مبانی نظری و پیشینه پژوهشی بررسی فتنه های صدر اسلام از منظر آیات و روایات

با سحافایل در خدمت شما هستیم با «پیشینه پژوهشی و تحقیق و مبانی نظری بررسی فتنه های صدر اسلام از منظر آیات و روایات» که بطور کامل و جامع به این مبحث پرداخته و نیاز شما را به هرگونه جستجوی بیشتری برطرف خواهد نمود.

فهرست محتوا

کلیات

1. تبیین موضوع:
2. ضرورت تحقیق:
3. پیشینه تحقیق
4. اهداف تحقیق:
5. سؤال اصلی:
6. سؤالات فرعی:
7. فرضیه اصلی:
8. فرضیه‌های فرعی:

9.روش تحقیق:

فصل اول: مفهوم شناسی فتنه

الف: معنای لغوی فتنه

ب : معنای فتنه در قرآن

ج) معنای فتنه در روایات:

جمع‌بندی:

اشتراك لفظي يا معنوي

فصل دوم: بررسی برخی از مصادیق فتنه‌های صدر اسلام ونحوه برخورد پیامبر (صلی الله علیه وآله) و امام علی (علیه الاسلام) با این فتنه‌ها

1. فتنه یهودیان اطراف مدینه:
2. فتنه عبدالله بن ابی در درون مدینه
3. فتنه پیش آمده در جریان صلح حدیبیه
4. فتنه ناکثین
5. فتنه قاسطین
6. فتنه مارقین:

علل شورش خوارج

شکاف در صفوف خارجيان

شرارت‌ها و وحشي‌گري‌هاي خارجيان

اتمام‌حجت

7. فتنه حزب قاعدین:

فصل سوم: بررسی علل وانگیزه های ایجاد فتنه‌

1 تبعیت از هوای نفس

2 دنیاطلبی و دنیاگرایی

الف) مال و ثروت

ب) قدرت و ریاست

3) کبرو غرور

4) حسادت:

1) رقابت‏هاي قومي و قبيلگي

2. زخم‏هاي شمشير علي
3. عقده‌های شخصی

4) اصرار بر احکام الاهی

5) تعصب:

6) بدعت

نتیجه‌گیری:

فصل چهارم: شگردهای فتنه گران

1. عوام‌فریبی
2. نشر اکاذیب
3. تهمت
4. تهدید
5. تطمیع
6. استفاده از شعارهاي خوب و جذاب
7. تحريک احساسات
8. درآميختن حق و باطل

فصل پنجم: وظايف ما در مقابله با فتنه‌ها

مقدمه:

گفتار اول: وظایف فردي مؤمنان در برابر فتنه‌ها

1. حفظ دين و ارزش‌ها
2. رجوع به قرآن
3. تمسک به اهل‌بیت پيامبر
4. حفظ هوشياري و پرهيز از سواری دادن به فتنه‌گران
5. امر‌به‌معروف و نهي‌از‌منکر 158
6. شناخت و پيروي از رهبري در نظام اسلامي

گفتار دوم: وظايف نخبگان در برابر فتنه‌ها

1. تقويت فرهنگ ديني
2. الگو بودن براي ديگران
3. تلاش براي ايجاد و حفظ وحدت

گفتار سوم: وظايف دولت اسلامي درمواجهه با فتنه‌ها

1. تقويت معرفت و ايمان مردم
2. پيشگيري از نفوذ بيگانگان در بدن دولت
3. حفظ وحدت جامعه در پرتو ولايت‌پذيري
4. مقاومت در برابر خواسته‌هاي نامشروع فتنه‌گران
5. بردباري و مدارا

نتیجه‌گیری:

فهرست منابع و مؤاخذ

تبیین موضوع:

در این پایان‌نامه سعی بر این می‌شود با توجه به بروز فتنه در دوران مختلف و تکرار آن‌ها در دوران حاضر و همچنین لزوم مقابله با آن‌ها به بررسی فتنه‌های صدر اسلام از منظر آیات و روایات پرداخته می‌شود تا با بهره‌گیری از آن و روش پیامبر (صلی الله علیه وآله) و امام علی بتوانیم در مقابله با فتنه‌های زمان آشنا شده و با آن‌ها مقابله نماییم. منظور از فتنه در این تحقیق فتنه‌های اجتماعی است؛ که بسیاری از افراد جامعه مستقیماً با آن درگیر می‌شوند یا با آثار آن مواجه می‌گردند. لذا در این تحقیق به فتنه‌های فردی پرداخته نمی‌شود. منظور از صدر اسلام زمان پیامبر (صلی الله علیه وآله) و امام علی (علیه الاسلام) است. در این پایان‌نامه با توجه به تعدد روایات موجود در این موضوع تنها به روایات پیامبر (صلی الله علیه وآله) و امام علی (علیه الاسلام) بویژه از نهج البلاغه استناد شده است.

