مبانی نظری و پیشینه پژوهشی مسئولیت اشتباه

با سحافایل در خدمت شما هستیم با «پیشینه پژوهشی و تحقیق و مبانی نظری  مسئولیت اشتباه» که بطور کامل و جامع به این مبحث پرداخته و نیاز شما را به هرگونه جستجوی بیشتری برطرف خواهد نمود.

توضیحات: فصل دوم پایان نامه کارشناسی ارشد (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)

همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع :انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)
نوع فایل:WORD و قابل ویرایش با فرمت doc

بیان مسئله

درحقوق کیفری، زمانی رفتارارتکابی ازسوی شخص قابل سرزنش ومجازات است که آن رفتار قابلیت انتساب به شخص را داشته باشد. برای اینکه رفتاری قابلیت به شخص داشته باشد، لازم است که آن رفتار توأم بااوصاف و ویژگی هایی در شخص باشد.این اوصاف عبارتنداز:

الف- قوه تشخیص وتمییز ب –اختیار (اراده آزاد)

این دو ویژگی به عنوان ارکان اصلی مسولیت کیفری محسوب می شوند.اما برخی اوقات ممکن است مرتکب در زمان ارتکاب، فاقد یک یا دوویژگی فوق الذکرباشد. درچنین حالتی رفتار از لحاظ کیفری قابل انتساب به شخص نبوده ووی فاقد مسؤوليت کیفری واهلیت جزایی خواهد بود.

جهل واشتباه به عنوان یکی از موارد سلب مسؤوليت، در کنار مواردی مانند کودکی، جنون، اکراه، مستی وخواب تلقی می شودکه مقرون بودن رفتارارتکابی بدان (اشتباه) باعث منتفی شدن یکی از ارکان مسؤوليت کیفری یعنی قوه تشخیص وتمییز وسپس موجب عدم قابلیت انتساب آن به مرتکب وسلب مسؤوليت کیفری می شود.

اشتباه از لحاظ اصطلاحی عبارت است از:«درک وتصور نادرست وخلاف واقع شخص از امری » اشتباه ممکن است به دو حالت الف: اشتباه حکمی ب: اشتباه موضوعی اتفاق بیفتد، اشتباه برحسب اینکه حکمی باشد یا موضوعی، دارای تأثیر ونقش متفاوت وگوناگون در حقوق کیفری (در جرم بودن یا نبودن، مسؤوليت کیفری داشتن یا نداشتن به عنوان یک قاعده تمام در کنار کودکی وجنون وغیره در رفع مسؤوليت کیفری ( به جز در مواردی از این قانون درباب جرایم حدی مانند سرقت، زنا) ننموده است.

فلذا، این اشاره وابهام مقنن در این قانون می تواند منشأ اختلاف نظر میان دکترین حقوق ورویه قضایی شود.این امر درحالت جهل واشتباه حکم به ویژه اشتباه حکمی از نوع قهری بیشتر نمایانگر می شود. در حقوق کیفری ایران، مقنن یک اقدام بسیار مثبتی را در این باره انجام داده است وآن اینکه به صراحت طبق ماده 155 و بند ب ماده  291و بند پ ماده 292 به تأثیر جهل و اشتباه حکم بر مسؤوليت کیفری و مجازات اشاره کرده است.این در حالی است که در قانون مجازات 1392 همانند قانون مجازات اسلامی سال1370، هیچ اشاره ای به جهل واشتباه موضوعی نشده است. بنابراین، مادر این تحقیق به دنبال بررسی وتحلیل اشتباه حکمی وموضوعی ونقش های متفاوت آن در قلمرو حقوق کیفری ایران ونیز فقه امامیه نسبت به جرم، مسؤوليت کیفری ومجازات، همچنین مفهوم مسؤوليت وارکان آن ونیز بررسی عقاید ودید گاه های دکترین حقوق پیرامون موضوع اشتباه در حقوق ایران و راه­حل­های حقوقی ومنطقی به منظور ارتقا جایگاه نظام عدالت کیفری در پرتو مطالعه تطبیقی خواهیم بود.

