مبانی نظری و پیشینه پژوهشی اطفال نامشروع

با سحافایل در خدمت شما هستیم با «پیشینه پژوهشی و تحقیق و مبانی نظری اطفال نامشروع » که بطور کامل و جامع به این مبحث پرداخته و نیاز شما را به هرگونه جستجوی بیشتری برطرف خواهد نمود.

توضیحات: فصل دوم پایان نامه کارشناسی ارشد (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)

همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع :انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)
نوع فایل:WORD و قابل ویرایش با فرمت doc

 

فهرست محتوا

مقدمه 2

بيان مسئله 2

اهمیت و ضرورت تحقيق 4

اهداف تحقيق 6

هدف اصلي: 6

هدف فرعي: 6

سوالات تحقيق 6

فرضيه‏هاي تحقیق: 6

پيشينه پژوهش 7

تعريف مفاهيم نظري تحقيق 9

روش تحقيق 9

سازماندهي پژوهش 9

بخش اول: تقسیمات و مفاهیم 11

فصل اول: نسب در حقوق و فقه اسلامي 11

مقدمه 11

گفتار اول: نسب مشروع 12

بند اول: نسب مشروع در حقوق ايران 12

بند دوم: نسب در فقه اسلامي 15

گفتار دوم: نسب ناشي از شبهه 17

بند اول: از ديدگاه حقوق موضوعه 17

بند دوم: از ديدگاه فقه اسلامي 19

بند سوم: اجراي اماره فراش در مورد انواع شبهه 21

بند چهارم: وطي به شبهه 24

گفتار سوم: نسب نامشروع 26

مقدمه 26

مبحث اول: ولد زنا 27

بند اول: ولد زنا در حقوق موضوعه 27

بند دوم: نحوه الحاق ولد به زانی 31

بند سوم: ‌ولدزنا در فقه اسلامي 32

مبحث دوم: جایگاه فقهی اطفال نامشروع 33

مبحث سوم: جایگاه حقوقی اطفال نامشروع 34

بند اول: جایگاه حقوقی اطفال نامشروع در قانون مدنی: 34

بند دوم: جایگاه حقوقی اطفال نامشروع از منظر نظریات مشورتی اداره حقوقی قوه قضائیه 35

گفتار چهارم: ‌تلقيح مصنوعي 36

بنداول: تاريخچه 36

بند دوم: صورت هاي مختلف تلقيح مصنوعي 38

الف: تلقيح مصنوعي از طريق زوجين 38

ب: انتقال جنين از رحمي به رحم ديگر 38

ج: انتقال جنين 40

بند اول: جواز يا حرمت انتقال جنين از نظر قانوني 40

بند دوم: جواز يا حرمت انتقال جنين از نظر شرعي 40

بند سوم: نظر موافقان فقهی انتقال جنین 41

بند چهارم: نظر مخالفان فقهی انتقال جنین 42

د- تلقيح مصنوعي از اسپرم بيگانه با تخمك زوجه 42

بند اول: دیدگاه مخالفان از حیث روانشناختی: 45

بند دوم: دیدگاه حقوقدانان مخالف از حیث حقوقی: 46

بند سوم: دیدگاه موافقان از حیث روانشناختی: 47

بند چهارم:دیدگاه موافقان از حیث حقوقی: 47

ز- نظر اهل سنت و شيعه در اقسام باروري پزشكي 47

بند اول: نظريه جواز مطلق اصل باروري پزشكي در همه انواع و اقسام آن 47

بند دوم: نظريه ممنوعيت مطلق اصل باروري هاي پزشكي در همه انواع و اقسام آن حتي اگر ضروري باشد 48

بند سوم: نظريه جواز مطلق باروري هاي پزشكي بين زوجين و جواز مشروط بين بيگانگان 48

بند چهارم: نظريه جواز مطلق باروري هاي پزشكي بين زوجين و منع مطلق آن بين بيگانگان 49

بند پنجم: نظريه حرمت مطلق همه اقسام باروري هاي پزشكي جز بين زوجين و با وجود شرايطي 49

و: نسب طفل ناشی از تلقیح مصنوعی در حالتهای مختلف 49

بند اول: نسب طفل ناشی از تلقیح مصنوعی در صور مختلف 49

بند دوم: تلقیح مصنوعی با نطفه غیر شوهر 50

فصل دوم: فرزند خواندگي و نسب ناشی از آن 53

مقدمه: 53

بند اول: هدف از قواعد سرپرستي کودک: 54

بند دوم: سابقه تاريخى فرزندخواندگى 55

بند سوم: فرزندخواندگي در اسلام 58

بند چهارم. فوايد فرزند خواندگى 60

بند پنجم: فرزند خواندگي در نظام حقوقي ايران 62

بند ششم: جایگاه فرزند خواندگی نسبت به ایرانیان غیر شیعه از منظر قوانین و مقررات 63

الف) فرزندخواندگی از منظر آئین نامه احوال شخصیه زرتشتیان ایران مصوب 27/2/86 64

ب) فرزندخواندگی از منظر مقررات احوال شخصیه مسیحیان پروتستان ایران مصوب 3/7/87 65

ج) فرزند خواندگی از منظر مقررات احوال شخصیه ارامنه گریگوری 65

د) اطفال نامشروع و حقوق آنها از منظر مقررات احوال شخصیه ارامنه گریگوری 66

ز) نسب اطفال موضوع قانون حمایت از اطفال بی سرپرست و احوال شخصیه ایرانیان غیر شیعه: 67

