پیشینه پژوهشی عادت‌های خواندن و مطالعه

با سحافایل در خدمت شما هستیم با «پیشینه پژوهشی و تحقیق و مبانی نظری عادت‌های خواندن و مطالعه» که بطور کامل و جامع به این مبحث پرداخته و نیاز شما را به هرگونه جستجوی بیشتری برطرف خواهد نمود.

فهرست محتوا

فهرست محتوا

1-2 مقدمه. 4

2-2 خواندن.. 5

3-2 عادت‌های خواندن.. 10

1-3-2 مولفه‌های عادت‌‌های خواندن.. 11

4-2 مدل‌های خواندن.. 13

3-2 مطالعه. 15

4-2 عادت‌های مطالعه. 16

5-2 مولفه‌های عادت به مطالعه. 19

6-2 روش‌های مطالعه. 25

1-6-2 خواندن اجمالی.. 28

2-6-2  تندخوانی.. 31

3-6-2 عبارت‌خوانی.. 32

4-6-2 دقیق‌خوانی.. 33

5-6-2 خواندن تجسسی.. 36

6-6-2 خواندن انتقادی.. 39

7-6-2 خواندن برای درک زیبایی و جنبه‌های هنری مطلب… 40

7-2روش‌های جدید مطالعه. 40

1-7-2 روش SQ3R.. 41

2-7-2 روش SQ6R.. 42

3-7-2 روش SQ4R.. 43

4-7-2 روش SQ5R.. 44

5-7-2 روش مردر (MURDER) 45

6-7-2 روش آموزش دوجانبه. 46

7-7-2 روش مطالعه مشارکتی.. 46

8-7-2 روش پرسیدن دوجانبه. 47

9-7-2 روش خواندن انتقادی.. 47

8-2 مهارت‌های مطالعه. 48

1-8-2 ضرورت داشتن مهارت مطالعه. 48

9-2 آفات مطالعه. 48

10-2  انجمن‌های خواندن و مطالعه. 49

11-2 پیشینه پژوهش…. 50

1-11-2 پیشینه پژوهش در ایران.. 50

2-11-2 پیشینه پژوهش درخارج از کشور 57

3-11-2 مروری بر استنتاج از پیشینه‌ها 62

فهرست منابع و مآخذ.. 63

منابع فارسی.. 63

منابع انگلیسی.. 66

مقدمه

میزان مطالعه و گرایش به خواندن و مطالعه از مهم‌ترین شاخص‌های رشد و توسعه است. بدون شک رشد و توسعه یک کشور در همه زمینه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی مرهون گسترش خواندن، مطالعه، نشر کتاب و برنامه‌ریزی آموزشی می‌باشد. جامعه‌ای که در آن خواندن و مطالعه حائزاهمیت است جامعه‌ای توسعه یافته است. تمام کشورهای توسعه یافته به خواندن و مطالعه اهمیت فراوان می‌دهند و در پی یافتن روش‌هایی برای علاقمند کردن افراد جامعه خود به کتابخوانی از هرنوع آن می‌باشند. توجه به مدل‌های خواندن و اینکه چگونه می‌توان بهتر خواند، و همچنین توجه به شیوه‌ها و روش‌های صحیح مطالعه عواملی است که این کشورها در پژوهش‌های خود مورد توجه قرار می‌دهند و در پی دستیابی به آنها هستند.

خواندن

اسمیت (1974) براین باور است که خواندن پایه مشترک موفقیت در تمام زمینه‌های تحصیلی است. خواندن دریافت عقاید، تجربیات، و مفاهیم است، فعالیتی است که به فرد اجازه می‌دهد تا دانش وسیعی را به دست آورد، این کیفیات کارکردی، خواندن را محور همه سطوح یادگیری قرار می‌دهد. به طوری که خواندن محور فعالیت‌های تحصیلی و به صورت ابزار موفقیت در سایر زمینه‌های درسی درمی‌آید.خواندن دربرگیرنده مجموعه‌ای از مهارت‌ها است که بازشناسی لغات نوشته شده، تعیین معنای لغات و عبارات و هماهنگ ساختن این معنا با موضوع کلی متن را شامل می‌شود. این کار مستلزم فرایندهایی است که در سطوح مختلف بازنمایی از قبیل حروف، کلمات، عبارات، جملات و واحدهای بزرگتر عمل می‌کنند. مشکلات خواندن، نوعا” شامل عدم توانایی در بازشناسی یا درک نوشته‌ها هستند. در این میان، بازشناسی، فرایند بنیادی‌تری محسوب می‌گردد، چرا که بیش از آنکه کلمه‌ای را درک کنیم باید آن را تشخیص دهیم (یعقوبی، 1383، به نقل از داکرل و مک شین، 1993، ترجمه، احمدی و اسدی، 1376).