ضرورت تحقیق:

ضرورت شناخت فتنه‌های اجتماعی و چگونگی مقابله با آن بر هیچ‌کس پوشیده نیست و در این میان شناخت فتنه‌های صدر اسلام با توجه به نو پا بودن حکومت اسلامی و فتنه‌ها و دشمنی دشمنان اسلام وهم خوانی آن دوران بازمان حال، ضرورت دارد که فتنه‌های صدر اسلام شناسایی گردد و عوامل ایجاد وراهای مقابله با آن‌ها مشخص شود که با بروز فتنه‌های جدید بتوانیم با شناسایی فتنه‌ها به مقابله با آن‌ها بپردازیم.

پیشینه تحقیق

در این موضوع تحقیقات فراوانی صورت گرفته است که هرکدام موضوع را از دید خاصی بررسی نموده‌اند اما در این پژوهش بیشتر سعی شده به مصادیق و مستندات قرآنی و روایی که تطابق با فتنه‌های معاصر دارد پرداخته شود.

بیشتر مطالبی که در مورد این موضوع وجود دارد در کتبی هستند که این کتب مستقلاً به این موضوع نپرداخته‌اند مانند کتب تفسیری که از آن جمله به تفسیر المیزان علامه طباطبایی، نمونه آیت‌الله مکارم شیرازی، مجمع‌البیان فضل بن حسن طبرسی، من وحی قرآن سید محمدحسین فضل‌الله و غیره اشاره کرد. از کتب دیگری که مستقلاً به این بحث نپرداخته‌اند می‌توان به نهج‌البلاغه و شروح آن ازجمله به شرح ابن ابی الحدید اشاره کرد.البته بعضی از کتب هم هستند که به این موضوع پرداخته اند که از آنجمله می توان به کتاب طوفان فتنهخ وکشتی بصیرت آیت الله مصباح یزدی والملاحم والفتنه سیدابن طاوس اشاره نمود.

نوآوری پژوهش در این است که راه‌های مقابله با فتنه گران را در قرآن و روایات بررسی نموده و با نگرشی جامع‌تر به موضوع، شیوه‌ای جدید و مؤثر تنظیم و ارائه نمود.

فهرست منابع

1-قرآن

2-نهج‌البلاغه

3-صحیفه سجادیه

4- ابن كثير، أبو الفداء إسماعيل بن عمر بن كثير القرشي الدمشقي، السيرة النبوية، دار المعرفة للطباعة بيروت 1395 ق

5-ابن أبي الحديد، عبد الحميد بن هبه الله، شرح نهج البلاغة، قم،‏ مكتبة آية الله المرعشي النجفي‏،1404 ق‏

6-ابن اثیر، مبارک بن محمد، الکامل فی التاریخ، دارالکتب العربی، چاپ دوم، بیروت، 1420 هـ ق.

7-ابن اثیر، مبارک بن محمدالجرزی، اسد الغابة فی معرفة الصحابة، دار الفکر، الطبعه الاولی، 1419 ق.

8-ابن اعثم کوفی، احمد، الفتوح، تحقیق علی شیری، بیروت، دارالاوضواء 1411 ه ق.

9-ابن بابويه، محمد بن على‏، الخصال، غفارى، على اكبر، قم‏، جامعه مدرسين‏، اول‏1362 ش‏

10-ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، چاپ اول، بیروت، دار صادر، 1418 ق. ‏

11-ابن شهر آشوب مازندرانى، محمد بن على‏، مناقب آل أبي طالب عليهم السلام، قم‏، علامه‏،1379 ق‏

‏12-ابن منظور، محمد بن مكرم‏، لسان العرب، مير دامادى، جمال الدين‏، بيروت‏، دار الفكر للطباعة و النشر و التوزيع،1414 ق‏

13-ابن هشام، عبد الملک بن هشام، سیرت رسول الله، محمد بن اسحاق، تهران، خوارزمی، 1377 هق

14-إربلي، علي بن عيسي، کشف الغمّه، هاشم رسولي محلاتي، بني هاشمي،

15-الطبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، ناشر دار الکتب العلمیة، بیروت، بی تا.

16-المسعودی، أبو الحسن على بن الحسین بن على، مروج الذهب،

17-الیعقوبی، أحمد بن أبی یعقوب بن جعفر بن وهب بن واضح، تاریخ الیعقوبی، بیروت، ناشر: دار صادر

18-آقا جمال خوانسارى، محمد بن حسين‏، شرح آقا جمال خوانسارى بر غرر الحكم و درر الكلم،‏ تهران‏، 1366 ش‏ دانشگاه تهران‏

19-بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، بیروت، دار الفکر، 1420 ق.

