مبانی نظری و پیشینه پژوهشی نقيصه عقلي

با سحافایل در خدمت شما هستیم با «پیشینه پژوهشی و تحقیق و مبانی نظری نقيصه عقلي» که بطور کامل و جامع به این مبحث پرداخته و نیاز شما را به هرگونه جستجوی بیشتری برطرف خواهد نمود.

توضیحات: فصل دوم پایان نامه کارشناسی ارشد (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)

همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع :انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)
نوع فایل:WORD و قابل ویرایش با فرمت doc

 

فهرست محتوا

فصل اول: مقدمه

مبحث اول: تاريخچه، تبيین و علل ايجاد. 8

گفتار اول:تاريخچه. 9

گفتار دوم: تبيين.. 10

بند اول: مفهوم نقیصه عقلی.. 10

بند دوم: ارتباط نقيصه هاي عقلي با عناوين مشابه. 12

1-جنون.. 12

2- بیماری های روانی.. 13

2-2 پسیکوز. 13

2-2-1 شیزوفرنی.. 13

2-2-2 پارانویا 14

2-2-3 پسیکوز مانیاکو – دپرسیو. 14

2-3 صرع. 14

2-4 نوروز. 15

2-4-1 ضعف روانی.. 15

2-4-2 ضعف عصبی.. 15

2-4-3 هیستری.. 15

2-4 خیال بافی و دروغ پردازی.. 15

2-4-5خودبینی.. 15

2-4-6 وسواس…. 15

2-4-7 اضطراب… 16

1- عارضه روانی.. 16

2- عارضه جسمانی.. 16

گفتار سوم: علل ايجاد نقیصه عقلی.. 16

بنداول: عوامل ارثي.. 16

1- سندروم كلاين فلتر. 17

2- سندرم ترنر. 17

3- عقب ماندگي مغولي يا سندم دان.. 17

4- سندرم صدای گریه ی گربه یا سندرم گربه. 17

5- اختلالات مربوط به سوخت و ساز مواد پروتئینی.. 17

6- اختلالات مربوط به سوخت و ساز مواد قندی.. 18

7- گارگویلیسم (gargoilism) 18

بند دوم: اتفاقات دوران بارداري.. 19

1- بيماري مادر 19

2- سن مادر و حالات رواني او 19

3- اعتياد مادر 19

3-1- اعتياد به الكل.. 20

3-2- اعتياد به دخانيات… 20

بند سوم: حوادث زايمان و دوره بعد از زايمان.. 20

1- بهداشت كودك… 20

2- تغذيه كودكان.. 21

بند چهارم: عوامل محيطي، اجتماعي، و فرهنگي.. 21

1-  عوامل قطعي موثر در رشد هوش…. 21

1-1- فقر انگيزه محيطي.. 21

1-2- كمبودهاي عاطفي.. 22

2- عوامل احتمالي موثر در رشد هوش…. 22

2-1- رابطه ي هوش كودك با ميزان تحصيلات پدر و مادر 22

2-2- تاثير زندگي شهر و روستا 23

2-3- مسائل بهداشتي و پزشكي.. 23

مبحث دوم: مصداق يا مصاديق اشخاص داراي نقيصه عقلي: 23

گفتار اول: مصداق نقیصه عقلی در فقه: 24

بند اول: احکام حقوقی شخص معتوه در فقه. 25

بنددوم: احکام جزایی شخص «معتوه» در فقه: 26

گفتار دوم: مصاديق نقیصه عقلی در روانشناسي: 27

بند اول:كاناها( كور ذهن ها): 27

بند دوم: كاليوها (كند ذهن ها) 28

بند سوم: كودن ها 28

بند چهارم: عقب مانده هاي ذهني خفيف (مرزي): 30

 

