مبانی نظری و پیشینه پژوهشی سن مسئولیت کیفری

با سحافایل در خدمت شما هستیم با «پیشینه پژوهشی و تحقیق و مبانی نظری سن مسئولیت کیفری » که بطور کامل و جامع به این مبحث پرداخته و نیاز شما را به هرگونه جستجوی بیشتری برطرف خواهد نمود.

توضیحات: فصل دوم پایان نامه کارشناسی ارشد (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)

همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع :انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)
نوع فایل:WORD و قابل ویرایش با فرمت doc

مقدمه

سن مسئولیت کیفری را باید یکی از چالش برانگیز ترین مباحث حقوقی مربوط به حقوق کودک در ایران دانست. این امر بدان دلیل است که از یک سو با توجه به حاکمیت مقررات و قواعد شرعی بر قوانین موضوعه و تبعیت قانون گذار ایرانی از نظریه مشهور فقهای شیعه در تدوین وتصویب قوانین موضوعه ، تعیین سن خاصی به عنوان سن بلوغ شرعی ، مبنای شناسایی مسئولیت کیفری برای اطفال و نوجوانان گردیده است

الف) طرح مسئله و موضوع اصلي پژوهش

از آنجایی که تعیین و تحدید مسئولیت کیفری افراد از مباحث کلیدی و بن مایه ی حقوق کیفری محسوب می گردد سن ایجاد مسئولیت و مسئول دانستن افراد صغیر که از قوه ی تمییز نسبی یا مطلق برخوردارند پیوند جدایی ناپذیری با مقوله ی سن مسئولیت کیفری اطفال دارد .

در شرایط فعلی حقوق جزا اگر فردی فاقد مسئولیت کیفری باشد به هیچ وجه نمی توان نسبت به او مجازاتی را اعمال نمود . بررسی سن مسئولیت کیفری اطفال و تعیین ملاک و مناط سن آنان امروزه یکی از چالش برانگیزترین مسائل روز دنیاست .

در نظام های حقوقی دنیا که مفهوم سن مسئولیت کیفری را برای نوجوانان پذیرفته اند شروع آن سن نباید در سطح بسیار پایین باشد و واقعیت های مربوط به بلوغ عاطفی ، ذهنی و عقلی باید مد نظر قرار گیرد . باید توجه نمود که ماده یک معاهده حقوق کودک سن طفل را به طور کلی بیان نموده است و در این زمینه بین وضعیت حقوقی و کیفری اطفال تفاوت قائل نگردیده است در حالیکه در حقوق ایران سن مسئولیت کیفری و حقوقی از یکدیگر جداست و جای بحث وتحلیل دارد .

ب) اهداف تحقيق

هدف اصلی در این پژوهش بررسی و تبیین ملاک ها و معیار تعیین سن مسئولیت کیفری اطفال در حقوق ایران و اسناد بین المللی است ضمن آن به بیان مختصری از مبانی مسئولیت وتعاریفی از  شقوق آن در حقوق به ویژه بیان تعریفی از طفل و خصایص دوران طفولیت وهمچنین بررسی اسناد بین المللی بویژه نظریه کمیته حقوق کودک در مورد حقوق اطفال در زمینه سن مسئولیت کیفری مورد توجه و تحلیل قرار خواهد گرفت .

ج) طرح سؤالات تحقيق

در این پژوهش سه سوال مطرح می باشد که به ترتیب به طرح هر یک ازآن ها می پردازیم .

سوال اول : از لحاظ دانش روانشناسی و اطلاعات علمی موجود در خصوص فرایند رشد اطفال ، کودکان در چه سنی قابلیت لازم برای پذیرش تبعات و پیامدهای کیفری اعمال مجرمانه ارتکابی خود را پیدا می کنند ؟

سوال دوم : آیا در اسناد بین المللی ، ضابطه ی خاصی در ارتباط با سن مسئولیت کیفری اطفال مشخص شده است که برای کشورها الزام آور یا شایان توجه باشد ؟

سوال سوم : در وضعیت موجود حقوق ایران ، با توجه به تصویب قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 ، سن مسئولیت کیفری اطفال چگونه تعیین شده وچه ضوابطی بر آن حاکم است ؟

د) فرضيات پژوهش

با توجه به سوالات مطروحه فوق در این پژوهش سه فرضیه مطرح می باشد که عبارتند از :

فرضیه اول : دانش روانشناسی و اطلاعات علمی موجود در خصوص فرایند رشد اطفال نشان می دهد اطفال در حدود 12 سالگی عموماً در شرایطی هستند که به طور نسبی قدرت تشخیص اوامر و نواهی قانونگذار را پیدا می کنند لیکن به نظر می رسد امکان پذیرش مسئولیت کیفری کامل در سنین بالاتر محقق می شود .

