مبانی نظری و پیشینه پژوهشی مکان یابی پخش سیلاب با استفاده از تحلیل چند معیاره مکانی

با سحافایل در خدمت شما هستیم با «پیشینه پژوهشی و تحقیق و مبانی نظری مکان یابی پخش سیلاب با استفاده از تحلیل چند معیاره مکانی» که بطور کامل و جامع به این مبحث پرداخته و نیاز شما را به هرگونه جستجوی بیشتری برطرف خواهد نمود.

فهرست محتوا

پيشينه پژوهش

2-1 -پيشينه تحقيق

2-1-1 -منابع داخلي

2-1-2 -منابع خارجي

2-1-3 – بررسي و نقد منابع

5-3 -فهرست منابع

پيشينه تحقيق

در اينجا چندين تحقيق،کار پژوهشي و افرادي که در زمينه پخش سيلاب و روش هاي مکان يابي آن تحقيقاتي نموده اند به اختصار آورده شده است وبه شرح زير ميباشد:

2-1-1 -منابع داخلي

آل شيخ و همکاران (1381) در مطالعه اي  در حوضه آبخیز سمل از بزرگ حوضه آبخیز اهرم بوشهربه تجزيه و تحليل طرح هاي موجود در انتخاب سايت ، که هدف آن معرفي يک روش مناسب از محل پخش سيلاب با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي پياده سازي استراتژي در يک مطالعه موردي و علمي و ارزيابي نتايج آن بوده است پرداختند. دراين پژوهش ، عوامل مربوط به علوم زمين (واحد کواترنر، شيب و کاربري اراضي) هيدرولوژي (رواناب نرخ نفوذ و عمق سفره هاي آب) در نظر گرفته شده بود. لايه هاي اطلاعات وزني، طبقه بندي شده و از طريق مدل هاي مختلف از جمله منطق بولين، شاخص همپوشاني و منطق فازي يکپارچه شده بود. نتايج به دست آمده و سپس در برابر سايت هاي موجود به منظور برآورد صحت آنها بررسي شد .نتايج حاصل از اين تحقيق نشان داد که اپراتورهاي منطق فازي از جمله گاما = 0.1، گاما = 0.2 و نتايج حاصل از عملکرد منطق فازي  در بين مدل ها به عنوان مناسب ترين استراتژي هاي انتخاب سايت براي گسترش سيل معرفي شوند.

قرمزچشمه وهمکاران (1381) در اين تحقيق تعيين مكان‌هاي مناسب براي پخش سيلاب در حوزه آبخيز ميمه، مورد توجه قرار گرفته است. كليه لايه‌هاي اطلاعاتي در محيط سيستم اطلاعات جغرافيايي IS رقومي گرديده و با توجه به معيارهاي (مختلف و با توجه به اهميت آنها در مكانيابي عرصه‌هاي مستعد پخش سيلاب طبقه‌بندي شدند). جهت تلفيق‌لايه‌هاي طبقه‌بندي شده سيستم پشتيباني تصميم  )Dss ( نيز مورد استفاده قرار گرفت. با ورود داده‌هاي مربوط به تعدادي از پروژه‌هاي اجرا شده در كشور و مدنظر قرار دادن عملكرد آنها، مدل تهيه شده صحت يابي گرديد. نتايج نشان دهنده مناسب بودن مدل براي تعيين مناطق مستعد پخش سيلاب است. به علاوه نتايج براي حوزه آبخيز ميمه حاكي از آن است كه تقريبا 10 درصد از عرصه شرايط مطلوب و 60 درصد شرايط نسبتا مطلوب براي پروژه‌هاي تغذيه مصنوعي از طريق پخش سيلاب بر آبخوان را دارد.

اميري و يعقوبي (1385) در مطالعه اي به ارزيابي عرصه پيشنهادي پخش سيلاب در علي آباد دمق ملاير پرداخته اند که در منطقه ي علي آباد دمق دهنو بعلت در دسترس نبودن پارامترهاي هيدروديناميک، اقدام به حفاري چاهك ها و آزمايش نفوذ پذيري به روش استوانه مضاعف در عرصه پخش سيلاب و آزمايش پمپاژدر سفره ي آب زير زميني نمودند. نتايج اين آزمايش ها نشان مي دهد كه سفره ي آب زير زميني اين منطقه با داشتن قابليت انتقال ۱۱۶۵ مترمربع در روز جهت انتقال و ذخيره سازي آب مناسب مي باشد.