فصل دوم: ماهیت حقوقی اعمال مجرمانه و مسئولیت  کیفری اشخاص دارای نقیصه عقلی

مبحث اول: ماهیت حقوقی اعمال مجرمانه اشخاص دارای نقیصه عقلی

گفتار اول: نظریه جرم نبودن و دلایل: 33

بند اول: عدم درک خطاب (امتناع تکلیف): 34

بند دوم: عدم درک علیت (ناتوانی در تحقق رکن روانی): 34

گفتار دوم: نظريه جرم بودن و دلایل.. 35

گفتار سوم: نظر منتخب در مورد ماهيت اعمال مجرمانه. 37

بند اول: فهميدن خطاب قانونگذار 37

بند دوم : داشتن قصد ارتكاب عنصر مادي از سوي مرتكب… 38

گفتار چهارم: ثمره عملي بحث ماهيت حقوقي اعمال مجرمانه: 39

بند اول: تاثير در نوع قرار مقدماتي كيفري.. 39

بند دوم: تاثير در واكنش يا عدم واكنش اقدامات تاميني.. 40

بند سوم: تاثير در ميزان مسئوليت معاون يا معاونين جرم. 40

بند چهارم: تأثیر در تعدد جرم: 41

مبحث دوم: مسئولیت کیفری: 42

گفتار اول: تاریخچه و تعریف… 42

بند اول: تاریخچه. 42

1-تاریخچه تا تا قبل از قرن هيجدهم.. 43

1-1- جمعی بودن مسئولیت… 43

1-2- موضوعی بودن (objectivg) مسئولیت کیفری.. 43

2- از قرن هیجدهم تا کنون.. 43

بند دوم :تعریف… 44

گفتار دوم شرایط… 45

بند اول: بلوغ. 45

بند دوم: اختیار 46

1- اجبار مادی.. 47

1-1- اجبار مادی خارجی.. 47

1-2- اجبار مادی داخلی.. 47

2-1- اجبار معنوی خارجی.. 47

2-2- اجبار معنوی داخلی.. 48

بند سوم: علم.. 48

اشتباه موضوعی.. 48

2-1- اشتباه در هویت مجنی علیه. 48

2-2- اشتباه در عناصر متشکله جرم. 49

2-3- اشتباه در نتایج حاصله از جرم. 49

بندچهارم: عقل.. 50

گفتار سوم: سیر تاریخی قانونگذاری نقیصه عقلی و وضعیت مسئولیت کیفری.. 52

بند اول: قانون مجازات عمومی 1304.. 53

بند دوم: قانون مجازات عمومی 1352.. 54

بند سوم: قوانین مجازات اسلامی 1361 و 1370.. 55

بند چهارم : قانون مجازات اسلامي.. 56

گفتار چهارم:شرایط عدم مسئولیت… 57

بند اول: احراز نقیصه ی عقلی در شخص مرتکب… 57

بند دوم: وجود نقیصه عقلی در حین ارتکاب جرم. 58

گفتار پنجم: دلایل عدم مسئولیت اشخاص دارای نقیصه عقلی.. 58

بنداول: استناد به ماده 51قانون مجازات اسلامی.. 59

بند دوم: استناد به فتاوی معتبر. 60

بند سوم: قاعده درء 60

بند چهارم:  تفسیر موسع قوانین جزایی به نفع متهم.. 62

بند پنجم: دلیل حمایتی و حقوق بشری.. 62

بند ششم: تأثیر رشد جزایی در مسئولیت کیفری.. 64

 

فصل سوم: واكنش ها

مبحث اول: مجازات… 68

گفتار اول: ويژگي ها 69

بند اول رنج آوري.. 69

بند دوم:خواركنندگي.. 70

بند سوم: معين بودن.. 71

بند چهارم: قطعي بودن.. 71

گفتار دوم: اهداف مجازات: 72

بنداول: سزادهي.. 72

بند دوم: ارعاب… 73

بند سوم: اصلاح و بازسازگار كردن.. 73

گفتار سوم: علل عدم امكان اجراي مجازات: 74

بند اول: دليل حقوقي.. 74

بند دوم: دليل فلسفي.. 75

بند سوم: دليل جرمشناسي.. 75

1-جرمشناسي اصلاح و درمان.. 76

2-جرمشناسي واكنش اجتماعي.. 77

3-نظریه عدالت ترمیمی.. 79

گفتار چهارم : وضعيت اجراي مجازات هاي تبعي: 80

بند اول : تعريف… 80

بند دوم: شرايط… 82

1- عمدي بودن جرم: 82

2- محكوم شدن به مجازات‌هاي خاص موجود در ماده 62 مكرر 82

2-1- قطع عضو در جرايم مشمول حد. 83

2-2- شلاق حدي.. 83

2-3- حبس تعزيري بيش از سه سال.. 83

2-4- اعدام اجرا نشده 84

بند سوم: اعاده حيثيت… 84

بند چهارم:‌وضعيت مجازات تبعي در واكنش به اعمال مجرمانه‌ي اشخاص داراي نقيصه عقلي  84

