پیشینه پژوهشی ويژگي‌هاي شخصيتي و خودکنترلی (رشته علوم تربیتی)

با سحافایل در خدمت شما هستیم با «پیشینه پژوهشی ويژگي‌هاي شخصيتي و خودکنترلی (رشته علوم تربیتی)» که بطور کامل و جامع به این مبحث پرداخته و نیاز شما را به هرگونه جستجوی بیشتری برطرف خواهد نمود.

فهرست محتوا

فهرست محتوا

2-13 مقدمه. 36

2-14 تعاريف شخصيت… 37

2-15 بررسي نظريه‌ها بر اساس ارتباط بين ويژگي‌هاي شخصيتي و اعتياد به اينترنت… 42

2-15-1 نظريه زيستي – پزشكي.. 44

2-15-2 نظريه روانكاوي.. 45

2-15-3 الگوي استفاده مرضي از اينترنت گروهول.. 47

2-15-4 نظريه رفتاري.. 47

2-15-5 نظريه شناختي.. 48

2-15-5 نظريه شناختي – رفتاري.. 50

2-15-6  نظريه‌هاي اجتماعي – فرهنگي.. 53

2-15-6-1 نظريه بوم شناختي يوري يران فن برونر. 54

2-15-6-2 نظريه كنترل اجتماعي هيرشي.. 55

بخش سوم : خودکنترلي.. 57

2-17- خودکنترلي.. 57

2-17-1 مؤلفه‌هاي كنترل هيجان‌ها 60

بخش چهارم: پيشينه و سوابق تحقيق.. 66

2-18-تحقيقات انجام‌شده در داخل و خارج از کشور. 66

2-18-1-تحقيقات انجام‌شده در داخل کشور. 66

2-18-2-تحقيقات انجام‌شده در خارج از کشور. 70

مقدمه

         كليات در مورد شخصيت بي تردي شخصيت يكي از بحث‌هاي عمده و محوري روان‌شناسي و هدف نهايي همه بررسي‌هاي مربوط به انسان است چراکه شناخت انسان و نحوه تربيت وي را مي‌توان جزء مهم‌ترين سؤالاتي دانست كه طي قرون ، كليه رشته‌هاي علوم انساني به كليه پاسخگويي به دنبال آن بوده‌اند. « ازلحاظ نظري شايد هيچ رشته‌اي از روانشناسي براي دانشجويان گيج‌کننده‌تر است از شخصيت نبوده است» (سيرز[1]، 1950، كديور و جوادي، 1374) .

ازاين‌رو صاحب‌نظران با الهام از مفروضات ويژه ذهني و برداشته‌اي عيني خود ، شخصيت را از ديدگاه‌هاي مختلف تعبير و تفسير کرده‌اند و شايد به همين دليل است كه يكي از روان شناسان معاصر مي‌گويد : هر انساني مي‌تواند بر اساس فرضيه‌هاي ذهني خود يك نظريه شخصي داشته باشد ( احدي، 1392).

تعاريف شخصيت

         هر انسان آميزه‌اي از سه ويژگي (ويژگي‌هاي نوعي، ويژگي‌هاي فرهنگي ويژگي‌هاي فردي) را در خود دارد و مجموعاً كليت منحصربه‌فردي را تشكيل مي‌دهد كه موردتوجه و امکان نظر روانشناسي شخصيت است. كليت مفهوم و به همين لحاظ پيچيدگي آن موجب گرديده است كه لفظ« شخصيت » به شيوه‌هاي مختلفي تعريف شود. آلپورت[2] (1949) دراين‌باره به جمع‌آوري و ذكر 50 تعبير متفاوت پرداخته است ( ماي ، لي، ترجمه منصور، 1369) .طبعاً اين تفاوت‌ها مربوط به اصل موضوع شخصيت نبوده بلكه مربوط به مفهومي است كه از آن ساخته‌اند. برخي به جنبه‌هاي بيوشيميايي و فيزيولوژيكي شخصيت، برخي به‌عکس العمل هاي رفتاري و رفتارهاي مشهود، برخي به فرآيندهاي ناهشيار رفتار آدمي و برخي به ارتباط‌هاي متقابل افراد با يكديگر و نقش‌هايي كه در جامعه بازي مي‌کنند توجه نموده و شخصيت را بر همان مبناء تعريف نموده‌اند. بنابراين دامنه تعاريف از فرايندهاي دروني ارگانيسم تا رفتارهاي مشهود ناشي از تعامل افراد، در نوسان است (پروين؛ ترجمه جوادي و كديور، 1374).