بند هفتم: آثار فرزند خواندگی 67

بند هشتم: اداره اموال و نمایندگی قانونی فرزندخوانده: 69

بند نهم: اطاعت فرزندخوانده از سرپرست‏ها: 70

بند دهم: حرمت ازدواج 70

بند یازده: نام خانوادگی 71

بند دوازده: قطع نشدن رابطه فرزندخوانده با پدر و مادر اصلی و سایر اقارب نسبی: 71

بند سیزده: رابطه‏ نداشتن فرزندخوانده با اقارب نسبی و سببی و رضاعی سرپرست‏ها 71

بند چهارده: توارث 71

بند پانزدهم: پایان فرزندخواندگی 72

 

بخش دوم:  بحث حقوقی و فقهی اطفال نامشروع 76

فصل اول: حقوق اطفال در مجامع بين المللي 76

گفتار اول: اعلاميه جهاني 76

بند اول: متن اعلاميه جهانی حقوق كودك 77

گفتار دوم: كنوانسيون حقوق كودك 79

بند اول: چهار اصل کلیدی در کنوانسیون 80

بند دوم: محتوای کنوانسیون حقوق کودک 80

بند سوم: پاره ای از تعهدات دولت ها بعد از الحاق به کنوانسیون 81

بند چهارم: پاره ای از حقوق مشترک اطفال در اسلام و کنوانسیون حقوق کودک 81

گفتار سوم: حق شرط ایران بر کنوانسیون حقوق کودک 86

بند اول: سیر تصویب کنوانسیون حقوق کودک در مجلس شورای اسلامی 86

بند دوم: موضع شورای نگهبان در مورد کنوانسیون 87

بند سوم: اعتراضات مجامع بین المللی به شرط ایران 89

بند چهارم: جایگاه اطفال نامشروع از منظر قانون اجازه الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون حقوق کودک مصوب 1/12/72 91

گفتار چهارم: بررسي تطبيقي حقوق كودك در قرآن و كنوانسيون حقوق كودك 92

بند اول: حقوق كودك در قرآن 93

بند دوم: مقایسه تطبیقی بین قرآن و مفاد كنوانسیون در خصوص حقوق اطفال 94

فصل دوم: احكام فقهي كودكان نامشروع 102

گفتار اول: آثار نسب ناشي از زنا 102

مبحث اول: اسلام ولدالزنا 102

مبحث دوم: توارث 104

مبحث سوم: محرميت وازدواج 104

مبحث چهارم: حضانت و ولايت 105

مبحث پنجم: نفقه 106

مبحث ششم: احترام و اطاعت از ابوين 108

مبحث هفتم: احکام متولد از تفخیذ 108

گفتار دوم: جايگاه حقوقي كودكان نامشروع 110

مبحث اول: حقوق مادي كودك نامشروع 110

بند اول: نفقه طفل نامشروع 110

بند دوم: ارث طفل نامشروع 113

الف) ارث اطفال نامشروع از منظر قوانین جاریه: 113

ب) توارث اطفال نامشروع از دیدگاه علمای فقهی: 115

مبحث دوم: حقوق غير مادي طفل نامشروع 116

بند اول: حضانت 116

بند دوم: ولايت و قيوميت اطفال نامشروع 118

بند سوم: تابعيت كودك نامشروع 120

بند چهارم: اقامتگاه اطفال نامشروع 122

بند پنجم: ثبت ولادت اطفال نامشروع 122

بند ششم: استفاده اولاد نامشروع از نام خانوادگی پدر طبیعی 123

بند هفتم: ازدواج اطفال نامشروع 124

بند هشتم: مسئولیت مدنی اطفال نامشروع ( صغیر نامشروع ): 126

بند نهم:  مواردی که طهارت مولد شرط است 127

بند دهم: ساير حقوق كودكان نامشروع 129

بخش پایانی: بحث و نتيجه گيري 131

نتيجه: 131

بررسي فرضيه هاي پژوهش 134

فرضيه اصلي: 134

فرضيه فرعي اول: 134

فرضيه فرعی دوم: 134

مشكلات و محدوديت هاي پژوهش 135

منابع 137

 

مقدمه

بحث و بررسي در خصوص اطفال نامشروع از جمله مباحثي است كه از ديرزمان گذشته در نظام هاي مختلف حقوقي مورد نظر انديشمندان بوده است. در ابتدا اهميتي بر ان قائل نبوده، و اطفال نامشروع از حمايت هاي حقوقي برخوردار نمي شده و ديدگاه جامعه به آنان كه نتيجه ناداني و گناه افراد ديگر است به چشم ديگري مي نگريستند و اين رويه از آنان در آينده افرادي سرخورده، شرور و مخل امنيت جامعه مي ساخت. بر اين اساس جوامع غربي بر آن شدند كه با استفاده از تجربيات ساير نظام هاي حقوقي به خصوص حقوق اسلام، نگاهي رسمي به حقوق اين گروه از جوامع بشري داشته باشند، كه اعلاميه هاي جهاني حقوق كودك را مي توان دليلي بر اين ادعا دانست. از سويي ديگر دين مبين اسلام با توجه به وحي و كلام الهي و استنباط فقهاي آن چه در مذهب شيعه و چه در مذهب اهل سنت، گام هاي اساسي و مطلوبي در راستاي حفظ حقوق كودكان نامشروع برداشته است. در اين ميان اسلام با نفس عمل يعني زنا مخالفت نموده، و ضمن بيان ديدگاههاي خود در خصوص اين فعل حرام، زاني و زانيه را مورد مجازات شديد قرار داده است و بدين جهت، حاصل اين عمل زشت (طفل نامشروع) را به رسميت نشناخته و موانعي را در جهت آسودگي خاطر زاني و زانيه قرار داده تا بدين وسيله آنان به جهت وقوع چنين اتفاقي از اصل عمل خويش نادم و از آنجام آن خودداري نمايند. در اين ميان فقهاي اهل تسنن و فقهاي اماميه، در بسياري از موارد با يكديگر هم نظر بوده و اين اتفاق نظر توانسته اثرات مثبتي را در نوع نگاه جامعه اسلامي به اين عمل بوجود آورد. لذا از انجايي كه تحقيق حاضر اهتمام بر آن دارد كه وضعيت حقوقي اطفال نامشروع را در فقه اسلامي و حقوق موضوعه مورد بحث و بررسي قرار دهد اميد وار است كه اين پژوهش گامي هر چند كوچك در راستاي معرفي پويايي و گستردگي تفكر فقهاي اسلامي اعم از شيعه و سني در قبال نظام هاي حقوقي غربي باشند كه همواره ادعاي بشر دوستي آنان، صرفا به الفاظ و شعار ختم شده است.

