مبانی نظری و پیشینه پژوهشی مسئولیت کیفری و بلوغ و حجر

با سحافایل در خدمت شما هستیم با «پیشینه پژوهشی و تحقیق و مبانی نظری مسئولیت کیفری و بلوغ و حجر» که بطور کامل و جامع به این مبحث پرداخته و نیاز شما را به هرگونه جستجوی بیشتری برطرف خواهد نمود.

توضیحات: فصل دوم پایان نامه کارشناسی ارشد (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)

همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع :انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)
نوع فایل:WORD و قابل ویرایش با فرمت doc

 

فهرست محتوا

مقدّمه2

1-بیان مسئله3

2-پیشینه تحقیق 6

3-اهداف تحقیق 6

4- سوال های تحقیق7

5-فرضیه های تحقیق7

6-روش تحقیق7

7- ساختار تحقیق8

فصل اول:کلّیات ومفاهیم9

مبحث اول :اهليت10

مبحث دوم:حجر12

گفتار اول: تعريف حجر12

گفتار دوم :انواع محجورين12

بند اول: صغير13

بند دوم :مجنون (سایکوز13

بند سوم: غير رشيد………………………… 15

گفتار سوم: معناي لغوي رشد…………………. 15

گفتار چهارم :رشد از منظر روانشناسي16

بند اول: تعريف روانشناسي رشد16

بند دوم : مراحل رشد شناختی پیاژه16

الف- تولد تا 4 سالگي17

ب- 4 تا 7 سالگي17

ج- 7 تا 11 سالگي 18

د- 11 تا 15 سالگي 18

ر-15 تا 18سالگی18

بندسوم:چند نکته درباره مراحل رشدشناختی18

مبحث سوم:بلوغ21

گفتار اوّل: تعریف لغوی بلوغ 21

گفتاردوم:تعریف بلوغ جنسی20

گفتار سوم :بلوغ جنسی ازمنظر علم  پزشکی 21

گفتار چهارم:بلوغ ازمنظر قرآن 26

بند اول- بلوغ نكاح26

بند دوم- بلوغ حلم27

بند سوم- بلوغ اَشُد28

گفتار پنجم:نظرات مفسّرین در مورد بلوغ اشد 30

گفتار ششم :جمع­بندی از مفهوم بلوغ در قرآن کریم . 31

گفتار هفتم :بلوغ از دیدگاه احادیث و روایات 32

بند اول: احتلام در پسران32

بند دوم: حيض در دختران33

بندسوم:رویش موی خشن برعانه 34

بند چهارم :سن بلوغ34

الف:سن بلوغ در پسران 35

ب:سن بلوغ در دختران 35

گفتار هشتم :بلوغ امر تکوینی یا حقیقت شرعّیه 37

گفتار نهم: بلوغ از منظر صاحب­ جواهر 39

بنداول: سه علامت بلوغ از منظر صاحب جواهر40

بند دوم: سن بلوغ در منظر صاحب جواهر42

گفتار دهم: بلوغ در فقه اهل سنت 43

گفتار يازدهم :نقاط افتراق و اشتراک در فقه امامّیه و اهل سنّت   44

گفتار دوازدهم: رابطه بلوغ جنسی با رشد کیفری44

فصل دوم:سن مسئولیت کیفری46

مبحث اول: مسئوليت كيفري47

گفتار اول: تعريف مسئوليت كيفري47

گفتار دوم: تعریف اهلیّت کیفری واهلیت جنایی48

گفتار سوم: اركان مسئولیّت کیفری 49

گفتار چهارم: شروط مسئولیّت کیفری 50

گفتار پنجم: تفاوت مسئولیّت کیفری ومسئولیّت مدنی . 50

بندالف-اختلاف از جهت هدف و عکس­العمل در برابر مسئولیّت 51

بند ب- اختلاف از جهت کیفیت مسئولیّت­ها 51

بندج-اختلاف ازجهات عنصر قانونی 51

بند د:اختلاف از جهت مجازات51

گفتار ششم: تاریخچه سن مسئولیّت کیفری صغیر در قانون جزای ایران 52

بند اول:قانون مجازات 130452

بند دوم :قانون تشکیل دادگاه اطفال مصوب 133852