مبحث دوم: اقدامات تأميني و تربيتي و واكنش مدني.. 86

گفتار اول: اهداف اقدامات تأمینی.. 87

بند اول: هدف عيني.. 87

1-از طريق اصلاح بزهكار 87

2- پيشگيري تأميني وضعي از ارتكاب جرم. 88

بند دوم: هدف ذهني.. 88

گفتار دوم: ويژگي ها 88

بند اول: فقدان صبغه ي اخلاقي.. 89

بند دوم:  نا معين بودن.. 90

بند سوم : قابليت تجديد نظر. 91

گفتار سوم: علل امكان اجراي اقدامات تأميني.. 92

بند اول: دليل حقوقي.. 92

بند دوم: دليل فلسفي.. 92

بند سوم: دلیل جرمشناختی.. 93

1-نظریه پیشگیری وضعی.. 93

2-نظریه اصلاح و درمان.. 95

گفتار چهارم: واکنش مدنی و علل امکان اجرا 95

بند اول: دلیل حقوقی.. 96

بند دوم: دلیل فقهی.. 97

نتیجه گیری.. 98

فهرست منابع و مأخذ. 100

 

مقدمه

يكي از تفاوت هاي حقوق جزاي مدرن، نسبت به حقوق جزاي كلاسيك توجه به نيت مرتكبين و علم و آگاهي تابعين قانون كيفري نسبت به جرم ارتكابي به منظور ارزيابي مسئوليت كيفري در نهايت اعمال مجازات و اقدامات تأميني در مورد آنها مي باشد. در اين علم مدرن، كيفر شناسي به عنوان علمي به منظور اعمال بهترين واكنش به منظور تأمين فلسفه كيفر نسبت به شخص مجرم اهميت اساسي دارد.

در طول تاريخ، زماني كه حقوق جزا پيشرفت نكرده بود حتي اشياء و حيوانات هم محاكمه مي شدند. اما امروزه ما شاهد تحولات چشمگيري در زمينه ي اين رشته مهم بوده، به گونه اي كه شخص براي تحمل كيفر بايد عاقل، بالغ، مختار و همچنين ساير شرايطي كه به موجب قانون لازم است، باشد. يكي از موضوعات مهمي كه در حقوق جزا بعد از ارتكاب جرم به منظور تحمیل واكنش جزايي مطرح مي شود، بررسي اين شرايط به منظور دارا بودن يا نبودن مسئوليت كيفري است. فقدان اين شرايط در نوع قرارهايي كه حسب مورد توسط دادسرا يا دادگاه صادر مي شود و نيز نوع واكنش جامعه به مرتكب تأثير دارد. در فقه شرايط مسئوليت کيفري به طور اختصاصي ذيل هر مبحث خاص مورد بررسي خاص قرار گرفته است. اكثر قريب به اتفاق فقهاي اماميه، در مبحث مربوط به شرايط قصاص يا شرايط اجراي حدود دو شرط بلوغ و عقل را در كنار شرايطي مانند قصد و اختيار، به عنوان شرايط اساسي مجازات ذكر کرده اند. مرحوم محقق حلي شرط چهارم از شرايط قصاص را كمال العقل و بلوغ دانسته است.[1] همچنين شهيد اول در «لمعه» و شهيد ثاني «الروضه» از جمله شرايط قصاص را «كمال العقل» و «بلوغ» دانسته اند.[2]