عادت‌های خواندن

باتلر عادت را به منزله عاملی که مانند بسیاری از موضوعاتی که با خوی و رفتار آدمی ارتباط می‌یابد، یاد می‌کند. همچنین معاشرت با مردمی که عادت به مطالعه دارند می‌تواند انگیزه لازم را در تقلید از آنها به وجود آورد. باتلر نتیجه می‌گیرد که عادت فردی و محیط اجتماعی در ایجاد انگیزه و میل به خواندن مهم است. ریشه‌دار شدن همین عادت می‌تواند به طول و عرض خواندن یعنی تداوم عادت و عمق مطالعه کمک کند (فتاحی، 1392). پژوهشگران در گذشته تلاش‌هایی را در زمینه بررسی عادت‌های خواندن یادگیرندگان (مختاری و شیوری، 1994) انجام دادند. با تلاش‌هایی که پژوهشگران انجام دادند دریافتند که عادت‌های خواندن به سن، جنس، زمینه آموزشی، عملکرد تحصیلی و رشد حرفه‌ای بستگی دارد.به طور کلی خواندن به عنوان راهی برای دستیابی به اطلاعات و دانش جدید پذیرفته شده است. خواندن نه تنها برای افزایش دانش است بلکه برای ساخت بلوغ و گسترش آگاهی از مسائل معاصر است (اندرسون و همکاران، 1985).

مطالعه

میزان مطالعه و گرایش به خواندن ازمهم‌ترین شاخص‌های رشد و توسعه است. سازمان یونسکو در بسیاری از همایش‌های خود، توسعه اقتصادی را مرهون گسترش مطالعه، نشر کتاب و برنامه‌ریزی آموزشی می‌داند (شعبانی، فاضل، 1381). زمانی می‌توان در زمینه‌های مختلف فرهنگی به نتایج نوینی دست یافت که در عرصه‌های مختلف آموزشی و از طریق مطالعه ثمربخش توفیق قابل توجهی نصیب افراد، به ویژه دانشجویان، گردد (شعبانی و شفیع‌پور مطلق، 1382). لذا عوامل اصلی موفقیت و دستیابی دانشجویان به مطالعه ثمربخش را می‌توان در علاقه به مطالعه و سپس توجه به شیوه‌های مطالعه و آگاهی از روش‌های صحیح مطالعه دانست (اشرفی ریزی، 1388). برکسی پوشیده نیست که مطالعه، فرد را متحول و دگرگون کیفی می‌کند شاید تحول او به چشم نیاید ولی واقعیت آن است که فرد بعد از مدتی فرد دیگری با روحیه و اخلاق جدیدی می‌شود . فضاهای فکری، ذهنی، و ادراکی جدیدی پیدا می‌کند. یک روزی خود و اطراف خود را می‌بیند ولی بعد از مطالعه شاید بتواند درون فیزیکی و روحی و روانی خود را ببیند و علاه بر آن فضای اطراف خود و فضاهای خیلی دورتر را در خیال و ذهن خود ببیند (براتی، 1384).