ب- اهمیت وضرورت انجام تحقیق

با توجه به اینکه وجود جهل واشتباه دارای تأثیر مهمی بر مقوله مسئولیت کیفري است از این حیث که این سوء اثرات جهل به واسطه نوع آن یعنی موضوعی یا حکمی متفاوت بوده واز سویی دیگر اثر جهل در هر نوع آن مسئله جهل حکمی نیز متفاوت بوده (جهل حکمی در بعضی از موارد از عوامل رافع مسئولیت کیفري بوده ودر بعضی موارد بالعکس ) و همین طور جهل موضوعی. از این رو… و اثر حقوقی که بر مسئله اشتباه مترتب بوده واینکه در خصوص آثار جهل اعم از حکمی وموضوعی میان حقوق دانان ونیز رویه قضایی، رویه ثابتی وجود نداشته است، فلذا پرداختن به این موضوع وابعاد آن ونیز شناسایی ابهامات و   خلاء هاي قانونی راجع به آن در حقوق جزاي ایران و یافتن پاسخ منطقی براي آن در پرتو مطالعه تطبیقی از جمله دلایل اهمیت و ضرورت پرداختن به این موضوع می باشد.

ج- پرسش هاي تحقیق

1. آیا اشتباه حکمی و موضوعی داراي تأثیر و نقش یکسانی در حقوق کیفري اند یا متفاوت ؟
2. اشتباه حکمی چه تأثیري می تواند بر مسئولیت کیفري در حقوق کیفري داشته باشد ؟
3. تأثیر اشتباه موضوعی در حالات مختلف بر مسئولیت کیفري در حقوق کیفري ایران و فقه امامیه چگونه است؟
4. آیا در مواردی که « جعل شرعاً عذر محسوب می شود » مسئولیت کیفری مطلقاً از مرتکب زائل می­شود؟

د- فرضیه های تحقیق

1. اشتباه حکمی علی الاصول داراي اثر متفاوت در حقوق کیفري در مقایسه با اشتباه موضوعی است .
2. اشتباه حکمی جز در موارد خاص باعث رفع مسئولیت کیفري و مجازات نمی شود .
3. اشتباه موضوعی هم در حقوق کیفري ایران و هم در فقه داراي آثار متفاوت بر حسب حالات مختلف آن است.
4. به نظر می رسد که مسئله در مواردی که « جعل شرعاً عذر محسوب می شود » مسئولیت کیفری مطلقاً ساقط نمی شود

 ه- اهداف تحقیق

ازجمله اهداف مهم  به این موضوع عبارتند از:

– بررسی و تحلیل اشتباه حکمی و موضوعی و تأثیرهاي متفاوت آن بر مقوله های حقوق جزا درقلمرو  حقوق کیفري ایران و فقه امامیه و بویژه آثار اشتباه در جنایت عمدي از ابعاد مختلف نسبت به جرم، مسئولیت کیفري و مجازات و هم چنین مفهوم مسئولیت کیفري و ارکان آن و نهایتا رفع ابهامات و خلاء هاي قانونی پیرامون موضوع اشتباه در حقوق کیفري ایران از طریق ارائه تفسیرها و راه حل هاي منطقی و حقوقی به منظور ارتقاء سطح کیفی نظام عدالت کیفري ایران در پرتو مطالعه تطبیقي.