بند سوم : سن مسئولیّت کیفری اطفال در قانون اصلاحی مجازات عمومی 53

بند چهارم :سن مسئولیّت کیفری اطفال  بعد از انقلاب اسلامي    54

بند پنجم: تشکيل دادگاه­هاي عمومي 54

بند ششم : قانون آيين دادرسي كيفري55

بند هفتم: قانون مجازات اسلامي 136155

بندهشتم:  قانون مجازات اسلامي  137055

بند نهم: ماده 49 قانون مجازات اسلامی 137057

گفتار هفتم: تدابیر تأمینی و مجازات ملایم برای کودکان 59

فصل سوم:رشد کیفری60

مبحث اول : رشد کیفری از منظر حقوق61

گفتار اول : تعریف رشد کیفری 61

گفتاردوم: ارتباط اهلیّت بارشد 63

گفتار سوم:ارتباط رشد مدنی و رشد کیفری 64

گفتارچهارم:رشد کیفری در قانون مجازات پس از انقلاب    64

بنداول:رشد کیفری در قانون مجازات اسلامی 139264

بند دوم: مسئولیت نقصان یافته 65

بند سوم : ارتباط رشد كيفري با کمال العقل 67

بند چهارم: مراتب جنون 68

بند پنجم: مُبَرسَم69

بند ششم: معنای معتوه در جواهر کلام70

بند هفتم: مراد صاحب جواهر از معتوه71

بند هشتم:احکام فقهی معتوه از منظر صاحب جواهر72

بند نهم: تعارض روایات د احکام فقهی معتوه73

بند دهم: مسئولیّت کیفری مَعتُوه 74

مبحث دوم: رشد کیفری در فقه امامّیه77

گفتاراول:رشد کیفری از منظر علامه حلّی  77

گفتاردوم:رشد کیفری از منظر صاحب جواهر و صاحب کفایه  79

گفتار سوم: رشد ازمنظر آیت الله حکیم 82

گفتارچهارم:رشد کیفری از منظر فقهای معاصر82

گفتارپنجم: ادله عقلی رشد کیفری87

مبحث سوم: رشد در عرف90

گفتار اول: رشد اجتماعي90

گفتار دوم: رشد اخلاقي91

گفتار سوم رشد اقتصادي92

مبحث چهارم:رشد کیفری دررویه قضایی93

مبحث پنجم: مجازات کودکان بزه کار در قانون مجازات 1392    96

گفتار اول : مزیت قانون مجازات 92 برای کودکان .. 98

بند اول :نظام نیمه آزادی98

بند دوم: نظام نیمه آزادی در قانون مجازات 9299

بندسوم: حبس زدایی100

بندچهارم:تقسیم بندی سنّی کودکان در قانون مجازات 100

بندپنجم:قاعده درا101

گفتاردوم:ایرادبر قانون مجازات اسلامی 1392 102

مبحث ششم: بررسی رشد کیفری درحقوق ایران با فرانسه 102

گفتاراول: تاریخچه سن مسئولیّت کیفری اطفال در حقوق فرانسه 104

گفتار دوم: مفاهيم پايه حقوق كيفري فرانسه105

بند اول: قابليّت انتساب در نظام حقوقي فرانسه105

بند دوم: خطاب در فقه اماميّه108

گفتار سوم: بررسي تطبيقي حمايتی اطفال درایران وفرانسه 109

بند اول: تطبيق حقوق ایران با نظام کیفری فرانسه. 110

الف- اطفال صغير غير مميّز110

ب- اطفال ممیز غیر بالغ 110

ج-اطفال 18-15 سال 110

بند دوم : قانون مجازات 1945 فرانسه111

بند سوم: توّلد مفهوم « مجازات بر مجازات » 112

مبحث هفتم:بررسی رشد کیقری در انگلستان113

گفتاراول: سن مسئولیت کیفری در حقوق انگلستان114

بند اول:سن عدم مسئولیّت کیفری 114

بنددوم: تطبیق با حقوق ایران114

بند سوم: مسئولیت کیفری نسبی (کودکان از 10 سال تازیر 14 سال)  115

بندچهارم:انتقادات وارد بر اماره قابل رد عدم رشد کیفری    117

الف: رشد سریعتر کودکان در دوران فعلی118

ب:حذف مجازات‌های خشن118