جمالي و همكاران (1387) در تحقيقي به تحليل حساسيت وزن دهي عوامل مكاني با بررسي تغييرات ارزش پيكسل هاي نقشه فازي شده از ارزيابي چند معياره مكاني درباره محل احداث سدهاي اصلاحي سنگ و سيمان در حوزه آبخيز حبله رود در شرق استان تهران پرداخته اند. و به این نتیجه رسیدتد که یکی ازعملیات های مناسب حفاظت خاک در حوزه آبخیز، احداث سدهای اصلاحی سنگ و سیمان است. این بندها در آبراهه ها برای کاهش شیب بستر و حفاظت از بستر و کناره ها در مقابل جریان فرسایش آب ساخته می شوند تا رسوب دهی در حوضه کاهش یابد.

دادرسي سبزواري و خسروشاهي (1387)  در مطالعه اي از طريق  وزن دهي به متغيرهاي مؤثر بر سيل خيزي و تغذيه سفره و با استفاده ازمدل هاي منطق بولين، شاخص همپوشاني و مدل منطق فازي دز نرم افزار سيستم اطلاعات جغرافيايي به اولويت بندي مناطق سيل خيز و مستعد براي مهار و گسترش سيلاب در سطح 6 شهرستان از شهرهاي استان خراسان رضوي پرداخته اند. نتايج تحقيق نشان داد كه مدل فازي بهترين سازگاري را درمقايسه با ساير مدل ها براي شناسايي و مكان يابي مناطق پخش سيلاب دارد.

حيدريان (1389)  در پژوهشي با هدف ارزيابي اثرات سيستم هاي پخش سيلاب، به روش بررسي اسنادي و همچنين پيمايش تبييني و اكتشافي، از راه بررسي هاي محلي و پيمايش صحرايي، گفتگو هاي كارگاهي براي شناخت مشاركت مدار ، استفاده از روش ارزيابي سريع (RA) و ابزارهاي معمول در روش، در ايستگاه پخش سيلاب كاشمر به انجام رسيد. بررسي ها نشان داد كه در 8 سال اوليه ي بهره برداري، عرصه ي گسترش سيلاب ها، كم تر از 5 درصد عرصه ي پخش را پوشش داده است، بنابراين با وجود اين كه نسبت سود به هزينه (C/B) بيش از 14/1 برآورد شده بود، ولي توجيهي مناسب براي سرمايه گذاري هاي انجام شده در ساخت و نگهداري سيستم نبوده . مقايسه ي اقتصادي ارزش آب تغذيه شده به آبخوان ها (بيش از 5 ميليارد ريال در يك دوره ي 8 ساله) نسبت به دو هدف ديگر (كم تر از 4/0 ميليارد ريال) نشان داد كه اهداف فرعي ياد شده، نه تنها در اقتصادي تر كردن طرح نقشي مهم نداشتند، بلكه باعث افزايش مشكلات نگهداري اين سيستم ها نيز ميشدند.

جمالي و همکاران (1389) در مطالعه اي به تعيين و اولويت بندي پهنه هاي مناسب پخش سيلاب براي تغذيه ي قنات ها، چاه ها و چشمه ها در منطقه ميانکوه يزد پرداخته اند. در اين مطالعه عوامل مكاني اقتصادي همچون نزديكي به جاده، روستا، قنات، چاه و چشمه در نظر گرفته  شده است. همچنين عوامل و محدوديت­هاي مكاني طبيعي مثل تراكم پوشش گياهي، زمين ريخت­شناسي، كاربري اراضي و درجه شيب نيز دخالت داده شده است. به طوري كه در روش ارزيابي چند معياره مكاني، عوامل با استفاده از روابط مربوط بولين و فازي استانداردسازي شدند. وزن عوامل نيز با روش رتبه­بندي مشخص گرديد. در مرحله ي بعد تلفيق لايه­ها با طراحي درخت واره و زبان برنامه نويسي ويژوال در محيط سيستم اطلاعات جغرافيايي انجام شد كه نتيجه­ آن، نقشه­ي شاخص مركب با ارزش هاي فازي ازصفر تا يك بود.

