مبانی نظری و پیشینه پژوهشی استقلال ديوان بين المللي

با سحافایل در خدمت شما هستیم با «پیشینه پژوهشی و تحقیق و مبانی نظری استقلال ديوان بين المللي» که بطور کامل و جامع به این مبحث پرداخته و نیاز شما را به هرگونه جستجوی بیشتری برطرف خواهد نمود.

تبيين موضوع:

جهان معاصر به ويژه در دهه آخر قرن بيستم و آغاز قرن جديد شاهد نقض هنجارهاي اساسي و بي اعتنايي به ارزشهاي بدي   هي و والاي انساني بوده است. از زمان تصويب منشور ملل متحد به عنوان راهنماي زندگي مسالمت آميز در سال 1945 ميلادي و به رغم تلاشهاي صورت گرفته در سطح بين المللي به منظور کاهش مخاصمات مسلحانه و ممنوعيت توسل به زور،‌ هم چنان شاهد بروز و افزايش اين مخاصمات مسلحانه اعم از بين المللي و غير بين المللي در گستره گيتي هستيم، به طوري که امروزه، اين مخاصمات بعد از موضوع تروريسم، يکي از بزرگترين بحرانهاي جامعه بين المللي است.

اين مخاصمات علي الخصوص مخاصمات داخلي زمينه مناسبي را براي نقض هاي گسترده و فاحش حقوق بشر و بشردوستانه فراهم مي آورند به نحوي که شروع يک بحران بستري مناسب براي ارتکاب اعمالي چون قتل عام، شکنجه، تجاوز به عنف و … مي باشد که با اهداف و دستاويزهاي مختلف صورت مي پذيرند. از جمله مخاصماتي که در سالهاي اخير به وقوع پيوسته و به سبب نقض هاي آشکار حقوق بشر در آن واکنشهاي مختلف بين المللي را با خود در پي داشته است بحران دارفور مي باشد.

با آغاز اين مخاصمه از اوايل سال 2003 ميلادي صدها هزار نفر از مردم اين منطقه کشته و دو ميليون نفر از آنان آواره شده اند.[1] شدت اين درگيري ها و موارد نقض حقوق بشر در اين منطقه به حدي بود که اين بحران توسط سازمان ملل متحد به عنوان وخيم ترين بحران انسان دوستانه جهان نام گرفت و نگراني هاي جامعه بين المللي را برانگيخت.

در ابتدا اقداماتي از جانب برخي دولتها جهت حل و فصل مسالمت آميز بحران صورت گرفت اما متأسفانه علي‌رغم اين اقدمات مخاصمه هم چنان ادامه يافت تا اينکه سازمان ملل متحد نيز بحران دارفور را مورد توجه قرار داد. در ابتدا توجه سازمان ملل متحد بيشتر به ابعاد بشردوستانه مخاصمه و ارسال کمکهاي بين المللي به سودان معطوف بود اما با ادامه بحران، شوراي امنيت سازمان ملل متحد نيز وارد عمل شد.

در آوريل 2004، رئيس شوراي امنيت طي بيانيه اي نگراني شورا را از بحران گسترده انساني در دارفور ابراز داشت و خواهان آتش بس فوري در اين منطقه شد. در مي 2004 بيانيه ديگري توسط شورا صادر شد و با ادامه يافتن بحران،‌ شوراي امنيت به اتفاق آرا قطعنامه 1547 را در ژوئن 2004 به تصويب رساند و طي آن از طرفين درگير در مخاصمه خواست تا به جنگ و خونريزي در دارفور پايان دهند اما ادامه يافتن بحران در منطقه دارفور سبب صدور قطعنامه 1556 توسط شوراي امنيت شد که به موجب آن شوراي امنيت به استناد فصل هفتم منشور ملل متحد وضعيت دارفور را خطري براي صلح و امنيت جهاني تشخيص داد و دولت سودان را مکلف کرد که با توجه به وظيفه‌اش به عنوان يک دولت مسئول، به بحران دارفور پايان دهد و با ناقضان حقوق بشر برخورد نمايد.

علاوه بر اين در قطعنامه مزبور از دبير کل سازمان ملل متحد خواسته شده بود بر چگونگي اجراي قطعنامه نظارت نمايد. دبير کل نيز در راستاي انجام وظيفه خويش يک کميسيون تحقيق بين المللي را براي بررسي بحران دارفور تشکيل داد. اين کميسيون وقوع جنايات جنگي و جنايات عليه بشريت را در دارفور تاييد نمود و از شوراي امنيت خواست براي پايان دادن به خشونت در اين منطقه،‌ وضعيت دارفور را به ديوان بين المللي کيفري ارجاع نمايد.