البته امام خميني در«تحرير الوسيله» و آيت الله خويي در «تكمله المنهاج» از عقل و بلوغ به عنوان دو شرط اساسي در كنار ساير شرايط قصاص ياد كرده اند ولي ذكري از «كمال العقل» به ميان نياورده اند. ليكن علامه حلي در شرايط قصاص به شرط «رشد» تصريح مي كند. از توجه به اظهارات فقها – البته در بحث خاص قصاص مي باشد – مستفاد مي گرددكه در فقه تشيع كه اساس قوانين كيفري ما مخصوصاً بعد از انقلاب مي باشد – شرط «كمال العقل» به منظور مسئوليت و اعمال مجازات بسيار اساسي مي باشد و نقص يا فقدان آن در مسئوليت كيفري شخص اختلال ايجاد مي كند. از طرف ديگر با توجه به اينكه امروز مكاتب جديد در زمينه حقوق جزا و جرمشناسي تأسيس و نوع واكنش جامعه و مخصوصا دستگاه قضايي را به مجرمان تغيير داده، لازم است جامعه ما هم با اين تغييرات پيش رفته و واكنش خود را نسبت به مجرمان، علي الخصوص مجرماني كه داراي نقيصه ي  عقلي مي باشند تغيير دهد؛ زيرا واكنش شديد نسبت به اين اشخاص، نه تنها باعث اصلاح و همچنين پيشگيري از جرائم نمي شود، بلكه سبب مي شود، اين اشخاص نسبت به جامعه گستاخ تر شده و به  مجرمين حرفه اي تبديل مي شوند. در اين صورت، نه تنها فلسفه مجازات تأمين نمي شود، بلكه جامعه و دستگاه قضايي خود عامل توليد جرم و مجرم مي شوند.

براي ممانعت از ايجاد چنين وضعيتي در هر كشور قانونگذار بايد با توجه به فرهنگ و آداب ملت نوع واكنش نسبت به اين اشخاص را تعيين كرده و توسط دستگاه قضايي و ساير دست اند كاران حقوق كيفري به درستي اين واكنش اجرا مي شود، تا شاهد كشوري سالم و عاري از بزه بوده و در زمينه ي فرهنگي و اجتماعي رشد كند.

در اين زمينه الگو برداري از واكنش كشورهاي پيشرفته كه با روش هاي مختلف، باعث پيشگيري از بزهكاري در اين اشخاص مي شود، مي تواند مفيد و سازنده باشد. اشخاص داراي نقيصه عقلي در هر جامعه اي وجود داشته و در صورتي كه مرتكب جرم شوند، واكنش هاي مختلفي ممكن است نسبت به آنها اعمال شود.

در اين رساله تلاش مي شود، بعد از اينكه وضعيت مسئوليت كيفري اين اشخاص روشن شد، نوع واكنش ها در حقوق كيفري ما به اين اشخاص مشخص شود و اينكه تا چه حد اين واكنش ها، رسالت حقوق كيفري را تأمين كرده اند و اينكه تا چه اندازه حقوق كيفري ما با موفقيت عمل كرده است و در پايان اين تحقيق با ارائه ي پيشنهاداتي در اين زمينه پرداخته خواهد شد.

 

فهرست منابع

كتب فارسي

آقايي جنت مكان، حسين، حقوق كيفري عمومي، جلد دوم، انتشارات جنگل، 1390

ابراهمسن، ديويد، روانشناسي كيفري، مترجم پرويز صانعي، جلد دوم، انتشارات گنج دانش، تهران 1371

اردبيلي، محمدعلي، حقوق جزاي عمومي، جلددوم، نشرميزان، تهران 1382

استفاني، لواسور و بولوك، حقوق جزاي عمومي، جلد دوم، (ضمانت اجرايي: مجازات و اقدامات تأميني)، مترجم، حسن، دادبان، انتشارات دانشگاه علامه طباطبايي، تهران 1377

جعفري لنگرودي، محمد جعفر، ترمبنولوژي حقوق، انتشارات گنج دانش تهران، 1386.