چابک و همکاران (1389) در مطالعه­اي به مكان­يابى عرصه پخش­ سيلاب با استفاده از روش تحليل سلسله مراتبي در حوزه آبخيز عشق آباد طبس پرداختند. در اين مطالعه لايه­هاى اطلاعاتى شيب، نفوذپذيرى، ژئومرفولوژى، جنس سازند و تراكم پوشش­گياهى در قالب مدل­هاى مختلف با يكديگر تلفيق و نقشه اولويت مكانى پخش سيلاب تهيه گرديد.

Decision system supporter

Rapid assessment

فهرست منابع

آل شيخ،علی اصغر. سلطاني،محمد جعفر. هلالي ،حسین. 1381. كاربرد GIS در مكان يابي عرصه هاي پخش سيلاب . تحقيقات جغرافيايي، زمستان 1381، جلد17شماره 4ص38-22.

امیری،منوچهر. یعقوبی،بهروز. 1385. ارزيابي عرصه پيشنهادي پخش سيلاب در علي آباد دمق- ملاير، زمین شناسی ایران. فصلنامه زمين شناسي ايران، بهار 1385، جلد2شماره 4ص89-99.

جمالي، علی اکبر. قدوسي، جمال. فرح پور،مهدی.1387. تحليل حساسيت وزن­دهي عوامل مكاني با بررسي تغييرات ارزش پيكسلهاي نقشه فازي شده از ارزيابي چند معياره مكاني درباره محل احداث سدهاي اصلاحي سنگ و سيمان در حوزه آبخيز. همايش ملي ژئوماتيك 87 ، تهران، سازمان نقشه برداري كشور.

جمالی،علی اکبر. عشوری،پروانه. زارع کیا،صدیقه. 1389. تعیین و الویت بندی پهنه­های مناسب پخش سیلاب برای تغذیه قناتها، چاهها و چشمه ها در مناطق خشک (مطالعه موردی : حوزه آبخیز میانکوه یزد). فصلنامه علمی – پژوهشی پژوهش ها ی مرتع و بیابا ن ایران، جلد17، شماره ص114-106.

جمالي،علی اکبر. قدوسي،جمال. فرح پور،مهدی. 1390 . تحليل چندمعياره مکاني (SMCE) و فنون تصميم گيري در اولويت بندي حوزه آبخيز براي احداث سدهاي اصلاحي توري سنگي. پژوهش هاي آبخيزداري ، پژوهش و سازندگي، بهار 1390،جلد 24،ص 10-1.

چابک، محمد. حسن زاده، مجتبی. وابراهیمی، زهرا.1389. مکانیابی عرصه پخش سیلاب با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی ((AHP. مجله علمی و پژوهشی علوم و مهندسی آبخیزداری ایران،شماره 13،ص33-40 .

حسن پور،سیروس. شعبانی،افشین .رحیمی،سعید.1390. مکانیابی عرصه هاي مناسب پخش سیلاب دشت فسا با استفاده ازسیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) همایش ملی ژئوماتیک90.

خو­شگفتار، محمدمهدي، طالعي، محمد. 1389. شبيه سازي رشد شهري در تهران، با استفاده از مدل CA-Markov. مجله سنجش از دور و GIS ايران، سال دوم، شماره دوم، ص 17-34.

دادرسي سبزوار،ابوالقاسم. خسرو شاهي، محمد. 1387. شناخت مناطق مستعد برای گسترش سیلاب به روش کاربرد مدل های مفهومی (راهکاری برای مهار بیابان زایی). فصلنامه علمی – پژوهشی تحقیقات مرتع و بیابا ن ایران.1387 ،جلد 15 ،شماره2 ،ص 241-227.