بيان مسئله

در هر جامعه خانواده اساسي‌ترين ركن آن محسوب مي‌شود و حفظ اين بنيان حياتي، بر مبناي قوانين، اصول، عرف و اخلاق، مسئله‌اي است كه بايد بسيار به آن توجه كرد. وجود روابط قانوني و در چارچوب معين، در خانواده‌ها، از مهمترين شاخصه‌هاي اين مهم به شمار مي‌رود. در اين ميان كودكان اهميت به سزايي دارند؛ چرا كه كودكان امروز پدر و مادران فردا هستند. در واقع آينده هر جامعه‌اي را كودكان آن رقم مي‌زنند. در جامعه ما، با توجه به اينكه وجود روابط آزاد بين زن و مرد، امري است خلاف اخلاق و قانون و در نتيجه كودكان ناشي از اين روابط نيز، از نظر جامعه مطرود هستند و به لحاظ حقوقي نيز با مشكلاتي مواجه مي‌شوند. مي توان عمده مشكلات كودكان نامشروع را به لحاظ حقوقي عواملي همچون نسب كودكان نامشروع، در حكم اسلام بودن، توارث، محروميت و ازدواج، حضانت و ولايت و نفقه واطاعت نام برد (قبله اي، 1378: 116)در بحث نسب از آنجايي كه امري است كه به واسطه ان اعتقاد نطفه از نزديكي زن و مرد بوجود مي آيد از اين امر، رابطه طبيعي خوني بين طفل و آن دو نفر كه يكي پدر و ديگري مادر باشد موجود مي گردد (امامي، 1390: 160) به لحاظ قانوني نسب عبارت از خويشاوندي طفل به پدر و مادري كه در حين انعقاد نطفه بين آنان نكاح صحيح (اعم از دائم يا منقطع ) موجود بوده است( امامي، 1390: 163) در فقه اسلام نيز نسب كودك صرفا با رعايت موازين ديني كه همان نكاح مي باشد قابل پذيرش است و در پاره اي موارد همچون نسب ناشي از شبهه كه نزديكي است كه شخص استحقاق آن را ندارد با عدم علم، به تحريم آن(شهيد ثاني، 1381: 455) مورد بررسي قرار مي گيرد و در فقه عامه برخلاف اماميه، فرزند ناشي از شبهه را هنگامي به شخص اشتباه كننده ملحق مي‌كند كه؛ شخص به نسب اقرار كند و صرف وقوع نزديكي براي الحاق طفل به اشتباه كننده كافي نيست(محي الدين، 1995: 375) در قانون مدني مواد 1164 تا 1166 راجع به نسب ناشي از شبهه بحث شده، كه خلاصه‌ي كلام اين است كه؛ قانون مدني نسب ناشي از شبهه را در حكم نسب مشروع قرارداده است و آثار و احكام نسب مشروع را بر آن بار مي‌كند. (صفائي، 1376: 112) از ديگر موارد مهم در بحث حمايت حقوقي از اطفال نامشروع بايد به موضوع ارث اشاره نمود زيرا ماده 884 ق. م اشعار مي دارد: ولد الزنا از پدر و مادر و اقوام آنان ارث نمي برد ليكن اگر حرمت رابطه كه طفل ثمره آن است نسبت به يكي از ابوين ثابت و نسبت به ديگري به واسطه اكراه يا شبهه زنا نباشد طفل فقط از اين طرف و اقوام او ارث مي برد. (امامي، 1390: 192) در فقه نيز اين موضوع بدينگونه بيان شده است ولد الّزنا از زانی و زانیه ارث نمی‏برند و آنها نیز از ولد الزّنا ارث نمی‏برند؛همچنین اقارب پدر و مادر از این کودک و او از آنها ارث نمی‏برد. در این حکم فرقی میان مبناها وجود ندارد؛البته نفی توارث ولد الّزنا و زانی اجماعی است و مخالفی در این حکم حتی از عامّه نیز وجود ندارد( نجفي، 1380، 465)