سرانجام با صدور قطعنامه 1593 در 31 مارس 2005، سازمان ملل متحد تنها اقدام تنبيهي خود يعني ارجاع وضعيت دارفور به ديوان بين المللي کيفري را اتخاذ نمود و در واقع از اين برهه زماني است که ديوان بين‌المللي کيفري به صورت رسمي و عملي درگير اين قضيه مي شود لذا در اين تحقيق نظر به اهميت و حساسيت موضوع به سبب نقض هاي آشکار حقوق بشر و بشردوستانه در آن و معطوف شدن توجه جهانيان به چگونگي رسيدگي به اين قضيه در ديوان بين المللي کيفري، سعي بر آن مي باشد تا با ريشه يابي و تبيين عوامل موثر در ايجاد و تداوم اين بحران و هم چنين نشان دادن واکنشهاي مختلف بين المللي راجع به آن، عملکرد ديوان بين المللي کيفري را در چارچوب رسيدگي به اين قضيه مورد بررسي و تجزيه و تحليل قرار دهيم و روشن نمائيم که آيا ديوان در رسيدگي به اين قضيه به صورت مستقلانه و فارغ از فشارهاي سياسي و بين المللي و در مسير تحقق عدالت و اهداف خود گام برداشته است يا خير که اگر اين چنين باشد جامعه بشري به راستي به آرزوي ديرينه خود که مجازات جنايتکاران بين المللي و برقراري حق و عدالت در جهان است دست يافته است.

فهرست منابع

1-آخوندي، محمود، آيين دادرسي کيفري، جلد چهارم، (قم :انتشارات اشراق (دانشگاه قم)، 1383)

2- آقايي جنت مکان، حسين، محاکمه قدرت (مسئوليت کيفري مقامات مافوق و زيردستان آنان) در حقوق کيفري بين المللي، (تهران :انتشارات گنج دانش، 1386)

3- اردبيلي، محمدعلي، حقوق بين المللي کيفري، گزيده مقالات 1، (تهران :نشر ميزان، 1388)

4- ارسطو، سياست، ترجمه حميد عنايت، چاپ چهارم، (تهران: علمي و فرهنگي ، 1381)

5- اتوتايل، ژئاريد و ديگران، انديشه هاي ژئوپليتيکي در قرن بيستم،‌ ترجمه محمدرضا حافظ نيا و هاشم نصيري، (تهران :انتشارات دفتر مطالعات سياسي و بين المللي وزارت امور خارجه، 1378)

6- برچر، مايکل، بحران در سياست جهان: ظهور و سقوط بحران ها، ترجمه ميرفريدون قريشي،‌(تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردي، 1382)

7- _______، ويلفکلند، جاناتان، بحران، تعارض و بي ثباتي، ترجمه علي صبحدل، (تهران:پژوهشکده مطالعات راهبردي، 1382)

8- تقي پور، عليرضا، ارزيابي قانوني بودن دستگيري متهم در دادگاههاي کيفري بين المللي (تازه هاي علوم جنايي، مجموعه مقالات زير نظر نجفي ابرندآبادي) ، (تهران :نشر ميزان، 1388)

9- چکايا، بلز، چکيده رويه قضايي در حقوق بين الملل عمومي،‌ترجمه همايون حبيبي، (تهران:انتشارات دانشگاه علامه طباطبايي، 1387)

10- ديهيم، عليرضا، درآمدي بر حقوق کيفري بين الملل در پرتو اساسنامه ديوان کيفري بين المللي، (تهران :انتشارات دفتر مطالعات سياسي و بين المللي وزارت امور خارجه، 1380)

11- دلخوش، عليرضا، مقابله با جرايم بين المللي تعهد دولتها به همکاري،‌ (تهران :انتشارات شهر دانش، 1390)

12- روسو، شارل، حقوق مخاصمات مسلحانه،‌ ترجمه سيد علي هنجني، (تهران :انتشارات دفتر خدمات حقوقي بين‌المللي، 1369)

13- زماني، سيد قاسم، حقوق سازمانهاي بين المللي،‌(تهران: موسسه مطالعات و پژوهشهاي حقوقي، 1384)

14- شريعت باقري، محمدجواد، نگاهي به اساسنامه ديوان کيفري بين المللي،‌ (تهران:انتشارات جنگل، 1386)