فهرست منابع

• آقایی نیا،حسین،1384، حقوق جزای اختصاصی جرایم علیه تمامیت جهانی اشخاص، نشر میزان، چاپ اول.
• آشوري، محمد، 1359، عدالت كيفري، انتشارات گنج دانش چاپ اول.
• اراكي،محمدعلي،1380، مجموعه استفتائات، قم، نشر معروف، بي تا.
• اردبيلي، محمدعلي، 1380، حقوق جزاي عمومي، تهران، نشر ميزان، چاپ دوم، تابستان.
• اسلامي،علي، 1383، ترجمه­ی: تحرير الوسيله امام، دفتر انتشارات اسلامي، چاب بيست و يكم.
• باهري، محمد، 1348، حقوق جزاي عمومي، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
• بندر بيگي محمد، 1374، ترجمه­ی­­: منجدالطلاب، تهران، انتشارات اسلامي، چاپ يازدهم.
• پاد، ابراهيم، 1352، حقوق كيفري اختصاصي،تهران، چاپخانه دانشگاه تهران.
• جعفري، محمد تقي، 1361، ترجمه وتفسير نهج البلاغه، دفترنشر فرهنگ اسلامي.
• حبيب زاده، محمدجعفر،1370، بررسي جرم محاربه و افساد في الارض،تهران، موسسه كيهان، چاپ اول.
• حسني، علي اكبر،1362، نظري به قوانين جزاي اسلام، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول.
• دهخدا، علي اكبر،1349-1325، لغت نامه دهخدا، تهران، انتشارات سيروس.
• دهقان، حميد، 1376، تأثیر زمان و مکان بر قوانين جزايي اسلام، مؤسسه انتشارات مدين، چاپ اول.
• شامبياتي، هوشنگ،1375، حقوق جزاي عمومي، تهران، انتشارات ويستار، چاپ هفتم.
• شهري، غلامرضا و سروش ستوده جهرمي،1373، نظريات اداره حقوقي قوه قضائيه در زمينه مسائل كيفري، تهران، انتشارات روزنامه رسمي كشور.
• صانعي،پرويز، 1371، حقوق جزاي عمومي، تهران، انتشارات گنج دانش، چاپ چهارم.
• طباطبايي، سيد محمد حسين،1376، تفسير الميزان، ترجمه­ی: سيد محمدباقر موسوي همداني، دفتر نشر انتشارات اسلامي.
• علي آبادي، عبدالحسين، 1368، حقوق جنائي، تهران، انتشارات فردوسي، چاپ دوم.
• فيض، عليرضا، 1381، مقارنه وتطبيق در حقوق جزاي عمومي اسلام، تهران، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، چاپ ششم.
• قریشی، سیدعلی اکبر، 1353، قاموس قرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
• قدسی، سید ابراهیم،1381، قلمرو تأثیر جهل بر مسئولیت کیفری « مطالعه تطبیقی»، چاپ اول.
• كاتوزيان، ناصر،1381، مقدمه علم حقوق تهران، شركت سهامي انتشار، چاپ سي و دوم.
• كرمي، محمدباقر، 1377، مجموعه استفتائات فقهي و نظريات حقوقي راجع به قتل،تهران، انتشارات فردوسي.
• كلانتري، کیومرث،1377، اصل قانونی جرم ومجازات، انتشارات دانشگاه مازندران، چاپ اول.
• گاستون استفاني، ژرژ لواسور، برناربولك، 1377، حقوق جزاي عمومي، ترجمه­ی: دكتر حسن دادبان، تهران، انتشارات دانشگاه علامه طباطبائي، چاپ اول.
• گارو، رنه، 1343، مطالعات نظري وعملي در حقوق جزا، ترجمه­ی: و تطبيق دکتر سيد ضياءالدين نقابت،تهران، انتشارات ابن سينا.
• گلدوزيان، ايرج، 1382، بايسته هاي حقوق جزاي عمومي، تهران، نشر ميزان، چاپ هشتم.
• گودرزي،فرامرز، 1377، پزشكي قانوني، تهران، انتشارات انيشتين.
• لنگرودي، محمد جعفر، 1377، ترمينولوژي حقوق، تهران، گنج دانش چاپ نهم.
• مرعشي، سيد محمد حسن، 1376، ديدگاههاي نو در حقوق كيفري اسلام، تهران، نشر ميزان، چاپ دوم .