            اما شخصيت در مفهوم كلي خود بايد شامل قواعد مربوط به کنش‌هاي منحصربه‌فرد افراد و هم قواعد مشترك بين افراد، جنبه‌هاي پايدارتر و تغييرناپذيرتر و تغييرپذيرتر كنش انسان، جنبه‌هاي شناختي( فرآيندهاي تفكر) و جنبه‌هاي عاطفي ( هيجانات) و جنبه‌هاي رفتاري فرد باشد و همين امر موجب مي‌شود كه ارائه تعريف جامعي كه موردتوافق همه انديشمندان درزمينهٔ روانشناسي شخصيت باشد غيرممکن گردد. در زير به چند مورد از تعاريف شخصيت كه رويكرد متفاوتي با يكديگر دارند، اشاره مي‌شود(امیدوار،1391).

         شخصيت را شايد بتوان اساسي‌ترين موضوع علم روانشناسي دانست، زيرا محور اساسي بحث در زمينه‌هايي مانند يادگيري، انگيزه، ادراك، تفكر، عواطف و احساسات، هوش و مواردي از اين قبيل است. به عبارتي، موارد فوق‌الذکر اجزاي تشکيل‌دهنده شخصيت به‌حساب مي‌آيند. به‌عبارت‌ديگر شخصيت همانند ظرفي است كه تمام پديده‌ها و فرآيندهاي روان‌شناختي در آن قرار دارد. به‌طورکلي تمامي اين مطالب براي شناخت هر چه روشن‌تر شخصيت موردبحث قرار مي‌گيرند(پروين؛ ترجمه جوادي و كديور، 1374).

          لغت شخصيت كه در زبان لاتين( personalite) و در زمان انگلوساكسون (personality) خوانده مي‌شود ريشه در كلمه لاتين (persona) دارد. اين كلمه به نقاب يا ماسكي گفته مي‌شود كه در يونان قديم، بازيگران تئاتر به‌صورت خود مي‌زدند. به‌مرور ، معناي گسترده شد و نقشي را كه بازيگر ادا مي‌کرد نيز در برگرفت.

          بنابراين مفهوم اصلي و اوليه شخصيت، تصويري ظاهري و اجتماعي است كه بر اساس نقشي كه فرد در جامعه بازي مي‌کند قرار دارد. يعني درواقع ، فرد به اجتماع خود شخصيتي را ارائه مي‌دهند كه جامعه بر اساس آن ، او را ارزيابي مي‌کنند .

در لغت‌نامه وارن تعريف شخصيت چنين آمده است :

           « شخصيت به جنب‌هاي عقلي، انگيزشي ، فيزيولوژي يك فرد گفته مي‌شود. به‌عبارت‌ديگر به مجموع مؤلفه‌هايي كه انسان را سر پا نگه مي‌دارد ، گفته مي‌شود » ( مايي، لي، ترجمه منصور، 1369).

در اين تعريف مجموعه‌ي عوامل در كنار هم قرار داده‌شده است اما اشاره‌اي به يکپارچگي اين عوامل و پويايي آن‌ها نشده است .

آلپورت از محققين بزرگ درزمينهٔ شخصيت :

      « سازمان‌يابي نظامات بدني و رواني به‌عنوان ويژگي‌هايي رفتاري و فكري در فرد را شخصيت مي‌نامند». در اين تعريف به يك عامل مهم يعني سازمان‌يابي عوامل تشکيل‌دهنده شخصيت اشاره‌شده اما جنبه‌هاي رفتاري و فكري انسان از هم متمايز گرديده است درحالي‌که اين امر مغاير به مفهوم رفتار ازنظر روان‌شناسي است.