15- __________________، صلاحيت تکميلي ديوان کيفري بين المللي، از مجموعه ديوان کيفري بين‌المللي و جمهوري اسلامي ايران به اهتمام اسحاق آل حبيب، (تهران:موسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، 1378)

16-_________________ ، حقوق کيفري بين المللي، (تهران:انتشارات جنگل، 1388)

17- _____________________، اسناد ديوان کيفري بين المللي ، (تهران:نشر جنگل، 1386)

18- شريف، محمد، بررسي دکترين نامحدود بودن صلاحيت شوراي امنيت،‌ (تهران:انتشارات اطلاعات، 1382)

19- شبث، ويليام، مقدمه اي بر ديوان بين المللي کيفري، ترجمه سيد باقر ميرعباسي و حميد الهويی نظري، (تهران:نشر جنگل، 1384)

20- صادقيان، وجيهه، مروري بر جرائم تحت صلاحيت ديوان کيفري بين المللي، از مجموعه ديوان بين المللي کيفري و جمهوري اسلامي ايران به اهتمام اسحاق آل حبيب،(تهران: موسسه  چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، 1378)

21- ضيايي بيگدلي، محمدرضا، حقوق جنگ (حقوق مخاصمات مسلحانه) ،(تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبايي، 1380)

22- _________________، حقوق بين الملل عمومي،(تهران: انتشارات گنج دانش، 1376)

23- طهماسبي، جواد، صلاحيت ديوان کيفري بين المللي‌،(تهران: انتشارات جاودانه، 1388)

24- فضائلي، مصطفي، دادرسي عادلانه: محاکمات کيفري بين المللي، (تهران:نشر شهر دانش، 1387)

25-قاضی، ابوالفضل ، حقوق اساسي و نهادهاي سياسي، جلد اول، چاپ اول، (تهران: انتشارات سمت، 1368)

26- کاشاني، سيد محمود، استانداردهاي جهاني دادگستري،‌ (تهران:نشر ميزان،‌ 1383)

27- کاسسه، آنتونيو، حقوق بين الملل کيفري، ترجمه حسين شريفي طراز کوهي، (تهران:نشر ميزان، 1385)

28- معين، محمد، فرهنگ فارسي معين،(تهران: انتشارات اميرکبير، 1380)

29- ممتاز، جمشيد، رنجبريان اميرحسين،  حقوق بين الملل بشر دوستانه مخاصمات مسلحانه داخلي،(تهران: نشر ميزان، 1386)

30-    ________، صلاحيت ديوان کيفري بين المللي در محاکمه افراد متهم به ارتکاب جنايت جنگي: تاکيد بر الحاق يا عدم الحاق جمهوري اسلامي ايران، از مجموعه ديوان کيفري بين المللي و جمهوري اسلامي ايران به اهتمام اسحاق آل حبيب،(تهران: موسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، 1378)

31- ميرزايي ينگجه، سعيد، سازمان ملل متحد و ديوان کيفري بين المللي، از مجموعه ديوان کيفري بين المللي و جمهوري اسلامي ايران، به اهتمام اسحاق آل حبيب،(تهران: موسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، 1378)

32- ____________ ، تحول مفهوم حاکميت در سازمان ملل، (تهران:موسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، 1373)

33- مهرا، نسرين، حقوق کيفري بين المللي فرآيند، نظريه ها و چشم اندازها، (تهران:نشر ميزان، 1390)

34- ميرمحمدصادقي، حسين، بررسي تعارضات احتمالي قانون اساسي ايران با مفاد اساسنامه دادگاه کيفري بين‌المللي و تعهدات قانون ايران در صورت الحاق،‌ (مجموعه مقالات در تجليل از دکتر محمد آشوري) ،(تهران: انتشارات سمت، 1383)

35- منتسکيو، روح القوانين، ترجمه علي اکبر مجتهدي، چاپ پنجم،( تهران: اقبال، 1343)

36- والاس، ربکا، حقوق بين الملل، ترجمه سيدقاسم زماني و مهناز بهرام لو، (تهران:نشر شهر دانش، 1387)

– آقايي جنت مکان، حسين، ارزيابي احتمال تعليق وضعيت دارفور سودان از سوي شوراي امنيت، مجله حقوقي بين المللي شماره 41، 1388

2- اطاعت، جواد، موسوي، سيده زهرا، تقسيمات کشوري و توسعه پايدار؛ مطالعه موردي ايران، فصلنامه ژئوپليتيک ، ش 3، 1387