رحيم زاده ،قدرت. زهتابيان ،غلامرضا. 1389. بررسي تاثير پخش سيلاب بر نفوذپذيري خاک مطالعه موردي: دشت موسيان، استان ايلام .جغرافياي طبيعي،پاييز 1389،جلد 3،ص14-1.

ﺳﺮدﺷﺘﻲ، ﻣﺎﻫﺮخ، ﻗﻨﻮاﺗﻲ، ﻋﺰت اﻟﻪ، ﺿﺎﺋﻴﺎن، پرویز، ﻣﺮﺷﺪي، ﺟﻌﻔﺮ. 1389. آﺷﻜﺎر ﺳﺎزي ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻛﺎرﺑﺮي اراﺿﻲ ﺣﻮﺿﻪ آﺑﺨﻴﺰ ﻃﺎﻟﻘﺎن از ﺳﺎل 1987-2002 ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﻣﺎﻫﻮاره­اي ﻟﻨﺪﺳﺖ و ﺳﻨﺠﺶ از دور. ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﻠﻲ ژﺋﻮﻣﺎﺗﻴﻚ، اردﻳﺒﻬﺸﺖ 1389.

سلمان ماهيني، عبدالرسول، غلامعلی­فرد، مهدی. 1384. ارزیابی و مدل­سازی تغییرات سطح شهر گرگان با استفاده از تصاویر ماهواره­ای و کاربردهای آن در ارزیابی اثرات تجمعی توسعه. فصل­نامه محیط زیست. شماره 4. ص 25-32.

سلمان ماهینی، ع.، ریاضی، ب.، نعیمی، ب.، بابایی کفاکی، س.، جوادی لاریجانی، ع. 1388. ارزیابی توان طبیعت گردی شهرستان بهشهر برمبنای روش ارزیابی چند معیاره با استفاده از GIS. علوم و تکنولوژی محیط زیست ، دوره یازدهم، شماره یک، ص 187-195.

سلمان ماهيني، عبدالرسول، کامیاب، حمیدرضا. 1388. سنجش از دور و سامانه­های اطلاعات جغرافیایی کاربردی با نرم افزار ایدریسی. انتشارات مهر پردیس. 582ص.

سنايي، مريم، فلاح شمسي، سيد رشيد، فردوسي آسمانجردي، حامد. 1389. ارزيابي چندمعيارة (MCE) زمين با دو راهبرد OWA و WLC در مكان­يابي مناطق مناسب علوفه كاري (مطالعة موردي: زاخرد؛ فارس). مجلة علمي پژوهشي مرتع، سال چهارم،شمارة دوم، ص 216 -227.

شاهسوند بغدادي، نيره، پيرباوقار، مهتاب، سبحاني، هوشنگ.1390. طراحي شبكه جاده جنگلي با رعايت مسائل زيست محيطي، فني و اقتصادي با استفاده ازGIS وAHP (مطالعه موردي: بخش بهاربن جنگل خيرود). فصلنامة علمي – پژوهشي تحقيقات جنگل و صنوبر ايران، جلد 19 شمارة 3، ص 395-380.

عرفاني، مليحه، اردكاني، طاهره، صادقي، آسيه، پهلوانروي، احمد. 1390. مكان يابي براي تفرج متمركز در منطقه چاه نيمه (شهرستان زابل) با استفاده از سيستم تصميم گيري چند متغيره. پژوهش هاي محيط زيست، سال 2، شماره 4، ص 41 تا 50.

فرجی سبکبار،حسن علی. حسن پور،سیروس. ملکیان،آرش. مطیعی،حسن. 1389. بررسی و مقایسه کارایی مدلهای مفهومی در مکان یابی پخش سیلاب در محیط (GIS) مطالعه موردی حوضه آبخیز گریبایگان. مجله جغرافيا و مطالعات محيطي،تابستان 1389، جلد 2، شماره 4،ص97-83.