فرضیه دوم : ضابطه قابل استنباط از حقوق بین المللی این است که کشورها ملزم به شناسایی سن حداقل مسئولیت کیفری ، فرض عدم مسئولیت در پایین تر از سن حداقل و نیز مسئولیت کیفری تقلیل یافته در فاصله سن حداقل تا 18 سال تمام هستند .

فرضیه سوم : با توجه به مواد 88 ، 146 ، 147و 148 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 در حالی که اطفال در کمتر از 9 سال تمام شمسی در جرایم تعزیری قابل تعقیب کیفری به نظر نمی رسند ، در سایر جرایم نابالغ ممیز ( بدون تعیین سن حداقل برای تمییز ) قابل تعقیب کیفری بوده و پس از بلوغ ، افراد دارای مسئولیت کیفری کامل هستند مگر اینکه رشد و کمال عقل آنها قبل از رسیدن به سن 18 سالگی مورد تردید دادگاه قرار گیرد .

ه) روش تحقيق

از آنجائیکه موضوع پژوهش  یک تحقیق نظری محسوب می شود نوعی پژوهش بنیادی است  که با استفاده از روشهای استدلال و تحلیل عقلایی برپایه مطالعات کتابخانه ای به توصیف موضوع ومسائل پیرامونی آن به شکلی تطبیقی و مقایسه اسناد و مدارک مربوط به آن مورد بررسی و تحلیل قرارگرفته است .

و) سوابق تحقيق

قریب به نیم قرن است که اطفال به دلیل اهمیت و جایگاه آنان در اجتماع بشری به ویژه جامعه حقوق ایران که از چتر حمایتی برخوردار بوده  وهمچنین به دلیل دقایق و ظرایفی که در روح و روان و شخصیت وجودشان می باشد موضوع مسئولیت کیفری اطفال از سوی صاحب نظران و اندیشمندان ، اساتید ، وکلا ، دانش پژوهان و دانشجویان در سطوح دکتری و کارشناسی ارشد در قالب رساله و پایان نامه و مقالات به نگارش در آمده، مضافا ؛ در محافل گوناگون علمی و پژوهشی ، کنفرانس های داخلی وبین المللی به ویژه در جراید و رسانه های نوشتاری در اذهان و افکار جامعه حقوق ایران و صحنه ی بین المللی مطرح شده که منجر به آثار و نتایجی شده است که صد البته برای رفع چالش های موجود در این حوزه از حقوق کیفری ایران به جهت همگرایی با نظام حقوقی بین الملل نیاز به تلاش ها و تحقیق بیشتری دارد.

آثاری که در زمینه سن مسئولیت کیفری اطفال در قالب کتب ، پایان نامه و مقالات به نگارش در آمده است و در قسمت های مختلف این پژوهش مورد استفاده قرار گرفته در بخش منابع و ماخذ آورده شده است . لازم به توضیح است از جمله آثاری که حقیقتا ویژگی های رشد مختلف جسمانی و روانی و عاطفی اطفال را از منظرروانشناختی ، حقوقی مورد بررسی قرار داده است و در مبحث دوم از فصل اول این  پژوهش از آن استفاده نموده ام کتاب « عدالت کیفری و اطفال» تالیف جناب آقای دکتر باقر شاملو از انتشارات جنگل و کتاب « نازسازگاری و بزهکاری در اطفال » نویسنده هالوگ یاووزار ترجمه ی قدیر گلکاریان از انتشارت طلائیه می باشد. البته باید یادآوری نمایم که آثار ارزشمند دیگری همچون « بزهکاری اطفال و نوجوانان » تالیف آقایان دکتر هوشنگ شامبیاتی و دکتر جاوید صلاحی و کتاب « بزهکاری کودکان و نوجوانان » سرکار خانم دکتر شهلا معظمی و کتاب اطفال و جوانان بزهکار دکتر تاج زمان دانش و آثار دیگر نویسندگان استفاده مفید واقع شده است .در فصل دوم از آثار نویسندگانی چون سرکار خانم دکتر شیرین عبادی « حقوق کودک » و آثاری که در زمینه دادرسی اطفال در حقوق بین المللی به نگارش در آمده اند از جمله کتاب « حقوق کیفری اطفال در اسناد سازمان بین الملل متحد » با دیباچه دکتر علی حسین نجفی ابرند آبادی  تالیف سرکار خانم مریم عباچی از انتشارات مجمع علمی و فرهنگی مجد و کتاب « حق دادرسی منصفانه کودکان در تعارض با قانون » با دیباچه دکتر شهلا معظمی تالیف سرکار خانم فاطمه ابراهیمی ورکیانی نشر جنگل مورد استفاده مفید قرار گرفته است .