حكمت، سعيد، روانشناسي جنايي، انتشارات دانشگاه تهران ،1346

رفيع زاده، علي، جرم شناسي، انتشارات راه، 1390،

شامبياتي، هوشنگ، بزهكاري اطفال و نوجوانان، انشارات مجد، چاپ دوم، 1389

شامبياتي، هوشنگ، حقوق جزاي عمومي (جلد دوم)، انتشارات ژوبين، چاپ يازدهم، تهران1382

صانعي، پرويز، حقوق جزاي عمومي، انتشارات طرح نو، تهران 1382

صفاري، علي، كيفرشناسي، انتشارات جنگل، تهران 1386

صلاحي، جاويد، كيفر شناسي، بنياد حقوقي ميزان، تهران 1381

طريقت، شكرالله، مقدمه اي بر روانپزشكي و روانشناسي كيفري، انتشارات تهران، تهران 1342

علي آبادي، عبدالحسين، حقوق جنايي، انتشارات فردوسي، جلد دوم، تهران 1368

عميد، حسن، فرهنگ عميد، موسسه انتشارات امير كبير،تهران 1384

كاتوزيان، ناصر، قواعد عمومي قرار دادها، شركت سهامي انتشار (چهار جلد) جلد دوم 1371.

گرجي، ابوالقاسم، آيات الاحكام، انتشارات ميزان، تهران 1380.

گلدوزيان، ايرج، بايسته هاي حقوق جزاي عمومي، نشر ميزان، چاپ دوازدهم، تهران، زمستان 84

محسني، مرتضي، حقوق جزاي عمومي، انتشارات طرح نو، تهران 1371

محقق داماد، سيد مصطفي، قواعد فقه (بخش مدني)، مركز نشر علوم اسلامي، تهران 1382

محقق داماد، سير مصطفي، قواعد فقه (بخش جزايي) مركز نشر علوم اسلامي، چاپ دوازدهم، 1388

محمد صادقي، حسين، حقوق كيفري اختصاصي (جرايم عليه اموال و مالكيت) نشر ميزان، تهران 1389

مرحوم نراقي، احمد، عوائد الايام، به كوشش ابوطالب تائيني، چاپ سنگي، بي جا، بي نا، 1321 هـ.ق

مرعشي شوشتري، محمد حسن، شرح احاديث ابواب مقدمات حدود وسايل الشيعه، دست نويس ج

مير محمد صادقي، حسين، حقوق جزاي اختصاصي (جرايم عليه امنيت و آسايش عمومي)، نشر ميزان، چاپ پنجم، پاييز 84

مير محمد صادقي، حسين، دادگاه كيفري بين الملل، نشر دادگستر، تهران 1383

ميرسعيدي، منصور، مسئوليت كيفري (قلمرو و اركان)، نشر ميزان، تهران 1383

ميلاني فر، بهروز، روانشناسي كودكان و نوجوانان استثنايي، نشر قومس، چاپ دوم، تهران مهرماه 1369

نجفي ابرند آبادي، علي حسين و هاشم بيگي، حميد، دانشنامه جرم شناسي، انتشارات گنج دانش، تهران 1390

نوربها، رضا، زمينه حقوق جزاي عمومي، انتشارات گنج دانش، تهران 1387

وليدي، محمد صالح، حقوق جزاي عمومي ،جلدسوم، دفتر نشرداد، 1373

وليدي، محمد صالح، حقوق جزاي عمومي، دفتر نشرداد، 1365

 

 

مقالات و تقريرات فارسي

 

آزمايش، علي، تقريرات حقوق كيفري، نيمسال 77-76، تحرير علي شجاعي

اسكندري، محمد رضا، بررسي ماده 62 مكرر قانون مجازات اسلامي(محروميت هاي اجتماعي) ماه نامه شماره 40 سال هفتم آذر و دي 1382.

بهرامي، محمد، بررسي فقهي وحقوق قاعده «تدرء الحدود بالشبهات» مركز تحقيقات كامپيوتري علوم اسلامي،بهار 1384

پور بافراني، حسن، تعدد و تكرار جرم در حقوق كيفري ايران، فصل نامه مدرس علوم انساني، ويژه نامه حقوق، بهار 1384.

پوراحمد لاله، محمدرضا، اطفال و قوانين كيفري، ماهنامه شماره 55، سال دهم، فروردين و ارديبهشت 1385

حبيب زاده، محمد جعفر و بابايي، محمد علي، اعاده ي حيثيت، ماه نامه شماره 41 سال هفتم، آذر و دي 1382.