مطالعه یکی از بهترین سرگرمی‌های ما محسوب می‌شود و به کرات متفکران و عالمان جامعه درباره ارزش و اهمیت مطالعه سخن گفته‌اند. ولی در حین مطالعه، اگر نکات ظریفی در نظر گرفته شود، آن جذاب‌تر‌ خواهد بود. مثلا اگر متن مورد نظر تا حدی برای ما آشنا باشد، ذهن ما نسبت به مطالب آن کنجکاو و خواندن آن متن موجب رضایتمندی ذهن ما خواهد شد. برای رسیدن به این حالت، می‌توان خواندن متن تیترها، عنوان‌ها، عکس‌ها، جداول، نمودارها و دیگر موارد برجسته متن را بررسی کرد و در ذهن سوالاتی درباره آنها مطرح کرد. این کار ذهن را تشنه‌تر و مطالعه را لذت‌بخش‌تر می‌کند (نیک‌خو، 1388). اهمیت مطالعه عمیق و تحلیلی از دیرزمان نزد اهل علم و ادب شناخته شده بوده و درباره آن سخن‌ها گفته‌اند. برای نمونه “فرانسیس بیکن” (دانشمند انگلیسی، 1561-1626) در مقاله ” تحصیل و مطالعه” می‌نویسد: «مطالعه ذات آدمی را به کمال می‌رساند، و خود با تمرین و تجربه کمال می‌پذیرد. استعدادهای ذاتی مثل گیاهان خودرویند و مطالعه برای آنها در حکم پیراستن شاخ و برگ است. مطالعه به خودی خود بیش از آنچه لازم است راه‌های گوناگون در برابر آدمی می‌نهد، که برای محدود کردن این راه‌ها، تجربه ضرورت دارد. » (به‌پژوه، 1385).