شلدون پويا بودن شخصيت را در تعريف خود مطرح نموده و آن را چنين عنوان مي‌کند :

        « شخصيت سازمان‌يافتگي پويشي جنبه‌هاي عقلي ، عاطفي ، انگيزشي و فيزيولوژيكي فرد را گويند » ( كريمي ، 1374) . پيرون وحدت يافتگي را همراه با جنبه‌هاي متمايز در تعريف خود برجسته مي‌نمايد. بدين‌صورت كه « شخصيت به وحدت يافتگي تام و تمام يك فرد همراه با ويژگي‌هاي افتراتي دائم مثل هوش و مزاج و رفتار گويند». ( كريمي ، 1374) .

كتل از معقوله ي محتواي در شخصيت خارج‌شده و جنبه‌ي کاربردي شخصيت را در تعريف خود عنوان مي‌کند و آن را چنين تعريف مي‌کند:

        « شخصيت چيزي است كه به ما اجازه مي‌دهد پيش‌بيني كنيم كه شخص در موقعيت معين چه خواهد كرد ، يعني چه عملي از او ناشي خواهد شد» (پروين، 1393).

هيلگارد در تعريف خود از كليت شخصيت فاصله گرفته و نوعي برگشت به قواي ذهني را در تعريف خود نشان داده است و آن را چنين تعريف مي‌نمايد:

« شخصيت الگوهاي معين از رفتار و شيوه‌هاي تفكر است كه نحوه سازگاري شخص را با محيط تعيين مي‌کند» ( همان منبع،ص90).

