مبانی نظری و پیشینه پژوهشی تبیین و بررسی مهدویت در صحاح سته

با سحافایل در خدمت شما هستیم با «پیشینه پژوهشی و تحقیق و مبانی نظری تبیین و بررسی مهدویت در صحاح سته» که بطور کامل و جامع به این مبحث پرداخته و نیاز شما را به هرگونه جستجوی بیشتری برطرف خواهد نمود.

فهرست محتوا

فهرست مطالب ‌

فصل اول: کلیات و مقدمات 4

گفتار اول: کلیات 5

تعریف مسأله 5

پیشینه تحقیق 5

جنبه جدید بودن و نوآوری تحقیق 6

ضرورت تحقیق 7

هدف تحقیق 7

سؤالات تحقیق 7

سؤال اصلی 7

سؤالات فرعی 7

فرضیه‌های تحقیق 7

فرضیه اصلی 7

فرضیه‌های فرعی 7

روش انجام تحقیق 8

گفتار دوم: مقدمات 9

جایگاه مهدویت نزد اهل سنت 9

الف. روایات مهدوی در مصادر اهل سنت 10

ب. کتاب‌های ویژه امام مهدی از اهل سنت 11

ج. قائلان به صحت احادیث امام مهدی در اهل سنت 14

د. اهل سنت و ادعای تواتر در احادیث امام مهدی 15

صحاح سته 18

صحیح بخاری 20

اشکالات بر صحیح بخاری 22

صحیح مسلم 23

سنن ابوداوود 24

اشکالات بر سنن ابو داوود 26

سنن ترمذی 26

سنن ابن ماجه 28

سنن نسائی 29

فصل دوم: احادیث مهدویت در صحاح سته 32

احادیث عام مهدویت در صحاح سته 33

1.حدیث دوازده خلیفه 33

متن روایت در صحاح 33

نکات قابل استفاده از این روایت 34

مصداق دوازده خلیفه 35

2. حدیث ثقلین 39

متن حدیث 39

نکات قابل استفاده از حدیث ثقلین 41

اهل بیت در حدیث ثقلین 42

3. حدیث «معرفت امام» 46

متن حدیث 46

نکات قابل استفاده از حدیث 47

احادیث خاص مهدویت در صحاح سته 49

شبهه مهم 50

احادیث حسب و نسب امام مهدی 52

الف. مهدی، ازفرزندان عبد المطلب 52

ب. مهدی از اهل بیت پیامبرa 52

ج. مهدی، از فرزندان فاطمه 54

د. بررسی حدیث «اسم ابیه اسم ابی» 56

هـ.بررسی حدیث «مهدی از فرزندان امام حسنj است» 58

و. بررسی حدیث «الامهدی الاعیسی» 61

حدیث همنامی با پیامبرa 63

فصل سوم: مشخصات و علائم ظهور 66

حتمی بودن ظهور 67

محل ظهور 68

علایم و نشانه‌های ظهور 69

الف) فراگیر شدن ظلم و ستم و فتنه‌ها 69

ب) طلوع خورشید از مغرب 72

ج) سفیانی و خسف در بیداء 74

سفیانی 74

خسف در بیداء 76

د) پرچم‌های سیاه «رایات سود» 78

هـ) خروج دجال 80

صفات ظاهری دجال 83

محل خروج دجال 83

دجال شخص است یا جریان؟ 84

و) نزول عیسی بن مریم 86

نتیجه‌گیری 89

فهرست منابع و مأخذ 91

گفتار اول: کلیات

تعریف مسأله

تبیین و بررسی مسئله مهدویت با توجه به کتب معروف و اصلی آنها (صحیح مسلم، صحیح بخاری، سنن ابن ماجه، سنن ابی داوود، سنن نسایی، سنن ترمذی) و همچنین بررسی احادیث راجع به امام زمانf و شرایط ظهور حضرت و حکومت حضرت مهدیf .

پیشینه تحقیق

بررسی حرکت تألیف اسلامی درباره امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف سابقه ای طولانی دارد چرا که از زمان پیامبرa عزیزمان به آن پرداخته شده است. و فراوانی تألیف درباره مهدویت، حاکی از اهتمام رهبران جامعه اسلام (پیامبر و اهل بیتb) به این مسئله است.