فهرست منابع و مآخذ

منابع فارسی

• اباذری، زهرا و ریگی، طاهره(1391). عادت‌ها و مهارت‌های مطالعه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی زاهدان. مدیریت اطلاعات سلامت، (9)، ص 861- 848.
• اشرفی ریزی، حسن (1388). آشنایی دانشجویان با شیوههای مطالعه (پژوهشی در متون). کلیات کتاب ماه: اطلاعات و ارتباطات و دانش شناسی،(11) 143.
• افکانه، صغری و شکوری شالدهی، عباس (1389). بررسی راه‏های ترغیب دانشجویان به مطالعه کتاب‏های غیر درسی. فصلنامه روانشناسی تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن، (2)، صص 82-72.
• امانی، غفور (1379). رابطه مطالعه در دوران کودکی و نوجوانی با مطالعه در دوران بزرگسالی. اطلاع رسانی و کتابداری: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی، (34)، صص 15 –
• امرالهی بیوکی، مینو (1389). بررسی و مقایسه مهارت دقیق خوانی طبق الگوی بالدریج و تاثیر آن بر خواندن کتاب فارسی بخوانیم دانش‌آموزان پایه چهارم دبستان شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.
• امینیان، امیرحسین (1373). بررسی شیوه‌های مطالعه و یادگیری دانشجویان دانشکده علوم پزشکی شهید صدوقی یزد. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.
• اسپالدینگ، چریل.ال (1377). دانش آموزان انگیزه دار. ترجمه محمدرضا نایینیان. علوم تربیتی: رشد معلم،(140)، صص 40- 43.
• استیگر، رالف سی (1370). راه‌های تشویق به مطالعه. ترجمه پروانه سپرده. تهران: دبیرخانه هیات امنای کتابخانه های عمومی کشور.
• اوتادی، حدیثه (1392). مهارت یادداشت‌برداری: یادداشت‌برداری، یکی از فنون مهم مطالعه. رشد آموزش متوسطه، (4)، صص 29 –
• ایزدی، مهشید (1383). بررسی اثربخشی روشهای آموزش دوجانبه و خواندن مشترک راهبردی برای درک خواندن و خودپنداره تحصیلی دانش آموزان دختر سال اول دبیرستان شهر تهران. پایان نامه دکتری. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.
• بابانژاد، حسن (1375). بررسی و مقایسه شیوه‌های رایج مطالعه و اثر آن در پیشرفت تحصیلی دانشآموزان شهر بابل. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.
• بادله، محمدتقی، و همکاران (1391). مهارت‌های مطالعه در دانشجویان پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی گلستان. مجله توسعه پژوهش در پرستاری و مامایی، 9(1)، صص 34 –
• بحرانی، محمود(1378). بررسی رابطه انگیزش تحصیلی و عادت‌های مطالعه بر روی نمونه ای از دانش آموزان متوسطه شیراز. میان رشته ای: علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز،(29)، صص 113- 126.
• بخشی، افسر (1375). علل تشت در تمرکز حواس و طرق رفع آن. فقه و حقوق خانواده، (1)، صص 46- 48 .
• بدیع چراغی، علی (1380). اثربخشی روش مطالعه مشارکتی و پرسیدن دوجانبه بر درک مطلب یادداری و انتقال یادگیری دانش‌آموزان پسر پایه دوم راهنمایی شهرستان علی‌آبادکتول. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.
• براتی، حسینعلی(1384). روانشناسی مطالعه. اصفهان: نشر پیام علوی.
• به پژوه، احمد (1385). چگونه کتاب بخوانیم؟. علوم تربیتی، پیوند،(326)، صص 31 –
• بیابانگرد، اسماعیل (1372). چگونه مطالعه کنیم؟.علوم تربیتی، پیوند،(168)، صص 33 –
• پالسانی، ام. ان و شارما، سادهانا (بی تا ). پرسشنامه عادت‌های مطالعه PSSHI . ترجمه ابوالفضل کرمی. تهران: مرکز نشر روان سنجی.
• پورحسین ملایوسفی، شهرام (1384). بررسی رابطه بین سبک‌های شناختی و شیوه‌های مطالعه دانش‌آموزان سال سوم دبیرستان ناحیه 4 تبریز در سال تحصیلی 1384 – 85. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.
• پورشانظری، علی اصغر (13869). مطالعه موفق در هشت گام. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
• ترشیزی، مرضیه، وارسته، سمانه، پوررضایی، زهرا و فصیحی، رقیه (1391). عادت‏های مطالعه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بیرجند. مجله ایرانی آموزش در علو م پزشکی، 12 (11)، صص 876-866.
• جان بزرگی، مسعود، شقاقی، فرهاد (1389). مهارت‌های مطالعه در دانشگاه. تهران: ارجمند، نسل فردا.