3- اميري، اسرافيل،‌ نگاهي به بحران دارفور، مطالعات آفريقا، ش 13، 1385

4- ابراهيمي، سيد نصرالله، درآمدي بر تاسيس ديوان کيفري بين المللي و ارزيابي اساسنامه آن، مجله حقوقي، ش23، 1377

5- بخشي، احمد، تحليل پديده هاي جغرافيايي و سياسي در شکل گيري بحران دارفور،‌ فصلنامه ژئوپليتيک ، ش 2، 1390

6- باباخاني، عطيه، جامعه بين المللي و مقابله با نقض حقوق بشردوستانه در بحران دارفور، مجله حقوقي،‌ ش 38

7- بيگ زاده، ابراهيم، سازمان ملل متحد، محاکم کيفري بين المللي: تئوري و عمل، تحقيقات حقوقي، ش 18، 1375

8-_________، بررسي جنايت نسل کشي و جنايت بر ضد بشريت در اساسنامه ديوان کيفري بين المللي، تحقيقات حقوقي، ش 21-22

9- ________، چالشهاي فراروي ديوان کيفري بين المللي، سياست خارجي، ش 2، 1382

10- بابايي، کوروش، وظايف و اختيارات دادستان ديوان کيفري بين المللي، تعالي حقوق، ش 6، 1389

11- براتي، شهرام، صلاحيت شوراي امنيت در ارتباط با ديوان کيفري بين المللي، پژوهش حقوق و سياست، ش 9، 1382

12- پورچيا، ارنلا، روابط ديوان بين المللي کيفري و سازمان ملل متحد، ترجمه ابراهيم بيگ زاده، تحقيقات حقوقي، ش 4، 1383

13- تاورنيه، پل، قوانين اساسي کشورها و اساسنامه ديوان کيفري بين المللي، ترجمه مرتضي کلانتريان، مجله حقوقي، ش 29، 1382

14- جاني پور، مجتبي، خانعلي پور و اجارگاه، سکينه، ارجاع جنايت هاي بين المللي به ديوان کيفري بين المللي توسط شوراي امنيت آنار آن، مطالعات حقوقي، ش 2، 1389

15- حسيني، محمدجواد، ديوان کيفري بين المللي و پيگرد رئيس جمهور سودان در رابطه با بحران دارفور، مطالعات آفريقا، ش 17، 1387

16- دلماس، مارتي ميري، ديوان بين المللي کيفري و ميانکنش هاي حقوقي داخلي و بين المللي، ترجمه روح‌الدين کردعليوند، مجله حقوقي، ش 37

17- دلخوش، عليرضا، قضيه دارفور از منظر حقوق بشردوستانه، مطالعات آفريقا،ش10، 1383

18-_________، تعهد دولتها به همکاري با ديوان کيفري بين المللي‌، پژوهش حقوق و سياست، ش 32، 1390

19- رجبی،عبدالله ، کریمیان ، اسماعيل ، مسند قضا و استقلال قضايي، پژوهشهاي حقوقي، ش 1، پاييز و زمستان 89

20- زماني،‌ سيد قاسم، ديوان کيفري بين المللي و صدور قرار جلب عمرالبشير، پژوهشهاي حقوقي، ش 14، 1387

21- _________، استقرار ديوان  کيفري بين المللي: بيم ها و اميدها، پژوهشهاي حقوقي، ش 2، 1375

22- سوي، اريک، ماده 25 منشور ملل متحد و قلمرو مشمول آن،‌ ترجمه مرتضي مختاري امين، اطلاعات سياسي- اقتصادي، ش 103-104، 1375

23- صمدي، مهدي، ارکان ديوان بين المللي کيفري، روزنامه ايران، 10 آبان 1386

24- فلسفي، هدايت الله، شوراي امنيت و صلح جهاني‌، تحقيقات حقوقي،‌ ش 8، 1369

25- فلاحيان، همايون، ديوان کيفري بين المللي و قوانين اساسي کشورها، مجله کانون وکلاي دادگستري مرکز، ش 19-20، 1384

26- قادري، سيد نعمت الله، بررسي ريشه هاي بحران دارفور سودان و واکنش قدرتها،‌ سازمانها و مجامع بين‌المللي، مطالعات آفريقا، ش10،1383

27- کچوئيان، جواد، ماهيت و ابعاد حقوقي و سياسي بحران دارفور،‌ مطالعات آفريقا، ش 20، 1388

28- ميرزايي ينگجه، سعيد، نظام امنيت دسته جمعي در ميدان آزمايش، اطلاعات سياسي – اقتصادي، ش 85- 86، 1373