خزاني، منوچهر، جزوه درسي حقوق جزاي عمومي، دانشگاه شهيد بهشتي، سال 67-1366

رحمدل، منصور، بيماري هاي رواني و بار اثبات در سيستم عدالت كيفري ايران، مجله انديشه حقوقي سال سوم، شماره نهم، پاييز و زمستان 1384

رحيمي نژاد، اسماعيل، روش تفسير در قوانين كيفري، ماهنامه مفيد، شماره دوازدهم، زمستان 1384

رهامي، محسن، رشد جزايي، مجله دانشكده حقوق و علوم سياسي‌شماره 58، زمستان 1381.

رهامي، محسن، زمينه عدالت ترميمي در حقوق كيفري ايران، مجله دانشكده حقوق و علوم سياسي، شماره 74، زمستان 85.

سليمي، صادق، مجازات هاي تبعي در حقوق كيفري ايران، مجله كانون وكلا،پاییز 1379

سيد فاطمي، سيد محمد قاري، حق ها و آزادي هاي معلولان در آيينه حقوق بشر معاصر، مجله پژوهش هاي حقوقي شماره 13، بهار و تابستان 1387.

محمدي، قاسم، رشد عقلاني و حقوق جنايي، فصلنامه پژوهشي دانشگاه امام صادق. شماره 24، زمستان 1383

منصور آبادي، عباس، احكام جنون در حقوق كيفري ايران مجله علوم اجتماعي و انساني دانشگاه شيراز، دوره ي دوازدهم، شماره دوم بهار 76.

منصور آبادي، عباس، باراثبات شرايط مساعد به حال متهم، علوم جنايي (مجموعه مقالات در تجليل از محمد آشوري) انتشارات سمت تهران 1388

ميرمحمد صادقي، حسين، مباشرت و نسبيت در ارتكاب جرم، تازه هاي علوم جنايي، نشر ميران 1388

نجفي ابرندآبادي،  علي حسين، تقريرات جرم شناسي (كليات)، به كوشش شهرام ابراهيمي، سال تحصيلي 83-1382

نجفي ابرندآبادي، علي حسين، تقريرات جرم شناسي (نظريه هاي جرم شناسي)، به كوشش شهرام ابراهيمي، سال تحصيلي 74-1373

نجفي ابرندآبادي، علي حسين، تقريرات جرم شناسي، (بازپروري بزهكار)، به كوشش شهرام ابراهيمي، سال تحصيلي، 87-1386

نعيمي، ليلا، مسئوليت كيفري اطفال از ديدگاه مكاتب مختلف، نشريه ي نداي صادق، سال هشتم، زمستان 1382

نفيسي، سعيد،جنون در حقوق کیفری،مجله اندیشه های حقوقی،سال سوم ،پاییز 1384

 

منايع عربي

 

قرآن كريم

جبعي عاملي، زين الدين (شهيد ثاني)، الروضه البهيه في شرح اللمعه الدمشقيه، جلد 10، نشريه علميه قم 1396 هـ.ق

جبعي عاملي، زين الدين (شهيد ثاني)، تمهيد القواعد، مكتب الاعلام الاسلامي، قم 1374

جبعي عاملي، زين الدين (شهيد ثاني)، شرح اللمعه، قصاص و ديات، جلد 14، موسسه انتشات دارالعلم، تهران 1387

جعفر بن حسن (محقق حلي)، شرايع الاسلام، مجلدات 3 و 4، منشور اعلمي تهران 1389

الحصري، احمد، نظريه الحكم و مصادر التشريع في اصول الفقه الاسلامي، دارالكتب العربي، بيروت، 1407 هـ.ق.

عوض محمد، عوض، قانون العقوبات، القسم العام، دارالمطبوعات الجامعيه، اسكندريه 1994

الغزالي، محمد بن محمد(ابو حامد)، المستصفي من اصول الفقه، دارصادر، بيروت 1995

موسوي الخميني، امام روح الله، تحرير الوسيله، موسسه مطبوعاتي اسماعيليان، 1363

نجفي، محمد حسن، جواهر الكلام، انتشارات دارالكتب الاسلاميه، 1363

نجيب حسني، محمود، القانون العقوبات البناني، جلد الاول، منشورات الحلبي، الحقوقيه، بيروت 1998

 

1- Christopher Hilvret, the roots of Evil spvial, Histore of crime and punishment, 1966.