• جوادی یگانه، محمدرضا؛ کاظمی، مریم (1390). نگرش دانشجویان به خواندن رمان جدی. نقد ادبی، 4 (13)، صص 23 –
• خاوری، خسرو (1383). بررسی راهکارهای افزایش مهارت خواندن. پژوهش زبان‌های خارجی،(16)، صص97-110.
• دشتبان، محمدرضا (1380). مقایسه اثربخشی روش دوجانبه و مطالعه فردی بر درک مطلب و یادداری. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.
• دلجو، شریعت (1381). شیوه‌های یادگیری و مطالعه. تهران: موسسه فرهنگی تکوک زرین.
• دیانی، محمدحسین؛ تقی پناهی، فاطمه (1387). بررسی عوامل موثر بر انگیزه‌های مطالعه در دانش‌آموزان ابتدایی و راهنمایی. اطلاع رسانی و کتابداری، (43)، صص 20 –
• ذوالفقاری، علیرضا (1384). چگونه مطالعه کنیم؟. علوم تربیتی، پیوند،(215)، صص 54 –
• رابرسکار، پیت (1350). عطش خواندن. نشریه علوم اجتماعی «پیام یونسکو»،(30)، صص 12- 6.
• راینر، کیت، پلاتسک، الکساندر (1383). مدل‌های خواندن. ترجمه علی مزینانی. فصلنامه کتابف (58)، صص 219 –
• رستمی‌پور، علی (1379). راهنمای اجرای فعالیت پژوهشی: آئین مطالعه و پژوهش (1): ویژه دوره متوسطه. تهران: وزارت آموزش و پرورش، معاونت پرورشی، موسسه فرهنگی منادی تربیت.
• رضایی، اکبر؛ قدم پور، عزت الله؛ پاشاشریفی، حسن (1387). الگویی برای ایجاد علاقه و انگیزه به مطالعه و پژوهش: بررسی اثربخشی آن در دانش‌آموزان دوره راهنمایی. علوم تربیتی: نوآوری‌های آموزشی، (25)، صص 151- 186.
• سه گانه های انگیزش(1389). روانشناسی: بهداشت روان و جامعه،(20)، ص 4
• سیف، علی اکبر (1389). روش‌های یادگیری و مطالعه. ویراست 2. تهران: دوران.
• ___________ (1379). روانشناسی پرورشی. تهران: آگاه.
• شریفی، پروانه، رحمتی، عباس (1392). تاثیر آموزش مهارت‌های یادداشت‌برداری بر خودکارآمدی تحصیلی دانشجویان. گام‌های توسعه در آموزش پزشکی. مجله مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی، 10 (1)،صص 27 –
• شعبانی، احمد، نادری، فاطمه (1388). فرایند تکوین مطالعه و خواندن در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی. کلیات کتاب ماه «اطلاعات و ارتباطات و دانش شناسی»، صص 69 –
• شعبانی، احمد، شفیع‌پور مطلق، محمدرضا (1382). بررسی مقایسه میزان آگاهی دانشجویان از شیوه‌های مطالعه. مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، (54)، ص 36-44.
• شقاقی، فرهاد (1382). تاثیر آموزش مهارت‌ها و راهبردهای یادگیری و مطالعه در یادگیری دانشجویان دانشگاه پیام نور و ثبات این تاثیر یادگیری پس از گذشت یک نیم سال. پایان نامه دکتری. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.
• شیکرانز، جودیس … ] ودیگران [(1381). گام‌های نخستین خواندن. ترجمه احمد به‌پژوه و محمدجعفر کندی. تهران: سازمان انجمن اولیا و مربیان ایران.
• صافی، قاسم (1379). تاثیر کتابخانه‌های عمومی در گسترش فرهنگ مطالعه. اطلاع‌رسانی و کتابداری: تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاهی،(34)، صص 14 –
• صیفوری، ویدا (1391). سنجش مهارت و عادت‌های مطالعه دانشجویان دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه رازی کرمانشاه. تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه‏های عمومی، 18 (1)، صص 100-89.
• عبدخدایی، محمدسعید؛ غفاری، ابوالفضل (1388). بررسی میزان استفاده دانشجویان از مهارت‌های مطالعه و یادگیری و رابطه آن با وضعیت و سوابق تحصیلی آنها. مطالعات تربیتی  روانشناسی، 11 (2)، صص 211 –
• طالبی، اکبر (1389). مقایسه اثربخشی آموزش و مهارت‌های مطالعه بر کاهش اضطراب امتحان دانشجویان درون‌گرا و برون‌گرا ورودی سال 87 – 88 تحصیلی دانشگاه علوم پزشکی تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.
• طوسی، بهرام (1373).مهارتهای مطالعه. مشهد: ترانه.
• قریشی، زهره (1383). بررسی نظر دانشجویان دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد درباره خواندن به قصد یادگیری، خواندن به قصد لذت، خواندن به قصد تصمیم گیری و دو اصل معقول اندیشی و کمترین کوشش. اطلاع رسانی و کتابداری، (28)، صص 30- 47.
