مبانی نظری و پیشینه پژوهشی مشارکت در فعالیتهای ورزشی

با سحافایل در خدمت شما هستیم با «پیشینه پژوهشی و تحقیق و مبانی نظری مشارکت در فعالیتهای ورزشی» که بطور کامل و جامع به این مبحث پرداخته و نیاز شما را به هرگونه جستجوی بیشتری برطرف خواهد نمود.

مقدمه

امروزه پدیده ورزش به عنوان یک ضرورت انکار ناپذیر و نیاز اساسی و زیر بنایی همه سازمان­ها به طور چشمگیری مورد توجه قرار گرفته است که دارای آثار مثبت فراوانی از جمله کاهش غیبت و هزینه های درمان کارکنان و افزایش تولید و بهره وری در یک سازمان می شود. همچنین ورزش یکی از مهم ترین مسائل دنیای امروز می­باشد که با مسائل سیاسی، اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی جامعه در تعامل است. فعالیت بدنی و ورزش به عنوان یک واقعیت اجتماعی در ساختار جامعه وجود و حیات دارد، تحول و تکامل می پذیرد و با پدیده های دیگر اجتماعی ارتباط متقابل برقرار می کند; مثل هر پدیده اجتماعی دیگر دارای فراز و نشیب های مختلف  بوده و از شرایط مختلف اجتماعی تاثیر می پذیرد و خود گاهی عامل به وجود آورنده شرایط و نوسانات اجتماعی مختلف است. علاوه بر جنبه اجتماعی، ورزش دارای یک جنبه فردی ویژه نیز می باشد و فوایدی که ورزش به همراه دارد از جنبه های فیزیولوژیک و روانشناختی مورد توجه قرار گرفته است. سالهاست محققان در تحقیقات مختلفی آثار مفید فعالیت بدنی را بر سلامتی جسمی و روانی افراد مورد تحقیق و تاکید قرار داده اند. این امر موجب شده ورزش به عنوان یکی از اولویتهای دولت ها و سازمان­ها شناخته شود. حیطه تاثیرگذاری ورزش چنان وسیع است که موفقیت برنامه های ورزشی یکی از نشانه های موفقیت دولت هاست.

حرکت و جنبش از ویژگیهای حیات انسان و دارای انگیزه و ریشه­ای در سرشت او و عاملی برای رشد و سلامت و نشاط محسوب می­شود. انسان نیازمند حرکت و ناگزیر از آن است، منع انسان از حرکت نه تنها موجب توقف رشد بلکه سبب افسردگی، بروز رفتار ناهنجار و از دست رفتن شور و نشاط زندگی وی    می گردد. نیاز انسان به حرکت و فعالیت  در طول حیات تاریخی او همواره با کسب تجارب و کشف روشهای جدید برای آنها همراه بوده است. فعالیت بدنی و ورزش هم از جنبه اجتماعی و فردی و هم از جنبه فیزیولوژیکی و روانشناختی دارای اهمیت می باشد. مشارکت در ورزش و فعالیتهای بدنی موجب کاهش خطر مرگ ناگهانی، کاهش خطر ناشی از فشار خون و بیماریهای قلبی، جلوگیری از پیشرفت بیماریهایی مثل دیابت، کمک به افراد سالخورده در بهبود وضعیت تحرک و قدرت عضلانی، کاهش خطر ناشی از سرطان روده، کمک به کنترل وزن و حفظ سلامتی استخوانها، عضلات و مفاصل می گردد. پس فعالیت بدنی در حفظ و ارتقاء سلامت کارکنان هر سازمان نقش مهمی دارد و چون یكی از شاخص های مهم موفقیت و توسعه یافتگی یك سازمان، داشتن افرادی سالم است و با افزایش آگاهی افراد از بهداشت، سلامتی و كوتاه شدن زمان كار در بیشتر كشورهای توسعه یافته، ورزش اهمیت بیشتری پیدا كرده است و به عنوان یكی از مهمترین عوامل افزایش سلامتی و كاهش هزینه‌های درمان، موجب توسعه برنامه‌های ملی و افزایش نسبت جمعیت و نیروی كار شده كه فرد و دولت از آن بهره می‌برند.

از سوی دیگر افزایش سلامتی روحی و جسمی افراد در نتیجه ورزش، موجب كاهش غیبت، افزایش عملكرد و بهره‌وری كاركنان شده كه این امر خود بر ارتقاء سازمان تاثیر مثبت می‌گذارد.

دولت استرالیا به دلیل مشاركت تنها ‌10 درصد از جامعه بزرگسالان این كشور در تمرینهای ملایم و اثربخش، سالانه ‌600 میلیون دلار از بودجه بهداشت و درمان كشور را ذخیره می‌كند. در كشور نیوزیلند نیز به دلیل مشاركت ‌15 تا ‌22 درصد از بزرگسالان در برنامه‌های فعالیت جسمانی، سالانه ‌163 میلیون دلار از هزینه‌های درمانی این كشور كاسته می‌شود.