در کتاب الفقه الاسلامی و ادلته آمده است: «و کل من ولد الّزنا و ولد اللّعان لا توارث بینه و بین ابیه و قرابة ابیه بالاجماع» یعنی میان ولد الّزنا و ولد لعان و میان پدر آنها و اقربای پدری‏شان توارث وجود ندارد. ( زحيلي، 1998: 365) و امّا توارث بین او و مادرش و اقربای مادرش در حدّ اجماع نیست. در این خصوص نیز میان فقهای عامّه اتفاق نظر وجود دارد. در کتاب منهاج الصّالحین آمده است: «و فی عدم ارث امّه الّزانیة و من یتقرب بها اشکال» یعنی حکم به اینکه مادر ولد الّزنا و اقربای او از ولد الّزنا ارث نمی‏برند، مشکل است. (حكيم1991: 109) گروهی از فقها از جمله صدوق(قده)به توارث قائلندناگفته نماند که عدم توارث دلیل بر انتفاء نسب نیست، بلکه این دو قابل جمعند، ممکن است. کسی فرزند کسی باشد شرعا، لغة و عرفا)لکن بین آنها توارث نباشد چنانکه در قتل و کفر ورق نسب وجود ندارد، ولی توارث منتفی است.(مدني1385، 206)

لذا با توجه به موارد مطروحه از انجايي كه به لحاظ حقوقي و فقهي (شيعه و سني) تفاوت ديدگاه در در خصوص كودكان نامشروع وجود دارد مسئله اي كه مطرح مي گردداين است كه آيا چگونگي اثبات نسب كودكان نامشروع با روش هاي موجود در فقه اسلامي متفاوت است ؟ آيا نگاه فقه اسلامي به انواع شبهه با حقوق مدني تفاوت دارد ؟ و آثار و تبعات ناشي از زناي منجر به تولد كودك نامشروع به لحاظ حقوقي و فقهي با يكديگر وجه اشتراك دارند. ؟ اهتمام بر آن است كه ضمن بررسي موضوع پژوهش ابعادمختلف آن مورد بحث و بررسي قرار گيرد.

اهمیت و ضرورت تحقيق

بحث و بررسي در خصوص كودكان نامشروع همواره مورد مداقه انديشمندان بوده است، زيرا نبود حمايت هاي معنوي و قانوني از اين گروه، مي تواند به عنوان يك عامل ذخيره سازي شده در آينده بر عليه جامعه استفاده گردد به گونه اي كه كودكان نامشروعي كه ماحصل برخي روابط غير اخلاقي و خارج از عرف و دايره اخلاقيات يك زن و مرد مي باشند در صورت عدم حمايت از سوي يكي از آنها، توانايي هاي بالقوه اي در سوق يافتن به انواع بزهكاريهاي در آنان هويدا مي گردد (قهاري، 1389: 45)

در زمينه‌ي وضعيت حقوقي اطفال ناشي از رابطه‌ نامشروع قانوگذار با تصويب راي وحدت رويه‌ي در سال 1376 سعي در بهبود شرايط و وضعيت اين اطفال داشته و بايد گفت كه اقدام موثري نيز انجام داده؛ چرا كه اين كودكان در واقع قرباني گناه والدين خود مي‌شوند و در اين رابطه هيچ نقشي ندارد، به دور از انصاف است كه به حال خود رها كرده و حتي از اولين حقوق فردي و شهروندي هم محروم شوند. در قانون ايران كه به پيروي از فقه اماميه است، چنانچه گفته شد كودكان ناشي از رابطه‌ي نامشروع از حق توارث بين ابوين خود محروم است و همچنين نكاح با محارم نسبي، و در ساير موارد داراي حقوق همسان با كودكان مشروع هستند. با وجود اين در حالي كه حدود يك دهه از الحاق ايران به كنوانسيون حقوق كودك مي‌گذرد همچنان در بسياري از موارد تعارضاتي وجود دارد، با توجه به اينكه الحاق ايران به اين كنوانسيون به صورت مشروط بوده و در مسايلي كه خلاف شرع باشد؛ مفاد كنوانسيون قابل پذيرش نيست؛ كه اين مساله خود جاي بحث دارد. يكي از اين موارد، مسئله‌ي اطفال ناشي از روابط نامشروع است. در بسياري از كشورها با توجه به وضعيت اسف‌بار اطفال نامشروع، تدابيري اخذ شده و براي فرزندان طبيعي حقوقي برابر با اطفال مشروع قرار دادند. و در بعضي ديگر از كشورها حقوقي براي اين گونه اطفال نسبت به والدين خود شناخته‌اند، بدون اينكه اين اطفال را در رديف اطفال مشروع قرار دهند. و به عبارت ديگر حقوق كمتري براي آنها قائل شده‌اند. هرچند در كشور ايران چون رابطه‌ي آزاد زن و مرد به رسميت شناخته نشده و در نتيجه اطفال ناشي از اين رابطه هم نسب رسمي ندارد؛ ولي مطابق كنوانسيون حقوق كودك حق مسلم تمام كودكان جهان داشتن حقوقي برابر و بدون تبعيض و داشتن هويت است. قبل از تصويب راي وحدت رويه سال 1376 وضعيت چنين اطفالي، بسيار اسف‌بار بود. كه از تمام حقوق مسلم و طبيعي خود محروم بودندكه خوشبختانه با الحاق به كنوانسيون و اقدام قانونگذار، گام موثري در راستاي حمايت از اين كودكان برداشته شد. ولي همچنان در عمل مشكلات فراواني وجود دارد. هرچند كه مطابق همان راي وحدت رويه پدر طبيعي موظف به اخذ شناسنامه براي چنين طفلي است ولي در عمل مشاهده مي‌شود كه بسياري از اين كودكان كه ناشي از رابطه‌ي غيرقانوني والدين خود بودند، به حال خود رها شده بدون اينكه مورد حمايت واقعي قانون‌ قرار گيرند و اين مسئله چنانچه پيشتر ذكر شد در خصوص كودكان ناشي از روابط و ازدواج‌هاي اتباع غيرايراني با اتباع ايراني، نمود بيشتري دارد. پس بهتر است قانونگذار با ديد حمايتي، نسبت به اين كودكان ضمانت اجراي موثري در اين خصوص وضع نمايد تا كودكان ناشي از روابط نامشروع نيز، در عمل، واقعا داراي حقوقي برابر با كودكان مشروع بوده و فقط در خصوص توارث كودكان مشروع، ارجح بر كودكان ناشي از رابطه‌ي نامشروع شوند. در هر صورت قوانين كنوني در خصوص حقوق كودك در ايران، نياز به تغيير و اصلاح جدي براي مطابقت با معيارهاي بين المللي حقوق بشر در زمينه‌ي حقوق كودك دارند و سال‌هاست كه فعالين حقوق كودك در ايران و با بهره‌مندي از برخي حمايت‌هاي بين‌المللي تلاش مي‌كنند تا قدم‌هايي هرچند آهسته و كوچك در جهت اصلاح قوانين براي حفظ حقوق كودكان در ايران بردارند. (نيك پور: 1369)