• محسني، مرتضي، 1376، مسؤوليت كيفري، دوره حقوق جزاي عمومي، تهران، انتشارات گنج دانش.
• معين، محمد،1375، فرهنگ فارسي، تهران، انتشارات امير كبير، چاپ.
• محمدي، ابوالحسن، 1384، مباني استنباط حقوق اسلامي، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ بيست و دوم.
• محمدي، علي، 1370، شرح اصول فقه مظفر، قم، انتشارات دارالفکر، چاپ دوم.
• معتمد، محمدعلي، 1362، حقوق جزاي عمومي، انتشارات دانشگاه تهران.
• محمدي گيلاني، محمد، 1361، حقوق كيفري اسلام، تهران، نشر المهدي.
• میر سعیدی، سید منصور، 1384، مسئولیت کیفری قلمرو وارکان آن، نشرمیزان، چاپ سوم.
• مير محمدصادقي، حسين، 1382، جرائم عليه اموال و مالکيت، تهران، نشر ميزان، چاپ دهم،.
• مير محمد صادقي،حسين، 1371، تحليل مباني حقوق جزاي انگلستان، ترجمه­ی: تهران، انتشارات جهاد دانشگاهي شهيد بهشتي.
• مير محمد صادقي، حسين، 1389، حقوق جزای اختصاصی، جرائم علیه اشخاص، نشر ميزان، چاپ ششم.
• منصوري، سعيد، 1375، فقه تطبيقي، قاعده درأ، تهران، نشر تدبير.
• نوربها، رضا، 1375، زمينه حقوق جزاي عمومي، تهران، انتشارات كانون وكلاء چاپ دوم.
• وليدي، محمد صالح، 1373، حقوق جزاي عمومي، تهران، نشر داد، چاپ نهم.
• آقائي نيا، حسين، 1352، مسؤوليت جزائي در حقوق ايران و مقايسه قانون 1304 و رساله كارشناسي ارشد، دانشگاه تهران.
• آقایی نیا حسین، زهروی رضا، 1388، فصلنامه حقوق، مجله دانشکده حقوق وعلوم سیاسی،دوره سی و نهم ، شماره .
• حبیب زاده، محمد 1384؛ فخربناب، حسین(1383) مقایسه عوامل موجهه جرم و عوامل رافع مسؤولیت کیفری، نشریه مدرس علوم انسانی، پاییز، شماره 40.
• خاکپور، محمد مهدي،1352، عنصر معنوي در جرایم و آثار و نتایج آن،مجله حقوق وزارت دادگستری.
• دلير، حميد 1371، بحثي پيرامون ماده 296 قانون مجازات اسلامي، مجله حقوقي و قضايي دادگستري، شماره پنجم.
• ساريخاني،عادل 1389، کرمی گلباغی،داوود، تأثیر جهل بر مسئولیت کیفری از منظر فقه امامیه،مجله مطالعات حقوقی.
• گرجي، ابوالقاسم، 1370، مقالات حقوقي، تهران، انتشارات دانشگاه تهران .
• محسنی، مرتضی، 1352، اشتباه و آثار آن در عمد و اراده مجرمانه، مجله حقوقی وزارت دادگستري س 2، ش1.
• معرفت،محمد هادي، 1365، قتل عمد، شبه عمد و خطاي محض، فصلنامه حق، دفتر پنجم.
• مقبولي، محمد، 1378، تأثیر اشتباه بر مسؤوليت كيفري با تكيه بر تأثیر آن در حدود و قصاص، رساله كارشناسي ارشد دانشگاه امام صادق.
• میرزایی منفرد,غلامعلی، 1384، اشتباه حکمی در حقوق موضوعه ایران، فقه امامیه و نظام حقوق کامن لا، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، رشته معارف اسلامی وحقوق.
• نوري، رضا،1357، تأثیر قصد در مسئولیت کیفري، مهنا، ح قضایی، س 13، ش
• نوري، رضا، 1357، جهل و نقش آن در حقوق جزا، مهنا، ح قضایی، س 13، ش
• نوري،رضا 1371، مجازات قتل در نتيجه تيراندازي چيست؟ مجله حقوقي و قضايي دادگستري، شماره 12، سال چهارم.
• آشوري، محمد،1355 تقريرات جرم شناسي- كارشناسي ارشد. دانشگاه تهران.
• آزمايش، علي، 1370، تقريرات حقوق كيفري اختصاصي، كارشناسي ارشد،دانشگاه تهران.
• سپه وند، امير، 1375، تقريرات درس حقوق جزاي اختصاصي، دانشكده حقوق دانشگاه امام صادق (ع).