ج: تبعیض‌آمیز بودن اماره قابل رد عدم رشد118

بند پنجم:مسئولیت کیفری مطلق(کودکان بین 14 سال تا 18 سال) 119

بند ششم: سيستم جديد دادرسي کودکان در حقوق انگلستان. 119

گفتاردوم:اصول مشترک رشد کیفری درسه کشور ایران ، فرانسه وانگلستان 120

گفتار سوم :مبنای سن 18 سال به عنوان رشد کیفري.. 121

نتایج 124

منابع130

منابع فارسی130

الف  – کتب فارسی130

ب- کتب عربی131

ج- مقالات فارسی132

د- پایان نامه ها134

ط-فهرست جداول135

ه- منابع سایت135

و- فهرست مجله135

چكيده انگليسي136

 

مقدّمه:

رسول خدا- صلي الله عليه و آله – ویارانش خواندن نماز ظهر را با جماعت شروع كردندولي بر خلاف معمول، پیروان حضرت ملاحظه کردند که پیامبر ( ص) دو ركعت آخر نماز ظهر رابا شتاب به پايان رساندند. بعد از نماز،تعدادی از صحابه علّت شتاب درنماز را از آن بزرگوار جویا شدند.

پيامبر-صلي الله عليه و آله- فرمودند: اما سمعتم صراخ الصبي ؛آیا فرياد گريه كودك را نشنيديد؟!

امروزه شاید صدای گریه کودکان بی دفاع از بی عدالتی هابلنداست.شاید تنگ نظری بزرگانمان ، عرصه را بر کودکان بی دفاع بسته باشد.امید که با تاسی از رسول رحمت وعطوفت نمازمان را به قَصر گزاریم تا کودکانمان در آغوش عدالت آرامش یابند .

سن مسووليّت كيفري اطفال را بايد يكي از چالش برانگيزترين مباحث حقوقي در ايران دانست .

دليل این امر آن است كه شاید فقه هزار ساله ی شیعه فرصت اجرا پیدا نکرده است تا احکام خود را منطبق با نیازهای روز هماهنگ سازد . با توجه به حاكميّت قواعد شرعي بر قوانين ایران و تبعيّت قانونگذار ايراني از نظريه مشهور فقهاي شيعه در تدوين و تصويب قوانين ، تعيین سنی خاصّ به عنوان سن بلوغ شرعي، مبناي شناسايي مسووليّت كيفري براي اطفال بزهكار گرديده است.

«اماره سن » مشکلات عدیده ای رادر نگاه جامعه بین المللی برای کشور ماایجادکرده است که کنکاش « چرایی » و « چیستی » آن دراین پژوهش ،بحث می شود.

باشداین قلم، قدمی هرچند بسیار ناچیز در راه پویایی حقوق شهروندان ایرانی بردارد.

تحوّلات عمیق و ناگهانی قوانین کیفری بعد از انقلاب خصوصا در بُعد « سن مسئولیت کیفری» از یک سو و تضاد ظاهری مصوّبات جدید با شریعت سَمحه و سَهله اسلام از سوی دیگر ، هر پژوهشگر منصفی را به تحقیق در این باره وا می دارد.

در حالی که اهلیّت کیفری تا قبل از انقلاب بر پایه سه رکن عقل، بلوغ و رشد استوار بود. پس از انقلاب به یک باره رشد کیفری از این ارکان حذف می شود و باعث بروزبسیاری از مشکلات
می گردد.بلوغ، سن و ماهیّت آن نیز به نوبه خود موضوع سوالات دیگری می شود. از بررسی سن بلوغ در علوم طبیعی، قرآن و سنّت می توان به این نتیجه رسید که (ماهیّت بلوغ شرعی،ماهیتّی جسمی و جنسی است و سن به عنوان امری قراردادی ،هیچ گاه نمی تواند اماره ای برای آن باشد ؛بلکه سن ارائه شده در احادیث مختلف از باب طریقیّت است نه موضوعیّت.)[1]

1-بیان مسئله

رشد کیفری به معنی رسیدن به سنی است که شخص قوه تمییز و تشخیص کامل حُسن و قبُح اعمال و درک اوامر و نواهی شرعی و قانونی را داشته باشد.