از سويي ديگر به جهت گستردگي دامنه بحثهاي حقوقي در خصوص كودكان نامشروع، افتراق بين ديدگاهها در ميان علماي علم حقوق و علماي فقه شيعه و سني در اين خصوص مشاهده مي گردد به گونه اي كه از ديدگاه حقوق خصوصي (موضوعه) در خصوص وطی به شبهه با محارم از نظر فقهی هیچ شبهه‏ای وجود ندارد که این ارتباط مانند سایر موارد شبهه از مصادیق ارتباط مشروع است. ولی چنانکه اشاره شد بعضی از حقوقدانان در این مورد مخالفت کرده و کودک ناشی از وطی به شبهه با محارم را به هیچیک از پدر و مارد ملحق نکرده‏اند و این حکم را به فقهای امامیّه نسبت داده و ادّعای اجماع نیز کرده‏اند در صورتی که در فقه کسی قایل به نامشروع بودن آن نشده است و فرزندی که از آن به وجود آید کسی نگفته است که نامشروع است تا چه رسد اینکه اجماعی باشد، بلکه هر کسی در این زمینه سخن گفته کودک را کودک مشروع دانسته و همه آثار و احکام ولد حتی توارث را بر او مرتب کرده است(امامي، 1390: 165) از جمله: علامه حلّی در ارشاد ألاذهان می‏گوید: فامّا المسلم فلا یرث بالّسبب الفاسد و یرث بالّنسب صحیحه و فاسده فان الّشبهة کالّصحیح فی لحوق الّنسب بعضی از فقهای ما نسب صحیح و فاسد را در مجوس از موجبات ارث می‏دانند ولی در سبب فقط صحیحش موجب ارث است و برای آن چنین مثال می‏زند: کسی که با دختر خود ازدواج کند و از آن دختری متولد شود سپس پدر بمیرد هر دو دختر از این پدر ارث دختری می‏برند(یعنی یک نسب صحیح و دیگری نسب فاسد است)سپس عبارت فوق را درباره مسلمانان می‏نویسد و می‏گوید: و امّا مسلمانان با سبب فاسد ارث نمی‏برند ولی با نسبت صحیح و فاسد ارث می‏برند زیرا شبهه، در الحاق نسب همانند صحیح است(حلي، 1381، 106) با توجه به اختلاف ديدگاه فوق مي توان عنوان نمودكه اهميت موضوع از انجاي حاصل مي گرددكه كودكان نامشروع بخشي از جمعيت كشور، در صورت لاينحل ماندن برخي از حقوق حقه شان، و عدم ايفادبه آنان، مي توانند در آينده مشكلات عديده اي را براي جامعه مهيا سازند.

 