این نتایج سودمند دولت­ها را بر آن داشت که با برنامه ریزی و تلاش در جهت توسعه ورزش در سطح جامعه خود بیشتر از گذشته از فواید ورزش و فعالیت بدنی بهره مند گردند و چون بدون داشتن اطلاعات صحیح از وضعیت موجود  میزان فعالیت بدنی در میان افراد مختلف جامعه و آگاهی از موانع و مشکلات در راه توسعه این مشارکت هر گونه برنامه­ریزی فاقد پشتوانه علمی است، لذا نزدیک به سه دهه است که کشورهای مختلف هزینه های مختلفی را برای سنجش و ارزیابی میزان مشارکت ورزشی، موانع آن و یافتن راهکارهای مناسب برای افزایش گرایش مردم به فعالیتهای بدنی متحمل می شوند. چون هزینه در امر ورزش را یک سرمایه گذاری سودمند می دانند. اهمیت این مسئله به حدی است که در نقاط مختلف دنیا، محققان میزان مشارکت ورزشی را در سطح شهرها و ایالات مختلف به طور سالیانه اندازه می گیرند و میزان کارآیی برنامه های خود را به طور کامل مشخص می کنند.

تعریف ورزش

کلمه ورزش یک لغت فارسی و از نظر دستوری اسم مصدر است از فعل ورزیدن که عموماً به معنی تکرار عمل، انجام کار پیاپی، ممارست و تمرین به کار می رود. اما اصطلاحاً ورزش به مجموعه ای از فعالیت های سازمان یافته اطلاق می شود که به منظور کسب مهارت، افزیاش قابلیت ها و ایجاد رقابت های بدنی انجام می شوند. معادل انگلیسی ورزش لغت بین المللی “Sport” است که امروزه در همه دنیا به یک مفهوم واحد به کار می رود. این لغت در زبان ایتالیایی “Diporto” به معنی ورزش و “Disporto” به معنی تفریح و شادی استعمال می شود. لغت بین المللی “sport” در زبان اسپانیایی “Deporto” و در زبان پرتغالی “Esporto” به همان معنی استفاده می شود.

در فرهنگ نفیسی، لغت ورزش به معنی رسم، دستور، عادت، شغل، کار، عمل، صفت، سعی و کوشش و جهد، فایده، حاصل و منفعت و پرهیز و اجتناب و زهد آمده است و در اصطلاح، به معنای ریاضیات و حرکات و اعمال مخصوص است که برای قوت اعمال بدنی، همه روزه آن را به جای می آورند. در فرهنگ برهان قاطع، ورزش را بر وزن لرزش به معنای ملکه کردن و ورزیدن تعریف کرده است. در فرهنگ معین، ورزش اجرای مرتب تمرین های بدنی به منظور تکمیل قوای جسمی و روحی آمده است.

ورزش عبارت است از یک فعالیت نهادینه شده که مستلزم کاربرد نیروی جسمانی شدید با استفاده از مهارت های جسمانی پیچیده به وسیله شرکت کنندگانی است که توسط عوامل درونی و بیرونی تحریک می شوند. این تعریف با فعالیت های ورزشی سازمان یافته ارتباط پیدا می کند. اشنایدر[1] و اشپرایتزر[2] (1989) ورزش را فعالیت های جسمی آدمی که تحت قوانین مدون انجام می گیرد تعریف کرده اند.

تعریف واندر زواگ[3] (1988) دقیق تر است: ورزش نوعی فعالیت جسمی رقابتی است که از تجهیزات و امکانات ویژه ای با ابعاد زمانی و مکانی واحدی بهره می گیرد و تلاش برای کسب رکورد اهمیت بسیار چشمگیری دارد.

«کمسیون اروپا»[4] ورزش را چنین تعریف می کند:

«همه ی اشکال فعالیت بدنی به صورت مشارکت سازمان یافته یا سازمان نیافته برای بروز یا بهبود زیبندگی جسم و آسایش روان و ایجاد روابط اجتماعی یا دست یابی به نتایج در جریان رقابت در همه ی سطوح، انجام می شود و عمدتاً به عنوان ورزش پذیرفته شده است».

همچنین «کمیسیون ورزشهای استرالیا»[5] ورزش را اینگونه تعریف کرده است:

«فعالیت انسانی است که نیازمند به اعمال توانایی یا مهارت جسمانی برای دستیابی به نتیجه است و برحسب ماهیت خود رقابتی است». در زبان فرانسه نیز در قرون وسطی به صور مختلف از جمله “Deport.Deppors.Desport” و یا se-“desporter” به معنی استراحت مطلق و سرور و تفریح استعمال می شده است. در گذشته این طرز تفکر که ورزش به عنوان یکی از روشهای تربیت بدنی است، مورد پذیرش اکثریت بود؛ اما امروزه ورزش به عنوان یک پدیده ی فرهنگی در مجموعه ی فرهنگ زندگی قرار گرفته و همچنین، چه رقابتی و چه غیررقابتی، به عنوان یک پدیده ی اجتماعی تعریف می شود که فعالیتهای بدنی را در بر می گیرد.