29- محمودي، فيروز، دادگاه کيفري بين المللي: مختصري از ساختار و کارکردها،‌ مجله حقوقي و قضايي دادگستري، ش 40

30- محمدی فر، هادي، واکنش جهاني به بحران دارفور، مطالعات آفريقا، ش 16، 1386

31- ناجي، مرتضي، بي طرفي در دادرسي کيفري، مجله حقوقي دادگستري، ش 56-57 ، 1385

1- آزادي،‌ جواد، تعامل يا تداخل اختيارات شوراي امنيت و ديوان بين المللي کيفري، پايان نامه ارشد حقوق بين الملل، دانشگاه پيام نور ، آبان 1389

2- خاتمي فر، عبدالله، رابطه ديوان کيفري بين المللي و شوراي امنيت با تاکيد بر قضيه دارفور سودان، پايان نامه ارشد حقوق بين الملل، دانشگاه آزاد اسلامي تهران مرکزي،‌ تابستان 1385

3- دادفر، فرهاد، تضمين هاي استقلال قضايي در نظام بين الملل حقوق بشر و نظام عدالت کيفري ايران، پايان نامه ارشد حقوق بشر، دانشگاه مفيد، خرداد 90

4- سرخيل، نگاه‌، رابطه صلاحيت شوراي امنيت و ديوان کيفري بين المللي، پايان نامه ارشد حقوق بين الملل، دانشگاه علامه طباطبايي، 1382

5- مالکي، داود، استقلال ديوان کيفري بين المللي از منظر اساسنامه ديوان و منشور ملل متحد، پايان نامه ارشد حقوق بين الملل، دانشگاه پيام نور، اسفند 1386

6- نوبخت، زکريا، همکاري دولتهاي غير عضو اساسنامه رم با ديوان کيفري بين المللي، پايان نامه ارشد حقوق بين الملل،‌ دانشگاه مفيد، خرداد 1389

7- نوروزی، میثم، ضمانت اجرای تصمیمات دیوان کیفری بین الملل، پایان نامه ارشد حقوق بین الملل، دانشگاه علامه طباطبایی، 89-88

1- bakou,o,crayer,r,the international criminal court and universal jurisdiction:a close encounter,international and comparative law quarterly, 56

2- cassesse , Antonio , the rome statute of the international criminal court, oxford press, 2002

3- condorelli,luigi , villapando, Santiago , referral and deferral by the security council , in: the rome satute of the international criminal court , acommentary , vol:1 , oxford press, 2002

4- coham, alex, case of conflict in sudan:testing the black book , qeh working paper series , oxford press , 2005

5- ciampi,a,the proceedings against president albashir and the prospects of their suspension under article 16 icc statute , journal of international criminal justice , n:6,2008

6- cryer,Robert,resolution 1593, and international criminal justice,leiden journal of international law , 19,2006

7-gosnell , ch, the request for an arrest warrant in albashir,(idea lis tic posturing or calculated plan?),journal of international criminal juctice, 6, 2008

8- d.kaufman,zachary,justice in jeopardy:accountability for the darfur atrocities, criminal law forum , 2008

9- el-tom, Abdullah osman , darfur people: to black for the arab-islamic project of sudan , irish journal of an thro polpgy, vol:9, 2006

10-kreb,claus,prost,Kimberly,international cooperation and judicial assistance, university of Salzburg-law,2008

11- stapieton,sara,ensuring fair trial in the international criminal court,journal of international law and politics,vol:31,1998

12-salih,Mohamed,understading the conflict in darfur , university of Copenhagen, 2005

13- sluiter,g,obtaining cooperation from sudan – where is the law?,journal of international criminal justice,6,2008

14- Williams,s,sherif,l,the arrest warrant of president albashir: immunities of incumbent heads of stateand the international criminal court,journal of conflict and security law,14,2009

15- yihdego,z,darfur and humanitarian law:the protec tion of civilian and civilian objects,journal of contilct and security law, 14,2009

16- youngs, tim, sudan: conflict in darfur , international affairs and defense section house of commons library,vol:1,2004

جهت دریافت اطلاعات بیشتر راجع به قضیه دارفور و اقدامات دیوان بین المللی کیفری به سایت‌های اینترنتی ذیل مراجعه شود.

– www.humanity inaction.org

– www.icc-cpi.int

– www.crisis group.org

– www. Foxnews.com

– www. Un.org

– www. Iccnow.org

– www. Slma.web 1000

– www. Africa – union.org