فهرست منابع

قرآن مجيد

الف – کتب فارسی

• ارفع نيا، بهشيد، 1382، حقوق بين الملل خصوصي، ‌تهران، انتشارات بهتاب.
• امامي، اسدالله، 1375، مطالعه تطبيقي نسب در حقوق ايران و فرانسه، تهران انتشارات دانشگاه تهران.
• ______، 1380، نسب در حقوق ايران و فرانسه، ‌تهران انتشارات ميزان.
• امامی، سید حسن، 1390، حقوق مدني، ج پنجم، تهران انتشارات اسلاميه.
• امیدی، محمدرضا، 1385، کنوانسیون حقوق کودک و حق شرط ایران/ انتشارات همای دانش، تهران
• انصاری، مسعود، طاهری، محمد علی، 1386، دانشنامه حقوق خصوصی، جلد (اول، دوم، سوم )، تهران، محراب فکر، چاپ دوم.
• بروجردی عبده، محمد، 1339، کلیات حقوق اسلامی، چاپ دوم، تهران.
• جعفری لنگرودی، محمدجعفر، 1363، ترمینولوژی حقوق، ویرایش نهم، تهران، نشرگنج دانش.
• ـــــــــ، محمد جعفر، 1388، الفارق: دائره المعارف عمومی حقوق، جلد ( اول و پنجم )، تهران کتابخانه گنج دانش، چاپ دوم.
• حرم پناهی، محسن، 1376، تلقیح مصنوعی، روش های تولیدمثل انسانی از دیدگاه فقه و حقوق، تهران، انتشارات واحد مرکز.
• دیوان عالی کشور، اداره وحدت رویه و نشرمذاکرات، مذاکرات و آراء هیات عمومی دیوان عالی کشور سال 1376 (جلد 3 )، تهران، اداره وحدت رویه و نشر مذاکرات، نوبت چاپ سوم.
• رضانيا معلم، محمدرضا، 1380، وضعيت حقوقي كودك ناشي از انتقال جنين، ‌روش هاي نوين تويد مثل، ‌تهران سمت.
• زینالی، امیر حمزه، 1390، مدنی قهفر خی، سعید، آسیب شناسی حقوق کودکان در ایران ( با تاکید بر کودک آزاری )، تهران، میزان، چاپ اول بهار.
• شهیدی، مهدی، 1345، مقاله تلقیح مصنوعی انسان، مجله حقوقی وزارت دادگستری
• شهیدی، مهدی، 1380، وضعیت حقوقی کودک آزمایشگاهی، روش های نوین تولید مثل انسانی، تهران، سمت.
• صفائی، سید حسین، 1376، حقوق خانواده، تهران انتشارات دادگستر.
• صفایی، حسین و امامی، اسدالله، 1381، حقوق خانواده، تهران دانشگاه تهران.
• ـــــــــــــــ، 1376، مختصر حقوق خانواده، ص 318، چاپ پنجم، نشر میزان تهران
• ـــــــــــــــ، 1386، مختصر حقوق خانواده، چاپ دوازدهم تهران انتشارات دانشگاه تهران.
• ضیایی بیگ دلی، محمدرضا، 1388، حقوق معاهدات بین المللی، نشر گنج دانش، تهران.
• عمید، حسن، 1389، فرهنگ فارسی عمید، تهران، ناشر: راه رشد، چاپ اول.
• فاضل لنکرانی، شیخ احمد، بی تا، جامع المسائل، چاپ یازدهم.
• قبله ای، خلیل، 1388، مسائل مستحدثه، انتشارات سمت و دانشکده علوم قضایی و خدمات اداری تهران چاپ اول.
• قرآن حکیم و شرح آیات منتخب، مترجم: حضرت آیت الله مشکینی، محقق: محمد فقیهی رضایی و دیگران، 1389، ناشر: مرکز طبع و نشر قران جمهوری اسلامی ایران به سفارش اداره کل امور فرهنگی قوه قضاییه، قم چاپخانه بزرگ قران، چاپ اول
• قوه قضاییه، معاونت آموزش و تحقیقات مجموعه نشست های قضایی (7)، مسایل قانونی مدنی (1)، قم، معاونت آموزش و تحقیقات قوه قضاییه، زمستان 1382، چاپ دوم.
• قوه قضاییه، معاونت آموزش، 1387، مجموعه قوانین و مقررات راجع به اطفال و نوجوان (تحقیق: توحید وثوقی )، قم، نشر قضا.
• قوه قضاییه، معاونت آموزش، پاییر 1387، نکته هایی از مقالات حقوقی جلد 1، در امور جزایی، قم، نشر قضا، چاپ نخست.
• کاتوزیان، ناصر، 1367، حقوق خانواده، جلد دوم، چاپ دوم.
• کریمی، حسین، 1365، موازین قضایی از دیدگاه امام خمینی، تهران.
• مدنی، سید جلاالدین، 1385، حقوق مدنی، جلد نهم، تهران، انتشارات پایدار.
• مرقانی، سید طه، 1383، نسب ناشی از لقاح مصنوعی با دخالت عامل بیگانه، مقالات و بررسی ها، تهران، دفتر 75.
• مغنیه، محمد جواد، 1366، فقه تطبیقی در مذاهب پنج گانه اسلام، تهران، انتشارات صنوبر
• ملکی، حسین، 1388، آشنایی با حقوق کودکان، تهران، نشر آییژ.
• مهر پور، حسین، 1388، نظام بین المللی حقوق بشر، تهران، انتشارات اطلاعات.
• محقق داما، دکتر سید مصطفی، 1368، حقوق خانواده، چاپ سوم، تهران.
• میرزای قمی، 1303 هـ. ق، حاج میرزاابولقاسم جیلانی، جامع الشتات، چاپ سنگی.
• محلاتی، شهربانو، 1384، بررسی خلاهای قانونی حقوق کودک (1)، تهران، شورای فرهنگی، اجتماعی زنان، روابط عمومی، چاپ اول
• مدنی قهفرخی، سعید، زینالی، امیر حمزه، بهار1390، آسیب شناسی حقوق کودکان در ایران (با تکیه بر کودک آزاری )، تهران، میزان، چاپ اول.
• مدنی، جلال الدین، پاییز 1388، تهران پایدار، چاپ یازدهم.
• مهرپور، حسین، 1387، نظام بین المللی حقوق بشر، تهران، اطلاعات، چاپ سوم.
• نایب زاده، عباس، 1380، بررسی حقوق روش های نوین باروری مصنوعی، تهران، مجمع علمی فرهنگی مجد.
• هدایت نیا، فرج الله و دیگران، 1386، حقوق مالی زوجه، تهران، شورای فرهنگی اجتماعی زنان، چاپ اول.
• یزدی، ابوالقاسم بن احمد، 1347، ترجمه فارسی شرائع الاسلام، انتشارات دانشگاه تهران، ج 2

 