20-تميمى آمدى، عبد الواحد بن محمد، تصنيف غرر الحكم و درر الكلم، قم‏، دفتر تبليغات‏،1366 ش‏

21-تميمى، عبد الواحد بن محمد، غرر الحكم و درر الكلم‏، قم‏، دار الكتاب الإسلامي،‏1410 ق‏

22-ثقفي، ابراهيم بن محمد بن سعيد بن هلال‏، الغارات، قم‏، دار الكتاب الإسلامي‏،1410 ق‏

23-جعفري، يعقوب، خوارج در تاريخ، دفتر نشر فرهنگ اسلامي، تهران، 1373

24-خزاز رازى، على بن محمد، كفاية الأثر في النصّ على الأئمة الإثني عشر، قم، بيدار،1401 ق

25-خزاز رازى، على بن محمد، كفاية الأثر في النصّ على الأئمة الإثني عشر، قم‏، بيدار،1401 ق‏

26-راغب اصفهانى، حسين بن محمد، مفردات ألفاظ القرآن، بيروت، دار القلم،1412 ق‏‏‏‏

27-رشید رضا، محمد، المنار فی تفسیر القرآن، دار احیاء التراث العربی، الطبعه الاولی، 1423 ق، بیروت.

28-سلیمانی امیری، جواد، عدالت در گرداب، قم، اشراق حکمت،1391 ش

29-سهراب پور، همت، گرداباد فتنه ها، قم، سلمان فارسی،1389 ش

30-شاذلي‏، سيد بن قطب بن ابراهيم، فى ظلال القرآن‏، بيروت- قاهره‏، دارالشروق‏،1412 ق‏

31-شيخ حر عاملى، محمد بن حسن، وسائل الشيعة، قم، مؤسسة آل البيت عليهم السلام،1409 ق‏

32-صالحی شامی، ابوعبدالله محمد بن یوسف، سبل الهدی والرشاد، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول،1414 هق.

33-طباطبايى، سيد محمد حسين، ترجمه تفسير الميزان، سيد محمد باقر موسوى همدانى‏، قم، دفتر انتشارات اسلامى جامعه‏ى مدرسين حوزه علميه قم،1374 ش

34-طبرسى، احمد بن على‏، الإحتجاج على أهل اللجاج، مشهد، نشر مرتضى‏،1403 ق‏

35-طبرسى، فضل بن حسن، ترجمه مجمع البيان فى تفسير القرآن، تهران‏، انتشارات فراهانى،1360 ش‏‏‏

36-طريحي، فخر الدين بن محمد، مجمع البحرين‏، تهران‏، مرتضوى‏،1375 ش‏

37-عروسى حويزى عبد على بن جمعه، تفسير نور الثقلين، قم، انتشارات اسماعيليان،1415 ق‏‏‏

38-قندوزی، سلیمان بن ابراهیم، نابيع المودة لذوي القربی، اشرف حسینی،علی جمال، قم، دار الاسوه للطباعه و النشر

39-کتاب خانه الکترونیکی نور، موسسه نور

40-كلينی، محمد بن يعقوب بن اسحاق‏، الكافي، تهران، دار الكتبالإسلامية، 1407 ق‏

41-كلينى، محمد بن يعقوب بن اسحاق‏، کافی، تهران، دار الكتب الإسلامية،1407 ق‏

42-مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسة الوفا ء، 1403 ق.

43-مسعودی،علی بن الحسین، مروج الذهب، قم، دارالهجره،1409 هق

44-مصباح یزدی، محمد تقی، طوفان فتنه ها وکشتی بصیرت، قم، موسسه امام خمینی (ره)،1391 ش

45-مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، تهران، صدرا،1368 ش

46-مفيد، محمد بن محمد، الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد، قم‏، كنگره شيخ مفيد، 1413 ق‏

47-مفيد، محمد بن محمد، الجمل و النصرة لسيد العترة في حرب البصرة، ايران؛ قم‏، كنگره شيخ مفيد،1413 ق‏

48-مقریزی، احمد بن علی، امتاع الاسماع بما للنبی من الاحوال و الاموال و الحفده و المتاع، عبد الحمید 36-نمیسی، محمد، بيروت، دار الکتب العلمیه

49-مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه‏، تهران‏، دار الكتب الإسلامية،1374 ش‏

50-موسسه قدر ولایت، فتنه وفتنه گران، تهران، قدر ولایت،1380 ش

51-نرم افزار جام الاحادیث، موسسه نور

52-نرم افزار جامع التفاسیر، موسسه نور

53-نصر بن مزاحم‏، وقعة صفين‏، قم، مكتبة آية الله المرعشي النجفي،1404 ق‏

54-نصر بن مزاحم، وقعة صفين‏، هارون، عبدالسلام محمد، قم، کتابخانه حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی، ١٣۶٣ ه ق

55-واقدی، محمد بن عمر، المغازي، بيروت، اعلمی

56-همزاده ابیانه، مهدی، تیغ دو دمَ، قم، نشر معارف،1391 ش