• گرجي، ابوالقاسم، 1382، تقريرات حقوق کيفري اختصاصي، کارشناسي ارشد، دانشگاه تهران.
• نجفي ابرندآبادي،1388 علي حسين، تقريرات جامعه شناسي كيفري- كارشناسي ارشد دانشگاه تهران.
• ترحيني العاملي، سيد محمد حسن، الزبده الفقهيه، قم، الهادي، بی تا.
• الحسيني الشيرازي، سيد محمد، الحدود و التعزيرات قم دارالقرآن الحكيم،1399 ق.
• الحسيني الشيرازي، سيدمحمد،القصاص، قم، انتشارات دار القرآن الحكيم، 1400 ق.
• الحر العاملي،محمد، وسائل الشيعه الي تحصيل مسائل الشريعه،تهران،مكتبه الاسلاميه،چاپ پنجم،1401 ق.
• حلي، ابي طالب محمد ابن حسن بن يوسف بن مطهر، فخر المحققين)، ايضاح الفوائد في شرح اشكالات القواعد، قم، مطبعه العلميه، 1389 ق.
• حلي،حسين بن يوسف بن مطهر(علامه حلي)، قواعد الاحكام، قم، منشورات الرضي، بی تا.
• حلي، حسين بن يوسف بن المطهر ( علامه حلي)، تبصره المتعلمين في احكام الدين،دمشق، مطبعه الاتقان 1347م.
• خراساني، محمد كاظم، كفايه الاصول، قم مؤسسه آل البيت لاحياءالتراث 1409ق.
• خوانساري، احمد، جامع المدارك في شرح المختصر النافع، چاپ سوم، موسسه اسماعيليان 1405 ق.
• خويي، سيد ابو القاسم، مباني تكمله المنهاج، قم، مؤسسه احياء آثار الام الخويي،1422 ق.
• شافعي، محمد بن ادريس، السرائر، قم مؤسسه النشر الاسلامي، بي تا.
• شهيد اول، اللمعه الدمشقيه، بيروت، دارالتراث 1410 ه- ق.
• شهيد الثاني، زين الدين الجبعي العاملي ، الروضه البهيه في شرح المعه الدمشقيه، قم –ايران، منشورات مكتبه الداوري،بی تا.
• شهيد ثاني، زين الدين الجبعي العاملي، مسالک الافهام في شرح شرايع الاسلام،قم، انتشارات بصيرتي 1399ق.
• شيخ مفيد، المقنعه، قم، مؤسسه النشر الاسلامي، چاپ دوم 1314ق.
• صدوق، ابن بابويه قمي ،الخصال، قم، منشورات جامعه المدرسين في الحوزه العلميه .
• الطباطبايي الحکيم، محسن، مستمسک العروه الوثقي- قم، منشورات مکتبه آيه الله مرعشي، 1404ق.
• الطبرسي، ابي علي الفضل بن الحسن، مجمع البيان في التفسير القرآن، انتشارات المعارف الاسلاميه 1379ق.
• طوسي، ابو جعفر،النهايه في مجرد الفقه و الفتاوي، ترجمه محمدتقي دانش پژوه، تهران، چاپخانه دانشگاه تهران،1343.
• طوسي، ابوجعفر، الخلاف ايران – قم، دار الكتب العلميه، بي تا.
• فاضل لنكراني، محمد، تفصيل الشريعه في شرح تحرير الوسيله، قم المطبعه العلميه.
• المظفر، محمدرضا، المنطق، قم، انتشارات دار التفسير،چاپ چهارم 1388 ه.ش 1430 ه.ق.
• المظفر، محمدرضا، اصول الفقه، الباب الثاني، انتشارات مكتبه الاعلام الاسلامي 1414 ق- 1372ش.
• المكارم الشيرازي، ناصر، انوارالفقاهه، كتاب الحدود و التعزيرات، قم، انتشارات مدرسه امام امير المؤمنين،(ع) .
• محقق حلي، نجم الدين، شرايع الاسلام في مسائل الحلال والحرام، انتشارات دانشگاه تهران1360.
• معروف الحسني، هاشم، المسئوليه الجزائيه في الفقه الجعفري، دار المعارف للمطبوعات .
• منتظري،حسينعلي، كتاب الحدود، قم، دار الفكر، 1401 ق .
• منتظري،حسينعلي ؛ دراسات في ولايه الفقيه، قم، المركز العالمي للدراسات الاسلاميه دارالفكر، 1409 ق.
• الموسوي الخميني، روح الله، تحرير الوسيله،تهران، مكتبه العلميه الاسلاميه، بي تا .