منابع و مآخذ

• احدي، حسن؛ جمهري، فرهاد.(1392). روانشناسي رشد نوجوانان، بزرگ‌سالي(جواني، ميانسالي، پيري). تهران: چاپ و نشر بنياد.
• اميدوار، احمد؛ صارمي، علي اکبر(1391).اعتياد به اينترنت(توصيف، سبب شناسي، درمان ومقياس هاي سنجش اختلال اعتياد به اينترنت). مشهد:تمرين
• آقايار، سيروس؛ شريفي درآمدي، پرويز.(1391). هوش هيجاني. تهران: نشر سپاهان.
• پروين. لارنس، اي.(2013). روان شناسي شخصيت، نظريه و تحقيق. جلد اول. چاپ پنجم. ترجمه: محمد جعفر جوادي، پروين کديور.1393. موسسه خدمات فرهنگي رسا.
•  پور اکبري، محمد جعفر؛” مقايسه ويژگي‌هاي شخصيتي و تعاملات اجتماعي کودکان ابتدايي(9-10سال) معتاد به اينترنت و عادي در مدارس ابتدايي منطقه 5 تهران” پايان نامه کارشناسي ارشد، دانشگاه علامه طباطبايي، دانشکده روانشانسي و علوم تربيتي، 1394
• تامپسون. جان ب(2013). رسانه‌ها و مدرنيته ، نظريه اجتماعي رسانه‌ها. چاپ اول. ترجمه مسعود اوحدي. (1392). تهران، انتشارات سروش.
• تنمايي فر، محمدرضا؛ صديقي ارفعي، فريبرز؛ گندمي، زينب؛” رابطه بين اعتياد به اينترنت با ويژگي‌هاي شخصيتي دانش‌آموزان مقطع متوسطه” مجله تحقيقات علوم پزشکي زاهدان، دوره14،شماره1، 1391
• حسن‌پور، شهرزاد.(1394). ساخت و هنجارهابي پرسشنامه اعتياد به اينترنت بر روي دانش‌آموزان دبيرستآن‌هاي دولتي آموزش و پرورش شهر تهران. پايان نامه کارشناسي ارشد سنجش و اندازه گيري. دانشگاه علامه طباطبائي.
• حسن زاده،رمضان.(1388). اعتياد به اينترنت در دانشجويان: تهديدي بر سلامت روان. نظام سلامت، 1(3)،  79-85
• خطيب زنجاني، نازيلا؛ آگاه هريس، مژگان؛” شيوع اعتياد به اينترنت در دانشجويان پيام نور استان سمنان” . مجله دانشگاهي پادگيري الکترونيکي،دوره5، شماره2، 1393
• در گاهي، منصور؛ رضوي، حسين.(1389). اعتياد به اينترنت و عوامل مؤثر بر آن در ساکنان منطقه 2 غرب تهران. مجله پايش،6(3)، 272-265.
• ذکايي، س.(1393). جوانان و فراغت مجازي. فصلنامه طالعات جوانان، شماره6
• رحماني، سوده ؛غلامعلي لواساني، مسعود؛” مقايسه هيجان خواهي و پنج عامل بزرگ شخصيت: براساس تمايز دانشجويان در دو گروه وابسته و غير وابسته به اينترنت” مجله علوم روان‌شناختي – 1390 – دوره : 10 – شماره : 38 – صفحه:159-177
• زنگنه ابراهيمي، حسنعلي؛” بررسي رابطه بين اعتياد به اينترنت با ويژگي‌هاي شخصيتي و پيشرفت تحصيلي دانش‌آموزان مقطع متوسطه دوم(دختر وپسر) شهرستان خواف سال تحصيلي  92-93″ دومين کنفرانس ملي توسعه پايدار در علوم تربيتي و روانشناسي، مطالعات اجتماعي وفرهنگي، 1394، http://www.civilica.com/Paper-EPSCONF02-EPSCONF02_0245.html
• شايق، سميه؛ آزاد، حسين؛ بهرامي، هادي” بررسي اعتياد به اينترنت و رابطه ي آن با ويژگي‌هاي شخصيتي در نو جوانان تهران” مجله ي علمي پژوهشي اصول بهداشتي رواني، 1392، سال يازدهم، شماره2(پياپي42)، 149-158
• صحرائيان، کيميا.(1390). پيش‌بيني اعتياد به اينترنت بر پايه پرخاشگري، خودکنترلي، و صفات شخصيت خود شيفته . پايان نامه کارشناسي ارشد. دانشگاه علامه طباطبائي.
• صفري دهخوار قاني، نسرين(1388). مقابله اثر بخشي شيوه کنترل تکانه پرکنتيسون و آزمون خودکنترلي بر کاهش تکانشگري نوجوانان دختر تهراني. پايان نامه کارشناسي ارشد . دانشگاه علامه طباطبائي.
• عزيزي، امير؛ اسماعيلي، سودابه؛ اسماعيلي، مهدي؛ پيدا، نگين؛” بررسي همبستگي اعتياد به اينترنت با ابعاد شخصيتي هگزاکو در دانش‌آموزان دبيرستاني” آموزش پرستاري، دوره 4، شماره2(پياپي12)، 1394
• علوي، سلمان؛ جنتي فرد، فرشته؛ حقيقي، محمد؛ اسلامي، مهدي.(1389). تعيين روايي و پايايي پرسشنامه تشخيصي اختلال به اينترنت در کاربران دانشجو. مجله علوم پزشکي زاهدان، 13(7) 34-38
• قاسم زاده، ليلي؛ شهرآراي،مهرناز؛ مرادي، عليرضا؛” بررسي نرخ شيوع اعتياد به اينترنت در دختران دبيرستاني شهر تهران و مقايسة دختران معتاد و غيرمعتاد به اينترنت در متغيرهاي تنهايي، عزت‌نفس و مهارت هاي اجتماعي” فصلنامه مطالعات فرهنگي- دفاعي زنان، سال سوم، شماره1، 1389