از آثاری که در قالب پایان نامه در زمینه مسئولیت کیفری اطفال مورد مطالعه واقع شده می توان نام برد  اثر آقای ابراهیم حیدری لقب با  موضوع « مطالعه تطبیقی سن مسئولیت کیفری اطفال در حقوق ایران و اسناد بین المللی و فقه امامیه » و اثر آقای علی حلال خور میر کلا با موضوع « مطلعه تطبیقی مسئولیت کیفری اطفال در حقوق کیفری ایران با فقه اسلامی » و اثر آقای علی اصغر قلمقاش با موضوع « بررسی تطبیقی مسئولیت کیفری اطفال در حقوق ایران ، لبنان و مصر » موجود می باشد .تلاش نگارندگان پایان نامه های مذکور در نوع خود قابل ستایش می باشد لیکن آن چه پژوهش حاضر را از پایان نامه های مذکور متفاوت می نماید موضوع بررسی روانکاوانه ویژگی های جسمی و روانی اطفال از منظر علوم زیستی و روان شناختی و همچنین بررسی سن مسئولیت کیفری اطفال در اسناد بین المللی از جمله کنوانسیون حقوق کودک و میثاقیین و انعکاس نظریه کمیته حقوق کودک دراین مسئله می باشد که مورد مداقه قرار گرفته است .

فهرست منابع

الف : کتب فارسی

1 – عمید ، حسن ، فرهنگ فارسی ، تهران انتشارات امیر کبیر ، 1367

2- معین ، محمد ، فرهنگ فارسی ، تهران ، انتشارات امیر کبیر ، 1371 ، جلد سوم

3 – محمد جعفر جعفری لنگرودی، ترمینولوژی حقوق ، انتشارات گنج دانش ، ابن سینا، چاپ اول و يازدهم ، تهران،

4 – كاتوزیان، ناصر؛ الزام‌های خارج از قرارداد، انتشارات دانشگاه تهران،1384، چاپ چهارم، دوره دوجلدی

5 – قاسم زاده، سیدمرتضی؛ مبانی مسئولیت مدنی، تهران، نشر دادگستر، 1378، چاپ اول

6 – شامبیاتی ، هوشنگ ،  جزای عمومی عمومی ، انتشارات مجد ، باب سوم مسئولیت کیفری ، ج2

7 – اردبیلی ، محمد علی ، حقوق جزای عمومی ، تهران ، نشر میزان ، چاپ سی و سوم ، تابستان 1393 ، جلد دوم

8 – صلاحی، جاوید، بزهکاری اطفال و نوجوان، نشر میزان، چاپ اول، زمستان 86

9 – ولیدی، محمدصالح؛ حقوق جزای عمومی، تهران، نشر داد، 1373، چاپ اول، جلد سوم

10 – دانش ، تاج زمان ، دادرسی اطفال بزهکار در حقوق تطبیقی ،تهران ، نشر میزان ، چاپ دوم ، تابستان 1385

11 – فرانک پی . ویلیامز ،1946 ، ماری لین دی . مک شین ، نظریه های جرم شناسی ، ترجمه ی حمیدرضا ملک محمدی نوری ، تهران ، نشر میزان ،چاپ اول ، بهار 1383

12 – معظمی ، شهلا ، بزهکاری کودکان و نوجوانان ، نشر دادگستر ، تهران ،  پاییز 1390  ، چاپ پنجم

13 – شاملو ، باقر ،عدالت کیفری و اطفال ، انتشارات جنگل ، چاپ اول 1390

14 – براهنی ،محمد تقی ، زمینه  روانشناسی ، بی تا ، انتشارات رشد

15 – نجفی ابرند آبادی، علی حسین و حمید هاشم بیگی ، (1377)،  دانشنامه جرم شناسی ، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی

16 – براهنی ،محمد تقی ، لغت نامه روانشناسی   ،1373 ، انتشارات فرهنگ معاصر

17 – شامبیاتی ، هوشنگ ، بزهکاری اطفال و نوجوان ، انتشارات مجد و ژوبین ،  چاپ سیزدهم ، آبان1384