• قزل ایاغ، ثریا (1386). ادبیات کودک و نوجوانان و ترویج خواندن. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‏ها (سمت).
• فتاحی، رحمت الله (1392). مطالعه و انگیزه های آن از دیدگاه پیرس باتلر در کتاب «جنبه های نظری علم کتابداری». کلیات کتاب ماه، 17 (3)، صص 26-28.
• فریدونی، مالک، چراغیان، بهمن(1388).عادت های مطالعه و ارتباط آن با عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشکده پرستاری آبادان. گام های توسعه در آموزش پزشکی . مجله مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی، 6 (1 )، صص 21-28.
• کاشانی، نعیمه (1355). بررسی عوامل ایجاد تمایل برای مطالعه در کودکان ایرانی. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.
• کاکیا، لیدا (1389). خوب شنیدن عاملی اساسی جهت رسیدن به یک مدرسه کارآمد (راهکارهای عملی ویژه مربیان). پژوهشی، آموزشی، اطلاع رسانی: مدارس کارآمد،(9)، صص 124 –
• کامکار، علی (1376). مقایسه شیوههای مطالعه و یادگیری در دو گروه از دانشجویان قوی و ضعیف دانشگاه علوم پزشکی یاسوج. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.
• کوشان، محسن و حیدری، عباس (1385). بررسی عادت‏های مطالعه در دانشجویان دانشکده علوم پزشکی سبزوار. علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی سبزوار، 13 (4)، صص 189-185.
• کوکلان، هوشنگ(1357). انگیزش. علوم تربیتی: آموزش و پرورش (تعلیم و تربیت).47 (8)، ص 472-479.
• گلاور، جان ای، برونینگ، راجراچ (1375). روانشناسی تربیتی. ترجمه علی‌نقی خرازی. تهران: نشر دانشگاهی.
• ماردن، ا. س (1336). کتاب‌ها را چگونه مطالعه کنیم؟. ترجمه محمدعلی خلیلی. علوم تربیتی، آموزش وپرورش (تعلیم و تربیت)، 29 (2)، صص 40 –
• محسنی کبیر، طاها (1377). روش ترویج و ایجاد عادت به مطالعه در کودکان ، نوجوانان، دانشجویان و خانواده. اطلاع‌رسانی و کتابداری: تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاهی،(28 و 29)، صص 144- 137.
• مرتضوی، حشمت الله(1380). مقایسه و بررسی شیوه ها و استراتژی های مطالعه و یادگیری دانش آموزان دارای پیشرفت تحصیلی بالا و پیشرفت تحصیلی پایین در مقطع متوسطه استان کهگلیویه و بویر احمد. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه علامه طباطبایی تهران .
• ____________(1383). روانشناسی تمرکز (با تاکید بر روشهای صحیح مطالعه و یادگیری). تهران: روانسنجی.
• معین، محمد (1375). فرهنگ فارسی. تهران: سپهر.
• مکی‌زاده، فاطمه (1383). بررسی میزان آگاهی دانشجویان دانشگاه یزد از روش‌های مطالعه. کتابداری، 38 (42)، صص 163 –
• میرحسنی، علی اکبر (1381). خواندن. ادبیات و زبان‌ها. رشد آموزش زبان، ( 66)، صص 10 –
• نادری، فاطمه، شعبانی، احمد، عابدی، محمدرضا(1389). مطالعه درعصر دیجیتال: از اندیشه های کنتون اوهارا تا زایمینگ لیو. تهران: چاپار.
• ناعمی، محمدعلی (1377). روانشناسی آموزش خواندن. مشهد: شرکت به‌نشر.
• نساجی زواره، اسماعیل (1388). موانع و آفات مطالعه. علوم تربیتی،(355- 354)، صص 73- 70.
• نوریان، عباسعلی، موسوی نسب، نورالدین، فهری، آرزو و محمد زاده، اکبر (1385). مهارت‏ها و عادت‌های مطالعه دانشجویان پزشکی زنجان. آموزش در علوم پزشکی، 6 (1)، 107-101.
• نیک‌خو، رامین (1388)، دیدگاه: درست خواندن و لذت از مطالعه. اطلاع رسانی و کتابداری: کلیات کتاب ماه،(143)، ص 20.
• ورزگر، مینو (1358). خواندن و تفکر. نشریه میان رشته‌ای دانشکده ادبیات وعلوم انسانی دانشگاه تهران،(99 و 100)، ص 265 –
• یعقوبی، ابوالقاسم (1383). تاثیر آموزش راهبردهای فراشناختی بر بهبود عملکرد خواندن دانش‌آموزان نارساخوان پسر پایه چهارم و پنجم ابتدایی شهر همدان. پایان نامه دکتری. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.
• یغمایی، جواد، خندان، محمد(1383). کودک و مطالعه. تهران : کتابدار.
• یوسفی، زهرا (1379). مقایسه راهبردهای مطالعه و یادگیری دانشجویان موفق و ناموفق رشته‌های علوم پایه و علوم انسانی دانشگاه‌های تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.