ب _ کتب عربی

• ابن قدامه، عبدالله بن محمد، ۱۳۸۵، المغني، ج 7، نشر مركز اطلاعات و مدارك اسلامي.
• الموسوی الخمینی، سید روح الله، بی تا، تحریر الوسیله، ج 2.
• الموسوی البجنوردی، میرزا حسن، نجف 1391 هـ. ق، القواعد الفقهیه، ج 4.
• بجنوردی، سید محمد حسن، قم1382، القواعد الفقهیه، ج 4، ناشر: دلیل ما
• ترمذي، ابوعيسي محمدبن عيسي، 1975، الجامع الكبير، به كوشش بشار عواد معروف، بيروت، ‌مصطفي اليايي.
• حکیم، سید محسن، 1389، منهاج الصالحین، مطبعه النعمان، النجف الاشرف.
• زحیلی، وهبه، 1998، فقه الاسلامی و آدلته، دمشق، دارالفکر.
• شهید ثانی، بی تا، مسالک الافهام، چاپ سنگی.
• طباطبایی یزدی، سید محمد کاظم، 1378 هـ. ق، عروه الوثقی، ج 1، چاپ بغداد، ج 3 ( ملحقات ) چاپ تهران.
• مامقانی، عبدالله، بی تا، مناهج المتقین، چاپ سنگی، نجف.
• مغنیه، محمد جواد، بیروت 1964، الاحوال الشخصیه علی المذاهب الخمسه.
• مکی، محمد بن (شهید اول )، 1380، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، قم انتشارات نورالعین.
• مغنیه، محمد جواد، بیروت 1966م، فقه الامام جعفر الصادق، ج 5.
• نجفي، محمد حسن، 1381، جواهر كلام ج 4، تهران انتشارات ميزان.
• نجفي، محمدحسن، بي تا، جواهراكلام في شرح شرائع الاسلام، به كوشش محمود قوچاني، بيروت، دارالفكر
• نجفی، شیخ محمد حسن، 1395 هـ. ق، جواهر الکلام، ج 29، المکتبه الاسلامیه، تهران.

 

ج ) کتب الکترونیکی

• آشنایی با ابواب فقهی، کتابخانه الکترونیکی فارسی، نسخه2، به آدرس اینترنتی tooba-ir. org
• آیت الله علوی گرگانی، 1384، اجوبه المسائل یا پاسخ به جدیدترین استفتائات، جلد 2، ناشر: دفتر حضرت آیت الله العظمی علوی گرگانی، چاپ اول، چاپ قدس.
• آیت الله مکارم شیرازی، ناصر، دائره المعارف فقه مقارن، جلد 1، pdf، makarem. ir
• آیت الله هاشمی شاهرودی، سید محمود، 1390، رساله توضیح المسائل، بنیاد فقه و معارف اهل بیت (ع)، چاپ چهارم.
• استفتائات قضایی ( جلد یکم ) مطابق با فتاوای مرجع مرجع عالیقدر حضرت آیت اله حاج شیخ یوسف صانعی 1388، ناشر، انتشارات پرتو خورشید، چاپ زیتون، چاپ سوم.
• اصفهانی، مجلسی اول، محمد تقی، 1400 هـ. ق، یک دوره فقه کامل فارسی، تهران، ناشر: موسسه و انتشارات فراهانی، نرم افزار جامع اهل فقه اهل البیت (ع) (2).
• بروجردی، آقا حسین طباطبایی، 1429 هـ. ق، مترجمان: مهدی حسینیان قمی، محمد حسین صبوری، منابع فقه شیعه، جلد 31، تهران، انتشارات فرهنگ سبز، چاپ اول، نرم افزار جامع فقه اهل البیت (ع) (2).
• تفسیر نمونه، جلد 24، در نرم افزار نورالانوار 2.
• جمعی از پژوهشگران زیر نظر آیت الله سید محمود هاشمی شاهرودی، 1385، ( موسسه دایره المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت علیهم السلام )، فرهنگ فقه مطابق اهل البیت (ع)، جلد 4، ناشر: موسسه دائرالمعارف فقه اسلامی، چاپ دوم.
• خراسانی، علی محمدی، شرح تبصره المتعلمین، جلد 2، در نرم افزار جامع فقه اهل البیت (ع) (2).
• خمینی، سید روح اله موسوی، 1425 ه. ق، تحریر الوسیله: مترجم ( علی اسلامی )، جلد 3، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ 21، در نرم افزار جامع فقه اهل البیت (ع) (2).
• خمینی، سید روح اله موسوی، 1425 ه. ق، مترجم علی اسلامی، تحریر الوسیله – ترجمه، جلد 4، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ 21.
• علامه طباطبایی، محمد حسین، ترجمه المیزان، جلد 19، نرم افزار نورالانوار 2.
• علم فقه در کتابخانه الکترونیکی فارسی، نسخه 2، به آدرس tooba- ir. org
• کلیات فقه اسلامی در کتابخانه الکترونیکی فارسی، نسخه 2، به آدرس tooba- ir. org
• گیلانی فومنی، محمد تقی بهجت، 1426 ه. ق، جامع المسائل، جلد 4 و 5، قم، چاپ دوم، ناشر دفتر معظم له، در نرم افزار جامع فقه اهل البیت (ع) (2).
• لنکرانی، محمد فاضل موحدی، جامع المسائل، جلد 2، قم، انتشارات امیر قلم، چاپ یازدهم، ص 387، در نرم افزار جامع فقه اهل البیت (ع) (2).
• مرعشی نجفی، سید شهاب الدین، 1415 ه. ق، القصاص علی ضوء القران و السنه، جلد 1 قم، انتشارات کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی قدس سره، چاپ اول، در نرم افزار فقه اهل البیت (ع) (2).
• نجف آبادی، حسین علی منتظری، رساله استفتائات، جلد 1، قم، در نرم افزار جامع فقه اهل البیت (ع) (2).
• نجف آبادی، حسین علی منتظری، فقه قتوایی، جلد 1، قم، چاپ اول، در نرم افزار جامع فقه اهل البیت (ع) (2).
• نوذری فردوسیه، محمد، تابستان 1386، حق و سقط جنین، انتشارات: باشگاه اندیشه، ویراست اول، کتاب الکترونیکی.