رشد کیفری نوعی تکامل عقلی است. در متون فقهی شیعه و سنّی از این رشد،بیشتر با عنوان “کمال العقل” یاد شده است.رشد کیفری در غالب موارد با پدیده بلوغ ،حادث می شود امااین همنشینی نمی تواند ؛ بی توجهی ما را نسبت به آن توجیه نماید؛ خصوصا” وقتی از جرایمی نام برده می‌شود که برخی بزرگسالان نیز از درک آن عاجز هستند. نظام حقوق جزای اکثر کشورهای دنیا در زمینه مسئولیت کیفری ، سن مسئولیت تام را از سن مسئولیت ناقص و سن برخورداری از برخی تخفیفات ،جدا کرده اند.

(نظر به این که سرانه اعدام در یک میلیون نفر در سال 2009 در ایران برابر17/5 بوده است وایران مقام دوم را بعد از چین داراست .)[2] فشار جامعه بین المللی در این مورد،برای کشورمان مشکلات زیادی ایجادکرده است. ضمن حفظ قواعد اصولی واستفاده از فقه پویا ،بايداز اعمالی که جهت وهن اسلام وتبلیغات غرض آلود علیه این دین مبین می شود، اجتناب کرد .

اينک يک سوال اصلي و سوال فرعي پيش روي ماست.

سوال اصلي -آیا اگر کودکی ماهیّت جرم یا حرمت آن را درک نکند یا در رشد و کمال عقل آنان شبهه وجود داشته باشدو بین افعال واشیا تمییز ندهد؛ می توان به قاعده درا روی آورد ؟

سوال فرعی – چگونه یک دختر 9 ساله می تواند درک واقعی از افعال و جرایمی داشته باشد که گاهی بزرگسالان نیزازدرک درست آن ناتوانند؟

آیا صدور حکم قصاص برای دختر 9 ساله ی متهّم به قتل که توانایی درک واقعی افعال خود را ندارد؛ می تواند به عدالت نزدیک باشد ؟

درپایان نامه کارشناسی ارشد یک وکیل پایه یک، ادعّا شده است که موکّل وی به نام “احمد” (متهم پرونده کلاسه 80/864 شعبه ششم محاکم عمومی بابل)[3] به اتهام قتل عمد در سن 5/15 سالگی به قصاص محکوم شده است در زندان محتلم وبالغ شده ومنتظر اعدام در سن 18 سالگی است. در این مورد ،قضاوت چهره زشت خویش را به ما نشان می دهد وسکوتِ عدالت، سرشارازناگفتنی هاست!

در بند 3 مصوّبه شوراي اقتصادي و اجتماعي کميسيون حقوق بشر سازمان ملل با عنوان « تدابير احتياطي براي تضمين حمايت از حقوق افراد مواجه با مجازات مرگ» چنين آمده است:

«افراد زير 18 سال در زمان ارتکاب جرم به مرگ محکوم نمي شوند.» اینجاست که باید در متون حقوقی ، تجدیدنظر اساسی شود.

اولّین بار بعد از پیروزی انقلاب ،با تعريف دو تن از قضات دادگاه كيفري استان تهران(آقايان محسن افتخاري و حسن رحيمي) نسبت به «رشد کیفری » درخصوص اتهّام نوجواني كه در مردادماه سال 84 مرتكب قتل شده بود؛ قصاص اطفال زیر 18 سال، وارد مرحله جديدي شد. این رویداد مهم ،نقطه عطفی در تکوین ماده 91 قانون مجازات اسلامی 92 قرار گرفت. اتفاق تازه‌ي كه در دادگستري استان تهران افتاد؛ جسارت دو تن از قضات دادگاه كيفري استان در تعريف بلوغ فكري بدون توجه به سن مندرج در شناسنامه قاتل بود.این مورد با استقبال ریاست وقت قوه قضّاییه مواجه شد .