حدود یک یا دو قرن پیش از ولادت امام مهدیf حرکت تألیف درباره مهدویت آغاز شده است، بسیاری از کتاب‌های این دوران تحت عنوان الغیبه تألیف شده اند و حتی اگر نام دیگری هم داشته به این نام مشهور گردیده اند، ، همان گونه که شهرت این تألیفات به این نام، دلیلی ضمنی بر کثرت آن هاست وبسیاری از علمای بزرگ شیعه، این پدیده را دلیلی بر صحت امامت امام مهدی منتظرf و صحت غیبت آن حضرت دانسته اند به عنوان نمونه سید بن طاوسe می‌فرماید:

«غیبت مولانا امام مهدیf که مخالفان و برخی موافقان از غیبت آن حضرت متحیر شده بودند، حجتی بر ثبوت امامت وی و امامت و پدران پاکش و جدش محمدa است؛ زیرا با نگاهی به کتاب‌های شیعه و غیرشیعه، مانند الغیبه ابن بابویه، الغیبه نعمانی، الشفا و الجلاء، در اخبار مهدی و صفات آن حضرت و حقیقت ثبوت و خروج آن حضرت اثر ابی نعیم الحافظ و دیگر کتاب‌هایی که به ولادت آن حضرت پرداخته اند و در کتاب الطرائف به آن‌ها اشاره کرده ام، درمی یابیم حضرت غیبتی طولانی خواهد داشت، به گونه ای که برخی معتقدان ایشان، از باور خود برمی گردند. اما اگر این غیبت طولانی نبود، مردم درباره امامت پدران آن حضرت اشکال وارد می‌کردند. لذا غیبت آن حضرت حجتی برای ائمهb و حجتی برای خود آن حضرت علیه مخالفانش شد که به امامت وی شک داشند و غیبتش را نپذیرفتند.»

بعد از تولد حضرتf این حرکت عظیم ادامه داشت تابه غیبت حضرت و بعد از آن تألیفات مهدوی به چند دسته تقسیم شدند:

اول: تألیفات در عصر غیبت صغرا

دوم: تالیفات بعد از غیبت صغرا

سوم: پاسخگویی به شبهات

چهارم: کرامات و تشرفات به محضر حضرت حجتf

با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران طوفانی در اندیشه‌ها و نگرش‌های عصر حاضر به وجود آمد ومکتب‌های مختلفی را به چالش اساسی کشید و آرمانهای تازه ای را در برابر دیدگان همه قرار داد.

از پیامد‌های این چالش، توجه جدی در سطح بین المللی به موضوع مهدویت و آموزه‌های دینی اسلام و دیگر ادیان توحیدی در این زمینه بود. و این توجه بیش از بیش ضرورت تبیین و باز شناسی این اندیشه را پدیدار ساخت. ومولفان زیادی در قالب موسسات نهادها و انجمن‌های مهدوی و غیره مولفات فراوانی را نگارش کردند. که غالباً از منابع محکم و عظیم شیعه استفاده نموده اند.

با توجه به مسئله ارتباطات و پیشرفت علم در جهان امروزی جبهه شبه و دشمنان مکتب اهل بیت مرزها را در نوردیدند و به هرطریقی قصد ضربه زدن به مسئله مهدویت و حقاید شیعه دارند و بهترین راه برای مبارزه و پاشخ با این جسارتها استفاده از عقاید و اقرار‌های علمای سلف از جنس عقاید این دشمنان اهل بهره جستن از کتب روایی اهل سنت است. زیرا روش استنادات اهل سنت به احادیث با شیعه متفاوت است.

در این روش تلاش می‌شود اصول عقیده امامیه درباره امام مهدیf و غیبت و هویت وی از طریق احادیث اهل سنت اثبات گردد، بدون این که از احادیث شیعه بهره گرفته شود. عمل به این روش به صورت مستقل، زاده عصرهای اخیر است که بنده نیز طبق این روش اقدام به جمع آوری مطالب نموده‌ام.

