liu (University of Houston March 16, 2007), “The Effect of Accounting Conservatism on Value Relevance of Earning: From the Perspective of Investment in Long-Term Operting Assets”, by C.S.acheng@uh.edu
3. Basu, S., 1997, “The conservatism principle & the asymmettric timeliness of earning”, Journal of accounting & Economics 24, 3-37.
4. Beaver W. & S. Ryan,2000, “Biases & lags in book value & their effects on the ability of the book-to-market ratio to predict book return on equity”, Journal of Accounting Research, V. 38(1), 127-148.
5. Beekes, W.,P . Pope & S. Young, 2004, “The Link between Earnings Timeliness, Earning Conservatism & Board Composition: Evidence from the U.K ., Corporate Governance: An International Review, forthcoming”.
6. Brown , HE , TEITEL , 2006, ”conditioual conservatism & the Value Relevance of Accounting Earnings”, European Accounting Review , 701.15 , No. 4, 605­-­626.
7. Beaver W.and S.Ryan, 2000, “Biases and lags in book value & their effects on the ability of book-to-market ratio to predict book return on equity”, Journal of Accounting Research, V.38(1), 127-148.
8. Dan Li, (Georgia Institute of Technology, August 2007), “Auditor Tenure and Accounting Conservatism”.
9. Dan Givoly, Carla Hayn and Ashok Natarajan, 2004, “Measuring Reporting Conservatism”, By (Smeal College of Business, the Anderson School Graduate School of Management, University of California-Los Angeles, California State University- Pomona, October 2004).
10. Dietrich, J.R., K.L. Muller & E.J.Riedl, 2006, “Asymmetric timeliness tests of accounting conservstism”.
11. Financial Accounting Standards Board (FASB). 1980. “Qualitative Characteristics of Accounting Information”. Statement of financial accounting conceptets No.2
12. Financial Accounting Standards Board (FASB), 2001a. “Statement of financial accounting standards no.141”. Business Combiation. FASB. Norwalk, CT.
13. Financial Accounting Standards Board (FASB), 2001b. “Statement of financial accounting standards no.142. Goodwill & other intangible asset”. FASB. Norwalk, CT.
14. Hendricksen, E.S and Vanberda, M.F., 1992, Accounting Theory.
15. Holthausen, R.W. & R.L Watts, 2001,”The relevance of value relevance literature for financal accounting standard setting” , journal of Accounting and Economics, 310.
16. LaFond, R., Roychowdhury,s., 2007, “Managerial Ownership and Accounting Conservatism”.
17. LaFond, R. and watts, R., 2006. “The Information Role of Conservative Financial Statements”.
18. Lime, R., 2006. “The Relationship between corporate Governance and Accounting Conservatism: Australian Evidence”.
19. J.H Wendt , 2010 , “The Effect of Accounthing Conservatism on Value Relevance of Financial statements”.
20. Niclas Hellman, (stockolm School of Economics, Department of Accounting and Managerial Finance May 2008), “Accounting Conservatism under IFRS”, Niclas. Hellman @hhs.se
21. Michael Welker, “the link between earnings conservatism and balance sheet conservatism”, (Queen’s University, School of Business Kingston, ON K7L 3N6 canada, Janury, 2005).http://ssrn.com/abstract= 34853
22. Pae, J., D. Thornton & M.Welker, 2005, “The link between earnings conservatism & the price to book ratio”, forthcoming, Contemporary Accounting Research.
23. Paek, W., Chen, L.H. & sami.H, 2006, “Accounting Conservatism, Earnings Persistence & Pricing Multiples on Earnings”.
24. Richard Frankel Lubomir Litov, (Washington University in St. Louise, January 2006) “Financial Accounting Characteristics and Debt Covenants” .http://www.proquest.com
25. Ryan La fond , Ross L.Watts , 2008, “The Information Role of Conservatism”. The Accounting Review. Vo 1.83, No.2. , 447-478
26. Price,R.A., 2005, ” Accounting Conservatism and the asymmetry in the earning response to current and lagged returnes”.
27. Roychowdhury, S. and Watts,R. 2006.” Asymmetric Timeliness of Earnings, Market –to-Book and Conservatism in Financial Raporting”. Jornal of Accounting and Economic(forthcoming).
28. Scott, W.D., 2000,”The security market reaction to conservatism in reported opening earning”.
29. Shivakumar, K. and G. Waymire, 2003,”Enforceable Accounting Rules and Income Measurment by Early 20 th Century Railroads, “Jornal of Accounting Research,41.
30. Sloan, j.k.,1996. “Do stock price fully reflect information in accruals & cash flow abowt future earnings?” the accounting reviw71.
31. Watts, R.L. and J. Zimmerman, 1986, “positive Accounting Theory” Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice Hall.
32. Givoly,D., & C.Hayn, 2000, “The changing time serice properties of earnings, cash flows & accruals: has financial reporting become more conservative?”, Journal of Accounting & Economics, 29.
33. Givoly, D., C.Hayn & A.Natarajan, 2006, “Measuring reporting conservatism”, The Accounting review, forthcoming.
34. Price, R.A., 2005, ” Accounting Conservatism and the asymmetry in the earning response to current and lagged returnes”.
35. Watts, R.L., 2003a, “Conservatism in accounting Part I: explanation and implications”, Accounting Horizons, 2003, 207-221.
36. Watts, R.L., 2003b, “Conservatism in accounting Part II: evidence and research opportunities”, Accounting Horizons, 2003, 287-301.
37. Watts, R.L. and J. Zimmerman, 1986, “Positive Accounting Thoery”, Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice Hall.