“رشد کیفری” تا قبل از تصویب قانون مجازات اسلامی 92، در قوانین کیفری کشور ما مورد توجه قرار نگرفته بود. در حالی که درکتب فقهی و حقوقی ” رشد مدنی” به معنی قوه تشخیص نفع و ضررو عقل معاش مورد بحث وتوجه حقوقدانان و فقها واقع شده است.

در قانون جدید مجازت اسلامی، تغییر شگرفی نسبت به قانون مجازت اسلامی 70 ایجاد شده است .

بر اساس  ماده 91 قانون مجازات اسلامی 92، در جرایم موجب حدّ یا قصاص هرگاه افراد بالغ کمتر از 18 سال، ماهیّت جرم یا حرمت آن را درک نکنند و یا در رشد و کمال عقل آنان شبهه وجود داشته باشد ، حسب مورد با توجه به سن آنان به مجازات های پیش بینی شده در فصل 10 قانون فوق، محکوم می شوند.

مسوولیّت کیفری اطفال در تمام دنیا تقریبا از لحاظ سنی به ویژه سن مسوولیّت مطلق کیفری، یک حد مشخصّ و مشابه دارد که بین 17 تا 19 سالگی است.در این سن،اطفال به تعادل جسمی و عقلی می رسند.

در شرع مقدّس اسلام ،سن بلوغ به طور قطع مقدر نشده است و در ميان فقها نيز اختلاف نظرهايي وجود دارد. حتي ممکن است ادعّا شود؛ سن ، نشان دهنده بلوغ نيست و بايد نشانه هاي جسمي بلوغ در فرد ايجاد شود اما به نظر مي رسد براي داشتن يک نظام حقوقي که برازنده يك کشور اسلامی است ؛بايد اماره اي براي سن رشد کیفری کودکان در نظر گرفته شود اين اماره مي تواند سن 18سال باشد. بند الف ماده 37 کنوانسيون حقوق کودک از دولت ها تعهّد گرفته است که: «… مجازات اعدام و يا حبس ابد بدون امکان آزادي را نمي توان در مورد کودکان زير 18 سال اعمال کرد.»

به بیان دیگر ، مشکل از آنجا ناشی می شود که قانون گذار، سن بلوغ را ملاک مجازات های کیفری قرار داده است.

 

فهرست منابع

– قرآن کریم

2- احدی، حسن، شکوه السادات، بنی جمالی، 1391،روان شناسی رشد، قم، نشر بخشایش، چاب اول 

3-اردبیلی، محمد علی، 1386، حقوق جزای عمومی 1، تهران، انتشارات میزان، چاب هیجدهم

4- بزادل، ژان، 1388، تاریخ اندیشه های کیفری، ترجمه علی حسین نجفی ابرندآبادی، تهران، بی جا، چاب چهارم

5- روحانی، حسن، مهربور، حسین، 1391، سن اهلیت و مسئولیت قانونی، تهران، مرکز تحقیقات استراتژیک، چاب اول

6- زراعت، عباس،1385، حقوق جزای عمومی، تهران، انتشارات ققنوس، جلداول، چاب اول

7- صفايي، 1389، حقوق مدني اشخاص واموال ، تهران، انتشارات ميزان، جلد یازدهم

8- طباطبایی، محمد حسین، 1387، تفسیرالمیزان، مترجم سید محمد باقر موسوی همدانی، قم، انتشارات دفتر انتشارات اسلامی، ج چهارم

9- عوده، عبداقادر، 1373، التشریح الجنایی الاسلامی، ترجمه عباس شیری و دیگران، تهران، نشر میزان،
چاب اول

10- فیض، علی رضا، 1385، مقارنه و تطبیق در حقوق عمومی اسلام، تهران، سازمان چاپ و انتشارات، چاب اول

11- كاتوزيان، ناصر،1388، مقدمه علم حقوق ، تهران، شرکت سهامی انتشار، چاب چهلم

12- کاتوزیان، ناصر، 1391، قواعد عمومي قراردادها، تهران، شرکت سهامی انتشار، جلد دوم