 

د) جزوات و پایان نامه ها

• ابوطالبی، ل، 1385، حقوق اطفال نامشروع در فقه و حقوق، پایانامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، استاد راهنما، حبیبه.
• رشیدی، آ، 1385، بررسی فقهی و حقوقی اطفال نامشروع، پایانامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی تاکستان، استاد راهنما علی اکبر نایب زاده.
• قهاری، س ح، 1389، بررسی راههای پیشگیری از جرم ( حبس زدایی )، پایانامه کارشناسی ارشد حقوق جزا.
• کارگری، ن، بهار 1384، بررسی فقهی – حقوق و جرم شناسی فرزند کشی ( پایان نامه کارشناسی ارشد ) دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی، pdf در پرتال جامع علوم انسانی، پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
• محمد زاده، س، 1375، بررسی احکام تکلیفی و وضعی مترتب بر محجورین و اطفال در حقوق ایران و فقه اسلامی، شیراز دانشگاه آزاد اسلامی، پایانامه جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد.
• هاشمیان، م، 1379، بررسی وضع حقوق اطفال نامشروع و خارج از نکاح در حقوق ایران و اسلام، پایان نامه جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد، دانشگاه امام جعفر صادق، استاد راهنما: اسدالله امامی.

 

هـ) مجلات

• صفایی، ح، پاییز 1378، آثار نسب نامشروع و رای وحدت رویه مورخ 3/4/1376، مجله پژوهش های اسلامی، سال دوم، شماره سوم.
• شهیدی، م، 1345، تلقیح مصنوعی انسان، مجله حقوقی وازت دادگستری، چاپ مردادماه.
• قبله ای، خ، 1378، بررسی احکام فقهی و حقوقی کودکان نامشروع، مجله دادگاههای حقوقی، شماره 13 و 14.
• میر هاشمی، س، 1383، تلقیح مصنوعی در اندیشه فقهی – حقوقی و موافقان و مخالفان آن، تهران مجله ندای صادق، سال نهم، شماره 36.
• میزگرد، حمایت کیفری از اطفال بزه دیده در نظامی حقوقی ایران، مجله حقوق دادگستری شماره 46، بهار 1383.
• ناصری مقدم، ح، مقاله: واکاوی احکام فقهی نسب در کودک متولد از رحم جایگزین، فصلنامه باروری و ناباروری، بهار 87.
• نیک پور، ع، 1369، وضعیت کودکان ناشی از ارتباط نامشروع، تهران، مجله حقوقی میزان، سال هفتم، شماره 23.

 

و) مقالات

• زرگوش نسب، محمد طاهر، عبدالجبار، مقاله: اسقاط جنین از دیدگاه فقهای عامه و امامیه،pdf ، در علی محمدی، ط و دیگران، اسقاط جنین از دیدگاه فقهای عامه و امامیه، pdf در سایت پژوهشکده علوم انسانی.
• گرجی، ا، مقاله: ضمان عاقله، در فرمت pdf، ص 83، در پرتال جامع علوم انسانی. سایت isuw. as. ir
• ملک زاده، ف، بهار و تابستان 1386، تحلیل ماهیت نفقه مطالعات زنان، سال 5، شماره 1،pdf ، در سایت پژوهشکده علوم انسانی.
• یحیی زاده، ی، معافیت پدر از قصاص در قتل عمدی فرزند، 7 صفحه اول pdf در پرتال جامع علوم انسانی.

 

ی) نرم افزار ها

• نرم افزار استفتائات رهبری، منبع سایت leadr_khamenei. com
• نرم افزار جامع فقه اهل البیت (ع) (2). تهیه شده در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
• نرم افزار دستور ( مجموعه تنقیح شده قوانین و مقررات حقوقی و کیفری ) تهیه شده و قوه قضاییه.
• نرم افزار فرهنگ معین 1 و 1- طراح و برنامه نویس: شهاب سرگلزائی.
• نرم افزار گنجینه استفتائات فضایی – دفتر آموزش روحانیون و تدوین متون فقهی قم.
• نرم افزار لغتنامه دهخدا، صاحب اثر، موسسه لغت نامه دهخدا، ناشر: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، برنامه نویس، مرتضی کبیری و دیگران.
• نرم افزار نورالانوار 2. تهیه شده: در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.

 

ز) سایت ها

• آیت الله مکارم شیرازی، قسمت استفتائات، سایت معظم له به آدرس: makarem. ir
• بی نام، مقاله: حق سقط جنین و احکام و عوارض آن، http: //filsofyan. hogfa. com
• بی نام، نفقه اقارب، در سایت به آدرس: imis. epage. ir
• حکیمی، محمد مهدی، احکام نسب، پژوهشکده باقرالعلوم به آدرس pajoohe. com
• درس خارجه فقه (نکاح) آیت الله مکارم شیرازی در سال 79-: makarem. ir
• شفاعی، علیرضا، نفقه هزینه ای برای عشق و عاطفه پژوهشکده باقر العلوم (ع). pajoohe. com
• طبیعی جبلی، مرتضی، جواز سقط جنین از منظر فقهای امامیه: http: //hawzah. net
• نوشین، آهوران، بررسی ادله جواز و حرمت سقط جنین، در سایت به آدرس: – law. land. ir