• کياني، تيام؛ فلاحي، مسعود؛ دالوندي، اصغر؛ حسيني، محمد علي؛ نوروزي، کيان.(1392). بررسي وضعيت اعتياد به اينترنت و عوامل مرتبط با آن در دانشجويان پرستاري علوم پزشکي سهر تهران در سال 1392، آموزش پرستاري، 4(2)، 62-50
• لشکرآرا ،بهنام؛ تقوي شهري، محمود؛ ماهري، آق بابک؛ صادقي، رويا.(1391). اعتيادبه اينترنت و سلامت عمومي در دانشجويان ساکن خوابگاه دانشگاه علوم پزشکي تهران. مجله دانشکده بهداشت و انستيتو پزشکي تهران، 10 (1)،  67-76.
• ماهري، بابک؛ شجاعي زاده، داود؛ طل، آذر؛ حسيني، مصطفي؛ بهرامي، محمد نبي؛ صادقي، رويا؛” بررسي تأثير مداخله آموزشي تركيبي بر پيشگيري از اعتياد به اينترنت در دانشجويان دختر ساكن خوابگاه‌هاي علوم پزشكي تهران : كاربرد مدل اعتقاد بهداشتي” مجله تحقيقات نظام سلامت ، سال نهم، شماره 10، 1392
• معيد فر، سعيد؛ پور کتابي، حبيب؛ گنجي، احمد.(1384). اعتياد به اينترنتي علل و پيامدهاي آن ، فصلنامه رسانه ، 16(3)، 39-67
• معيدفر، سعيد و همکاران(1393)؛” اعتياد  به اينترنت ، علل و پيامد هاي آن”؛ فصلنامه رسانه، شماره2، 1393
•  مک نامارا، باري و مک نامارا فرانسيس، کليدهاي رويارويي با خشونت در کودکان و نوجوانان ترجمه مسعود حاجي زاده، تهران، کتابخانه دانه،1389
• منصوري، بهزاد.(1390). هنجاريابي آزمون هوش هيجاني سيبر يا شيرينگ براي دانشجويان دوره کارشناسي ارشد دانشگاههاي دولتي مستقر در شهر تهران، پايان نامه کارشناسي ارشد، علامه طباطبايي.
• Bullen , p. and Harrem.N.(2010).The internet; its effects on safety and behavior.[On-line].
• Caplan, Scott E. “Problematic Internet use and psychosocial well-being: development of a theory-based cognitive–behavioral measurement instrument.” Computers in human behavior 18.5 (2014): 553-575.
• Caplan, Scott E. “Relations among loneliness, social anxiety, and problematic Internet use.” CyberPsychology & Behavior 10.2 (2014): 234-242.
• Davis RA, Flett GL, Besser A. Validation of a new scale for measuring problematic Internet use: Implications for pre-employment screening. J of CyberPsychology & Behavior. 2009;5(4):331-45.
•  Davis, Richard A. “A cognitive-behavioral model of pathological Internet use.” Computers in human behavior 17.2 (2013): 187-195.
• Ferris, Jennifer R. “Internet addiction disorder: Causes, symptoms, and consequences.” Psychology   Virginia Tech, jferris@ vt. edu (2012).
• Finn, Patrick. “Self-regulation and the management of stuttering.” Seminars in speech and      language. Vol. 24. No. 1. 2013.
• Gombor A, Vas LA. Nation and gendered-based study about the relationship between the big five and motives for internet use: A Hungarian and Israeli comparison. Theory and Science 2008; 10(1): 1-6.
• Grohal, j.(2015). Internet addiction Guide”. (http://psych central.com/ net addiction
• Hardie E, Tee MY. Excessive internet use: The role of personality; loneliness and social support networks in internet addiction. Aust J Emerg Tech Soc 2014; 5(1): 34-44.
• Ko C H, Yen J U, Chen C C, Chen S H, Wu K & Yen C F. (2016). Tridimensional personality of adolescents with internet addiction and substance use experience. The Canadian Journal of sychiatry—Original Research. 51, 14.
• Murali, Vijaya, and Sanju George. “Lost online: an overview of internet addiction.” Advances in Psychiatric Treatment 13.1 (2012): 24-30.
• Shaw, Martha, and Donald W. Black. “Internet addiction.” CNS drugs 22.5 (2008): 353-365.
• Ying Y, Wenbin G. (2011). Psychological and Behavioural Characteristics of Severe Internet Addicts. Hangzhou, China. pal.ist.psu.edu/cscw2011cpp/Ying_Ye_0107.pdf.