18 – عبادی ، شیرین ، حقوق کودک ، تهران ، انتشارات روشنگران ، چاپ سوم ، پاییز 1371

19 – فن گلان ، گرهارد ، حقوق میان ملت ها ، در آمدی برحقوق بین الملل عمومی ، جلد دوم ، ترجمه محمدحسین حافظیان ، تهران ، انتشارات میزان ، 1379

20 –   لورا برک ، روانشناسی رشد  ، ترجمه یحیی سید محمدی ، نشر ارسباران ، چاپ هفدهم ، پاییز 1389 ، جلد اول

21 – هالو گ یاو وزار ،  ناسازگاری و بزهکاری در کودکان ، ، ترجمه ی قدیر گلکاریان ، نشر طلائیه ، چاپ سوم 1390

22- فیض ، علیرضا ، تطبیق در حقوق جزای عمومی ، انتشارات امیر کبیر ، چاپ دوم ، تهران ، 1389

23- کاپلان ، هارولد و سادوک ، بنیامین ، چکیده روانپزشکی بالینی ، ترجمه نصرت الله پور افکاری ، تهران ، انتشارات آزاده ، 1375

24- منصور ، محمود ، روانشناسی ژنتیک ، انتشارات ترمه ، 1371

25- استوتزل ، ژان ، روانشناسی اجتماعی ، ترجمه علی محمد کاردان ، تهران ، انتشارات دانشگاه تهران ،1363

26- کریمی ، یوسف ، روانشناسی اجتماعی ، تهران ، انتشارات بعثت ، 1373

27- پوت واین ، دیوید و سامونز ، آیدین ، روانشناسی و جرم ، ترجمه داوود نجفی توانا ، تهران ، انتشارات میزان ، 1386

28- آزاد ، حسین ، روانشناسی مرضی کودک ، تهران ، اتشارات دانشگاه پیام نور ، 1388

29- بیرجندی ، پروین ، روانشناسی رفتاری غیر عادی ، تهران ، انتشارات دهخدا ، 1364

30- گلدوزیان، ایرج؛ بایسته‌های حقوق جزای عمومی، تهران، میزان، 1384، چاپ دوازدهم

31- امامی، سید حسن: «حقوق مدنی»، تهران، انتشارات اسلامیه، 1368، ج 1

32- افراسیابی ، محمد اسماعیل ، حقوق جزای عمومی ، جلد 2 ، انتشارات فردوسی ، چاپ اول ، تهران ، 1377

33- کاتوزیان ، ناصر ، قانون مدنی در نظم حقوق کنونی ، قواعد عمومی قراردادها، نشر میزان ، چاپ بیست و یک ، پاییز 1388

34- ابراهیمی ورکیانی ، فاطمه ، حق دادرسی منصفانه کودکان در تعارض با قانون ، تهران ، 1389 چاپ اول ، نشر جنگل

35- عباچی ، مریم ، حقوق کیفری اطفال در اسناد سازمان ملل متحد ، تهران ، انتشارات مجد ،چاپ اول ، 1380

ب : کتب عربی

36- فراهیدی ، الخلیل بن احمد ،  العین ،   ( 1409 ) الجز الثانی ، طبعه الاولی موسسه دارالهجره

37- السنهوري، عبدالرزاق احمد. الوسيط في شرح القانون المدني الجديد، دارالحياء التراث العربي، 1964 ميلادي

38- نائيني، ميرزا محمد حسين، منيه الطالب في حاشيه المکاسب، المکتبه المحمديه، تهران، چاپ اول، 1373 هـ ق

39- شیخ‌مرتضی انصاری، مکاسب، قم ، انتشارات منشورات دار الذخایر ، چاپ سوم ، 1411 ه . قمری

40- شیخ حرّ عاملی، محمد حسین ، وسایل الشیعه، تهران ، انتشارات مکتبه الاسلامیه ، 1383ه.قمری  ج 13 و ج 14

41- نجفی ، محمد حسن ، جواهر الكلام ج 26، تهران ، انتشارات دارالکتب الاسلامیه ، چاپ چهارم ، 1398 ه.قمری

42- خمینی ، روح الله ، تحریر الوسیله ، جلد دو ، تهران ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ،چاپ پنجم 1379

43- ابن قدامه ، المغنی و الشرح الکبیر ، جلد4 ، انتشارات بیروت ، دار الکتاب العربی ، بی جا ، 1404 ه. ق