فرجي سبكبار ،حسن علی. نصيري،حسین. حمزه،محمد. طالبي،سمیه. رفيعي،يوسف. 1390. تعيين عرصه هاي مناسب براي تغذيه مصنوعي بر پايه تلفيق روش هاي ANP و مقايسه زوجي در محيط GIS مطالعه موردي دشت گربايگان فسا . مجله پژوهشي علوم انساني دانشگاه اصفهان، زمستان 1390،جلد 22، شماره 4،ص166-143.

فرجي سبكبار،حسن علی. حسن پور،سیروس. علوي پناه،كاظم. الياس پور،سیامک.1390. مکان يابي عرصه هاي مناسب پخش سيلاب با استفاده از فرايند سلسله مراتبي (AHP) در محيط سيستم اطلاعات جغرافيايي مطالعه موردي: حوضه آبخيز گربايگان، دشت فسا، شيراز . مجله جغرافياي طبيعي، زمستان 1390، جلد 4، شماره 14،ص13-25.

فلاح شمسي،سعید . سبحاني،هانیه. درويش صفت، عطا.ا… . فرجي دانا، احمد. 1385. مکان يابي خودکار کاربري زمين با استفاده از ارزيابي چند عامله تناسب سرزمين مطالعه موردي: برنامه ريزي اقتصاي زمين در حوزه آبخيز کليبر چاي وسطي (ارسباران شمالي). منابع طبيعي ايران، 59(3)، ص 613-621.

قدسي پور، حسن. ۱۳۸۵، فرايند تحليل سلسله مراتبي، انتشارات صنعتي امير کبير، تهران، 143

قرمزچشمه،باقر. غيوميان ،جعفر. فيض نيا،سادات. كاربرد GIS و DSS  در مكانيابي مناطق مستعد پخش سيلاب (در منطقه ميمه). نشريه علوم دانشگاه تربيت معلم، زمستان 1381، جلد 2، شماره 4و3،ص131-115.

معروفی،صفر. محمودي،مهناز. سلیمانی،سامره. جعفري،بهنوش. 1390. بررسی عرصه هاي مناسب پخش سیلاب با استفاده از شاخص همپوشانی نقشه ها ومنطق هاي بولین و فازي در محیط (GIS) مطالعه موردي: حوضه آبخیز پشتکوه . مجله دانش كشاورزي دانش آب و خاک زمستان 1390،جلد 21، شماره 4، ص 16-1.

مومنی، منصور. 1385. مباحث نوین تحقیق در عملیات. انتشارات دانشکده مدیریت دانشگاه تهران. چاپ اول، 325 ص.

نقدی، فریده، حسینی، سید محسن، صدر، شقایق. 1390. ارزیابی توان اکولوژیک اراضی حاشیه شهر تبریز را با استفاده از سیستم­های اطلاعات جغرافیایی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (مطالعه موردی: اراضی حاشیه شهر تبریز). كاربرد سنجش از دور و GIS در علوم منابع طبيعي، سال دوم، شماره 1، ص 91-99.

Ayad,M .Y. 2005. Remote sensing and GIS in modeling visual landscape change:a case study of the northwestern arid coast of Egypt. Landscape and Urban Planning. Volume 73, Issue 4, 15 December 2005, Pages 307–325

Bahdure, R., murayama, y. 2006. Land Use Change Analysis Using Remote Sensing and GIS: A Case Study of Kathmandu Metropolitan, Nepal Research Abstracts on Spatial Information Science. http//gis win.geo. tsukbu.ac.Jp/sis

Batty, M. 2005. Agents, cells, and cities: new representational models for simulating multiscale urban dynamics. Environment and Planning A. 37: 1373-1394.

Baoying, Bai, Zhongke. 2008. Simulation land use/cover changes of nenjiang county base on markov model.in IFIP International Federation for Information Processing, Volume 258; Computer and Computing Technologies in Agriculture. Vol. 1; Daoliang Li; (Boston: Springer), pp. 321–329

Chuluun, T., and Ojima, D. 2002. Land use change and carbon cycle in arid and semi -arid land use East and Central Asia. Science in China (series c). 45: 48-54.