فهرست منابع

1. ؟؟؟؟؟؟، سید مومنبن حسن، نورالابصار فی مناقب آل بیت النبی المختار، بیروت: ؟؟؟؟؟ الکتاب العلمیه، بی تا.
2. ابن ابی شیبه، محمد، المصنف فی الاحادیث وآلاثار، بیروت: دار الکتب العلمیة، 1416هـ.ق.
3. ابن تیمیه، احمد، علم الحدیث، بیروت: عالم الکتب، چ 2، 1405هـ.ق.
4. ابن حبان، ابو حاتم محمد، صحیح ابن حبان، بیروت: موسسه الرساله، چ 3، 1418 ق
5. ابن حماد، نعیم، الفتن، بیروت: دارالفکر، بی نا، بی تا.
6. ابن حنبل، احمد، مسند، بیروت: دار الفکر، بی نا، بی تا .
7. ابن خلدودن، عبد الرحمن، مقدمه، بیروت: دار الکتب العلمیة، بی تا.
8. ابن صباغ مالکی، علی بن محمد، الفصول المهمة فی معرفه احوال الائمة، بیروت: دار الاضواء، 1409هـ.ق، چاپ دوم.
9. ابن صبان، محمدبن علی، اسعاف الراغبین، بیروت: دارالکتب العلمیة، بی تا.
10. ابن صلاح، عثمان بن عبد الرحمن، علوم الحدیث، بیروت: دارالکتب العلمیة، 1416هـ.ق.
11. ابن عساکر دمشقی، علی بن هبة الله، تاریخ دمشق، بیروت: دارالفکر، 1415هـ.ق.
12. ابن القیم الجوزیه، شمس الدین، المنار المنیف فی الصحیح و الضعیف، مکتب المطبوعات الاسلامیة، بی جا، بی تا .
13. ابن کثیر دمشقی، اسماعییل، النهایة فی الفتن و الملاحم، دار المکتب العلمیة، بیروت: 1408هـ.ق.
14. ابن ماجه قزوینی، محمد بن یزید، سنن ابن ماجه، بیروت: دار الفکر، بی تا.
15. ابن منادی، احمد بن جعفر، الملاحم، دار السیرة، 1418هـ.ق.، بی جا.
16. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت: دار احیاء التراث العربی، بی تا.
17. ابو عیسی محمد بن عیسی، الجامع الصحیح، بیروت: دار الفکر، 1403هـ.ق.
18. ابو نعیم اصفهانی، احمد بن عبد الله، حلیة الاولیاء و طبقات الاصفیاء، بیروت دار احیاء التراث العربی، بی تا.
19. ابو داوود سجستانی، سلیمان بن اشعث، سنن ابوداوود، بیروت: دار الفکر، 1410هـ.ق.
20. امین، احمد، المهدی و المهدویة، مصر: دار المعارف، 1351هـ.ق.
21. امین، احمد، ضحی الاسلام، مصر: مکتبة الاسرة، بی تا.
22. البانی، ناصر الدین، سلسلة الاحادیث الصحیحة، ریاض: مکتبة المعارف، 1415هـ.ق.
23. بخاری، ابو عبدالله محمد بن اسماعیل، صحیح البخاری، بیروت: دارالفکر، 1401هـ.ق.
24. بخاری، محمد بن اسماعیل، تاریخ کبیر، بیروت: دارالفکر، بی تا.
25. برزنجی، محمد، الاشاعة لا شراط الساعة، قاهره: 1370هـ.ق.، بی نا.
26. بستوی ترمذی، عبد العظیم، المهدی المنتظر فی الاحادیث الضعیفة و الموضوعة، بیروت: دار ابن حزم، 1420هـ.ق.
27. بکری، شیخ مصطفی، الهدایة الندیة للأمة المهدیة، بی جا، بی نا، بی تا.
28. تفتازانی، سعد الدین، شرح المقاصد، منشورات الرضی، 1409هـ.ق.، بی جا.
29. جزری، ابن اثیر، جامع الاصول من احادیث الرسول، بیروت: دار احیاء التراث، العربی، 1400هـ.ق.، چاپ دوم.