13- کاتوزیان، ناصر، 1391، مسئولیت مدنی، تهران انتشارات دانشگاه تهران، جلد اول چاب یازدهم

14- گلدوزیان، ایرج،1390، حقوق جزای عمومی ایران، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاب دوازدهم، جلد اول

15- لنگرودی، محمد جعفر،1356، ترمينولوژي حقوقي، تهران،انتشارات ابن سينا.، 1356، شماره 51114

16- معین، محمد ، 1376، فرهنگ فارسی، تهران، امیرکبیر، جلددوم، چاب دهم

17- مقداد، فاضل، 1391، کنزالعرفان فی­القرآن ،ترجمه عباس زراعت، کاشان، انتشارات قانون‌مدار، جلد 2، چاب اول

18- نوربها، رضا، 1378، زمینه حقوق جزای عمومی، تهران، انتشارات دادآفرین، چاب یازدهم

19- هاروت ، اچ،ال،ای، 1389، سببیت در حقوق، ترجمه حسین آقایی نیا، تهران، انتشارات میزان، چاپ اول.

20- وی مارسل، آریک، 1388، درسنامه طب کودکان نیلسون، ترجمه فرهاد فریدحسینی تهران ، انتشارات حیان، چاب اول

ب- کتب عربی

1-الثعابی، ابی منصور، 1414، فقه اللغه ،قم، دارالکتاب العلمیه

2-الطّوسي، أبي جعفر محمّد بن الحسن،1405 ، تهذیب الاحکام قم، دار الكتب الإسلاميّة، جلد 8

3-الطّوسي، أبي جعفر محمّد بن الحسن، بی تا،الاستبصار، قم، کتابخانه مرکز فقاهت، جلد 4

4- کلینی، ابو جعفر محمد بن یعقوب، بی تا، الکافی، قم، دار الحديث للطباعة والنشر،جلد 13

5- مجلسی،محمد باقر، بی تا، مراةالعقول ،قم، دار الكتب الإسلاميّة، جلد 21

6- نجفی، محمدحسن، 1379هجری قمری، جواهر کلام فی شرح شرایع الاسلام،قم، دارالکتب ‌الاسلامیه،جلد 26

7- نجفی، محمد حسن،1981میلادی، جواهر کلام فی شرح شرایع الاسلام، بیروت،دار إحياء التراث العربي، جلد 32

8- نجفی محمد حسن ،1401هجری قمری، جواهر کلام فی شرح شرایع الاسلام،بیروت، دار إحياء التراث‌العربي، جلد 21

9- نجیب حسینی، محمود، بی تا، شرح قانون العقوبات، بیروت، منشورات الحلبی الحقوقیه، جلد اول

10- وائلی، ابی منصور،1427، الغذاالدواء، بی جا، ناشرالمحلاتي

ج – مقالات فارسی

1- اسفندیاری، اسماعیل، 1388، «فقروانحرافات اجتماعی»، مجله مطالعات راهبردی زنان1388، شماره 21

2- انصاری، علی،1390، «نظریه قابلیت انتساب درحقوق مدنی فرانسه»، پژوهش حقوق تطبیقی، دوره 15، شماره1، بهار 90

3- پاک نهاد، امیر،1385، «رویکرد نوین حقوق انگلستان به بزه کاری اطفال»، مجله تخصصی الهیات و حقوق، بهار 85ف شماره 19

4- جواهری، حسن، بی تا، «اهلیت حقوقی شناسایی سن بلوغ »، فقه آل­البیت سال 15، شماره 59-58

5- دفتر بررسی حقوقی مجله طرح­ها، بی تا، « سن کیفر و کاورش از چند زاویه، و لوایح»، بی نام

6- رزاقی آذر، مریم،و دیگران، 1385، «سن بلوغ در دختران و پسران تهرانی»، مجله دانشگاه علوم پزشکی ایران شماره 50 بهار 1385

7- رهامي، محسن، 1381، «رشد جزايي»، مجله دانشكده حقوق و علوم سياسي، شماره 58

8- فرخ نیا ، رحیم ، 1383، «برسی فرایند بلوغ در دختران شهر اراک از دیدگاه انسان شناسی»، مجله نامه انسان شناسی، دوره اول، شماره 5