D Behera, Mukunda , N Borate, Santosh, N Panda, Sudhindra, and et., al., 2012. Modelling and analyzing the watershed dynamics using Cellular Automata (CA)–Markov model A geo-information based approach. Indian Academy of Sciences, J. Earth Syst. Sci. 121, No. 4, August 2012, pp. 1011–1024.

David,R. 2003. Assessment of Different Topographic Corrections in Landsat-TM Data for Mapping Vegetation Types. Ieee Transactions on geoscience and remote sensing. vol.41,NO.5.

EffatHalaA, 2010, Identifying potential sites for wind, farms in south Sinai covernorate using spatial multi criteria Evaluation”3rd International conference on     cartography and GIS, 15-20 Jun, wesebar, Bulgaria

Eastman, R. J. 2003. Idrisi for windows user guide, Clark University. New york.

Ghazvini Vali A.B .Eslamian S.2012,Impact of Flood Spreading on Groundwater Level Variation and Groundwater Quality in an Arid Environment.  Journal Water Resources Management 26(6),p1651-1663.

Giriraj, A., Ullah, M. I., Murthy, M.R., and Beierkuhnlein, C. 2008. Modeling Spatial and Temporal Forest Cover Change Patterns (1973-2020). A Case Study from South Western Ghats (India). Sensors, 8.

Gregorio, A., and Jansen, L.J.M. 2000. Land Cover classification system (LCCS): classification concepts and user Manual [LCCS version 1.0] .Environment and natural Resources servis, GCP/RAF/28/7ITA Africover-east Africa project and soil Resources, management and conservation service, Rome. Food and Agriculture organization of the United Nations, 179p.

Heidarian S.A. 2010 evaluation of flood spreading subjected to development of soil and water resources (case study: kashmar flood spreading station).Iranian journal of watershed management science engineering.winter 2010,3(9),p1-8.

Higgs G. 2006, Integrating multi-criteria techniques with geographical information systems in waste facility location to enhance public participation, Journal of Waste Management & Research, volume24, p 105-117.

Huang, Q-H. cai, Y-L. and Peng, J. 2007. Modelling the spatial pattern of farmland using GIS and multiple logistic regression : a case study of Maotiao River Basin, Guizhou Province, China. Environmental Modeling Assessment. Volume 12, Issue 1, pp 55-61.

Krishnamurthy J. Kumar V. 1996, An approach to determine ground water potential zones through remote sensing and geographic information systems, Int,J, Remote Sensing, 17(10), p 1876-1884.

Liu Y. and Phinn Stuarts R. 2003. Developing a cellular automata model of urban growth incorporating fuzzy set approaches. Computers, Environment and Urban Systems. No. 27, pp. 537- 658.

Lootsma, F. A. 1997. Fuzzy Logic for Planning and Decision Making. Dordrecht, Kluwer Academic

Mahiny, S. A. and Turner, B. J. 2001. Modeling past vegetation change through remote sensing and GIS: a comparison of neural networks and logistic regression methods. School of resources, environment and society, the Australian national University, Canberra. 0200, Australia. 315 p

Mendzoa, M.E., Ernalopez, G., Davide, G., Diego, R. and Vicent, S. 2011. Analysing land cover and land use change processes at watershed level:A multitemporal study in the Lake Cuitzeo Watershed, Mexico (1975-2003). Journal of Applied Geography. pp 237-250.

Sharifi M. A. and Retsios V. 2006, Site selection for waste disposal through Spatial Multiple Criteria Decision Analysis, Warsaw, Poland.journal of telecommunications and information technology ,p1-11.

Svoray T.Bar P. Bannet T. 2005, Urban land-use allocation in a Mediterranean ecotone: Habitat Heterogeneity Model incorporated in a GIS using a multicriteria mechanism, Journal of Landscape and Urban Planning, volume 72, p 337–351.

Yalcin G. Akyurek Z., 2008, Multiple Ciriteri Analysis for  Flood Vulnerable Areas .

Yang M, Qian X, Zhang Y,  Sheng J,  Shen D and Ge Y, 2011. Spatial  Multicriteria Decision Analysis of Flood Risks in Aging-Dam Management in China:    A Framework and Case Study. International Journal of Environmental Research and Public Health, 8,p 1368-1387