30. جزری دمشقی، محمد، اسمی المناقب، 1403هـ.ق.، بی جا، بی نا.
31. جوینی، علی بن محمد، فرائد السمطین، بیروت: مؤسسة المحمودی للطباعة والنشر، 1400هـ.ق.
32. حاکم نیشابوری، محمدبن عبد الله، المستدرک علی الصحیحین، بیروت: دارالمعرفة، 1418هـ.ق.
33. حکیمی، محمدرضا، خورشید مغرب، قم، انتشارات دلیل ما، 1382هـ.ق.
34. حمزاوی، حسن، مشارق الانوار، مصر، 1307هـ.ق.، بی نا.
35. حموی، یاقوت، معجم البلدان، بیروت: دار صادر، بی تا.
36. خطیب، محمد عماج، اصول الحدیث، بیروت: دار الفکر، بی تا.
37. ذهبی ، شمس الدین، سر اعلام النبلاء، بیروت: مؤسسة الرسالة، 1406هـ.ق.، چاپ چهارم.
38. رشید رضا، محمد، المنار، بیروت: دار الفکر، چاپ دوم، بی تا.
39. رضوانی، علی اصغر، امام شناسی، قم: مسجد جمکران، 1385.
40. ــــــــــــــــــ، موعود شناسی، قم، مسجد جمکران، 1384.
41. ــــــــــــــــــ، علایم ظهور، قم: مسجد جمکران، 1385.
42. سبط جوزی، تذکرة الخواص، بیروت: اهل البیت، بی تا.
43. سفارینی حنبلی، شمس الدین محمد، لوائح الانوار البهیة، مصر: 1324هـ.ق.، بی نا.
44. سلیمیان، خدا مراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، قم: بنیاد فرهنگی حضرت مهدی، 1383.
45. سیوطی ، ابوبکر جلال الدین، العرف الوردی فی اخبار المهدی (الحاوی للفتاوی)، بیروت: دار الفکر،1414هـ.ق.، چاپ دوم.
46. ـــــــــــــــــــــــــــ، الدر المنثور، بیروت: دارالفکر، 1403هـ.ق.
47. شانه چی، کاظم، علم الحدیث، قم: جامعه مدرسین، 1381، چاپ شانزدهم.
48. شبراوی شافعی، محمد بن عامر، الاتحاف بحب الاشراف، بی جا، بی نا، بی تا.
49. شعرانی، عبد الوهاب، الیواقیت و الجواهر، بیروت: دار احیاء التراث العربی، بی تا.
50. شوکانی، محمد بن علی، التوضیح فی تواتر ما جاء فی المهدی، بی جا، بی نا، بی تا.
51. صافی گلپایگانی، لطف الله، منتخب الاثر، قم: انتشارات حضرت معصومهh، 1419هـ.ق.
52. صدر، سید محمد، تاریخ ما بعد الظهور، قم: الغدیر، بی تا.
53. صدوق، محمد بن الحسین، کمال الدین و تمام النعمة، تهران: دار الکتب الاسلامیة، بی تا.
54. صنعانی، عبد الرزاق، المصنف، هند: المجلس العلمی، 1390هـ.ق.
55. طبرانی، سلیمان بن احمد، المعجم الکبیر، بیروت: دار احیاء التراث العربی، 1406هـ.ق.، چاپ دوم.
56. طبری، احمد بن عبد الله، ذخائر العقبی فی مناقب ذوی القربی، قم: مکتبة الامین، 1380.
57. طبسی، نجم الدین، چشم اندازی به حکومت حضرت مهدیf ، قم: دفتر تبلیغات اسلامی، بی تا.
58. طبسی، نجم الدین، جزوه صحاح سته، مرکز تخصصی مهدویت، 1385، بی جا.
59. طریحی، فخر الدین، مجمع البحرین، بیروت: مکتبة الهلال، بی تا.
60. طوسی، محمد بن الحسن، الغیبة، قم: مؤسسه معارف اسلامی، بی تا.
61. عامری، هادی، مهدی در کتب اهل سنت، قم: پیام حجت، 1386.