44- عوده ، عبدالقادر ، التشریع الجنایی الاسلامی ، مقارنا بالقانون الوضعی جلد 1 ، انتشارات بعثت ، چاپ دوم ، تهران ، بی تا

ج : قوانین داخلی

45 – لایحه تشکیل دادگاه اطفال و نوجوانان ، مصوب 24/9/1382

46- لایحه آیین دادگستری کیفری

47 – شمس ناتری و دیگران ، محمد ابراهیم ، قانون مجازات اسلامی در نظم کنونی ، نشر میزان ، چاپ دوم  ، تابستان 1393

48 – قانون مجازات عمومی مصوب 1304

49 – قانون مجازات عمومی مصوب1352

50 – قانون مجازات اسلامی مصوب 1361

51 – قانون مجازات اسلامی مصوب 1370

52 –  قانون مجازات اسلامی مصوب 1392

53 –قانون تشکیل دادگاه اطفال بزهکار مصوب 1338

د : اسناد بین المللی

54 – کنوانسیون حقوق کودک

55- میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی

56 – میثاق بین المللی حقوق اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی

57- پروتکل اختیاری مربوط به میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی

58- حداقل قواعد معیار سازمان ملل متحد برای اجرای عدالت نوجوان ( قواعد پکن ) مصوب مجمع عمومی

59- راهنمای سازمان ملل متحد برای پیشگیری از بزهکاری نوجوان ( راهنمای ریاض ) مصوب و اعلان مجمع عمومی

60 – یونیسف ، « سن مسئولیت کیفری » مجله دادرسی ویژه نوجوانان

61- یوسفیان  شوره دلی ، بهنام ، ترجمه ی موازین دادرسی صغار از نظر کمیته حقوق کودک ( نظریه تفسیری شماره 10 (2007 ) سازمان ملل متحد ، کمیته حقوق کودک ، اجلاس چهل و چهارم ،  ژنو ، 15 ژانویه – 2 فوریه 2007

62- امیر ارجمند،اردشیر،مجموعه اسناد بین‏المللى حقوق بشر،جلد اول،اسناد جهانى،انتشارات‏ دانشگاه شهید بهشتى،سال 1381.

ه : پایان نامه

63 – کاشفی ،  اسماعیل – بررسی وضعیت حقوقی و جرم شناختی کودکان خیابانی در شهر مشهد . پایان نامه ارشد دانشگاه تهران .1379

و :  مقالات، مجلات حقوقی ، و سایت های اینترنتی

64 – مطلبی ، مطلب ، « تحلیل و بررسی فقهی و حقوقی ماده 338 قانون مجازات اسلامی » ، مجله حقوقی دادگستر ، شماره بیست و پنجم ، 1386

65 – جمشیدی ، علیرضا « گفتمان سیات جنایی در لایحه قضایی قانون تشکیل دادگاه اطفال و نوجوانان » ، مجله حقوقی دادگستری ، شماره 45 ،( 1382)

66 – موسوی بجنوردی، محمد « بررسی مفهوم و معیار کودکی در تفکر اسلامی و قوانین ایران برای بهره مندی از حقوق مربوطه »  مجله متین، شماره 21  (‎زمستان 1389 )

67 – مهرا ، نسرین« مقاله مقررات کیفری حقوق ایران در باره جوانان بزهکار» ، مجله تخصصی الهیات و حقوق ، (تابستان 1385) ، شماره 20

68 – سوادکوهی­فر، سام؛ کاظمی، سیدعلی، (1388)، «سن مسئولیت کیفری تدریجی دختران»، فصلنامه شورای فرهنگی اجتماعی زنان، سال دوزادهم، (ش 45)

69 – تدين، عباس و باقري­نژاد، زینب ، « سن مسئولیت کیفری در کشورهای اروپایی و ایران » مجله تعالی حقوق ، سال دوم ، شماره 18 ،  1386

70 – نجفی توانا، علی « سن مسئولیت کیفری اطفال در مقررات حقوق ذاخلی و بین المللی »  فصلنامه مدرس علوم انسانی ، ویژه نامه حقوق ( بهار 1384)

71 – جزوه حقوق اداری از موضوعات مربوط به سایت مدیریت منابع انسانی شامل قوانين و مقررات (شهریور 1390)

72 – صفری  ، محسن و زهروی ، رضا  « بررسی تطبیقی « نفی ضابطه کودک انگاری سن مدار محض » ، فصل نامه دیدگاه های حقوق قضایی ، شماره 59 ، (پاییز 91)