9- سواد کوهی فر، سام، کاظمی، سیدعلی ،1388،« مسئولیت کیفری تدریجی دختران»، مجله مطالعات راهبردی زنان ،سال دواردهم، شماره 45

10- فتحی، حجت الله، 1388 ،«مسئولیت کیفری اطفال با رویکردی به لایحه قانون مجازات اسلامی»، مجله حقوق اسلامی، سال ششم، شماره 21

11- قربان نيا، ناصر، بی تا، «بازپژوهي حقوق زن»، گنجينه فقهي مرکز تحقيقات فقهي قوه قضائيه

12- گیلیان، دوگلاس ،1383،«حق کودک برخطا کاری:مسئولیت کیفری و صغیر نابالغ»، مترجم نسرین مهرا، مجله تخصصی حقوق والهیات، شماره13

13- محمدی، قاسم، 1383، «رشدعقلانی و حقوق جنایی» فصل نامه یزوهشی دانشگاه امام صادق، شماره 24

14- مرعشی، سید محمد حسن ،1379،«نظارت فقهی و حقوقی در خصوص بلوغ و رشد»، ماهنامه دادرسی، سال چهارم شماره 21

15- مرعشی، سید محمد حسن، بی تا، «بزه کاری اطفال در حقوق ایران»، مجله حقوقی دادگستری

16- مرعشی، سید محمد حسن، بی تا ،«سن بلوغ »، مرکز تحقیقات علوم اسلامی

17- موسوی بجنوردی، سیدمحمد، 1388، «مقایسه حقوق کیفری ایران و فرانسه با کنوانسیون حقوق کودک»، سال سوم، شماره سوم

18- موسوی بجنوردی، سید محمد، بی تا، «بلوغ»، پژوهش ­نامه متین جلد 2

19- میرمحمد صادقی، حسین، بی تا، «طبقه بندی اطفال بزه کاردر نظام کیفری انگلستان»، مجله تحقیقات حقوقی، شماره25-26

20- نجفی توانا، علی ،1384، « سن مسؤلیت کیفری اطفال در مقررات حقوق داخلی و بین‌المللی»، فصل نامه علوم اجتماعی، بهار 84

21- نعیمی، لیلا ،1382، «مسئولیت کیفری اطفال از دیدگاه مکاتب مختلف»، ندای صادق، سال هشتم، شماره 32

22- هاشمی، سید حسین،1383، «دختران سن رشد ومسئولیت کیفری»، کتاب زنان، سال ششم، شماره1

د- پایان نامه ها

1- ارزانی، محمد، 1382، «بررسی حداقل سن مسئولیت کیفری در ایران و مطالعه تطبیقی آن با حقوق انگلیس»، پایان نامه کارشناسی ارشد ،کارشناسی ارشد، حقوق جزا وجرم شناسی، دانشگاه مازندران

2- پولادخان،شهناز،1377، «تعیین متوسط سن بلوغ در دختران دانش آموز شهر کاشان »، رساله دکترای پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی کاشان

3- رزمجو، حسین،1388، «تأثیر اشتباه در مسئولیت کیفری در حقوق ایران وانگلیس»، رساله دکترای، دانشگاه شهید بهشتی

4- مسجد سرائی، حمید، 1376، «حدود مسئولیت کیفری صغیر و مجنون»، کارشناسی ارشد، فقه و اصول، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران

5- ملک افضلی، مجتبی، 1379، «سن مسئولیت کیفری در حقوق ایران وفرانسه»، کارشناسی ارشد، جزا و جرم شناسی، دانشگاه امام صادق

ه- منابع سایت ها

1- سایت آیت الله مکارم شیرازی

2- سایت فرهنگ فارسی دهخدا

3- سایت ویکی پدیا

 

4-http://kamkendex2.blogfa.com/post/362

5-http://dadiran.ir/Default.aspx?tabid=2351&articleType=ArticleView& articleI d=27700

6-http://www.migna.ir/vdcd.s0o2yt0xsa26y.html