62. عبداللهی، عبد الکریم، طبقات راویان احادیث مهدویت از طریق اهل سنت، مشهد: آستان قدس رضوی، 1385.
63. عسقلانی، ابن حجر، تهذیب التهذیب، بیروت: دارالفکر، 1404 ق.
64. ـــــــــــــــــ، فتح الباری فی شرح صحیح البخاری، بیروت: دار الحیاء التراث العربی، بی تا.
65. العمیدی، سید هاشم ثامر، در انتظار ققنوس (المهدی المنتظر فی الفکر الاسلامی)، قم: مؤسسه پژوهشی امام خمینی، 1382، چاپ دوم.
66. غماری، ابوالفیض احمد بن محمد، ابراز الوهم المکنون من کلام ابن خلدون، دمشق: مکتبة الترقی، 1347هـ.ق.
67. فقیه ایمانی، مهدی، الامام المهدی عند اهل السنة، قم: المجمع العالمی لاهل البیت، 1418هـ.ق.
68. قاری، ملا علی بن سلطان، المشرب الوری فی مذهب المهدی، بی جا، بی نا، بی تا.
69. قندوزی حنفی، سلیمان، ینابیع المودة، بیروت: مؤسسة الاعملی، 1418هـ.ق.
70. کتانی مالکی، محمد بن جعفر، نظم ابلمتناثر من الحدیث المتواتر، مطبعة المولودیة، 1328هـ.ق.، بی جا.
71. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، تهران: دار الکتب الاسلامیة، 1383هـ.ق.
72. کنجی شافعی ، محمد بن یوسف، البیان فی اخبار صاحب الزمان، قم: جامعه مدرسین، 1409هـ.ق.
73. کورانی، علی، عصر ظهور، قم: مؤسسه معارف اسلامی ، بی تا.
74. ــــــــــــ، معجم احادیث المهدی، قم: مؤسسه معارف اسلامی، 1411هـ.ق.
75. متقی هندی، علی بن حسام الدین، کنز العمال، بیروت: موسسة الرسالة، 1409هـ.ق.
76. متقی هندی، علاء الدین، البرهان فی علامات مهدی آخر الزمان، مکه: 1408هـ.ق.، بی نا.
77. مزی، یوسف، تهذیب الکمال فی السماء الرجال، بیروت: موسسة الرسالة، بی تا.
78. مسلم قشیری نیشابوری، مسلم بن حجاج، الجامعة الصحیح، بیروت: دارالفکر 1398هـ.ق.، چاپ دوم.
79. مطهری، مرتضی، قیام و انقلاب مهدی (ج 18 مجموعه آثار)، تهران: صدرا، چاپ بیست و یکم، بی تا.
80. مقدسی شافعی، یوسف بن یحیی، عقدالدرر فی اخبار المهدی المنتظر، قم: مسجد جمکران، 1416هـ.ق.
81. مکارم شیرازی، ناصر، حکومت جهانی حضرت مهدیf ، قم: انتشارات نسل جوان، بی تا.
82. مناوی، محمد عبد الرئوف، فیض القدیر، بیروت: دارالفکر، 1391هـ.ق.، چاپ دوم.
83. نجی شافعی، محمد بن یوسف، کفایة الطالب، بیروت: دار المحجة البیظاء، 1401هـ.ق.
84. نسائی، ابوعبدالرحمن احمد بن شعیب، سنن، بیروت: دار الفکر، بی تا.
85. نعمانی، ابراهیم بن محمد، الغیبة، تهران: کتابخانه صدوق، 1363هـ.ق.
86. نووی، یحیی بن شرف، شرح صحیح مسلم، بیروت: دار الکتاب العربی، 1407هـ.ق.
87. هیتمی، ابن حجر، الصواعق المحرقة، بیروت: موسسة الرسالة، 1417هـ.ق.
88. هیثمی، نور الدین، مجمع الزاوئد و منبع الفوائد، بیروت: دار الفکر، 1414هـ.ق.

نشریات

90.فصلنامه انتظار موعود، شماره1-23، وابسته بهمرکز تخصصی مهدوتی، قم.

91.شمس ولایت، ویژه نامه نیمه شعبان، بنیاد فرهنگی و خیریه نیمه شعبان، تبریز.