پیشینه پژوهشی سالمندی(رشته روانشناسی عمومی)

با سحافایل در خدمت شما هستیم با «پیشینه پژوهشی سالمندی(رشته روانشناسی عمومی)» که بطور کامل و جامع به این مبحث پرداخته و نیاز شما را به هرگونه جستجوی بیشتری برطرف خواهد نمود.

فهرست محتوا

فهرست محتوا

• 2-1- مقدمه. 16
• 2-2- سالمندان. 16
• 2-2-1- مفهوم لغوی سالمندی(پیری) 16
• 2-2-2- تعریف پیری یا سالمندی.. 17
• 2-2-2-1- سن زمانی. 19
• 2-2-2-2- سن زیستی. 19
• 2-2-2-3- سن روانی. 19
• 2-2-2-4- سن اجتماعی. 20
• 2-2-3- نظریه های سالمندی.. 21
• 2-2-4- نظریه های رفتاری- اجتماعی. 21
• 2-2-4-1- نظریه ی کناره گیری.. 21
• 2-2-4-2- نظریه فعالیت.. 22
• 2-2-4-3- نظریه استمرار 23
• 2-2-4-4- نظریه محیط اجتماعی. 24
• 2-2-4-5- نظریه گزینش اجتماعی- هیجانی. 24
• 2-2-5- نظریه های تحولی. 25
• 2-2-5-1- اریک اریکسون. 25
• 2-2-5-2- نظریه چین لووینگر؛ تکامل خود 26
• 2-2-5-3- لوینسون، فصول زندگی. 28
• 2-2-6- افسردگی در سالمندان. 29
• 2-2-7- آسیب شناسی اجتماعی سالمندان. 30
• 2-7- پیشینه تجربی. 72
• 2-7-1- مطالعات داخلی. 72
• 2-7-2- مطالعات خارجی. 76
• 2-8- جمع بندی از پیشینه پژوهش… 79

مقدمه

مبانی نظری و پيشينه تحقيق، اساس توجيه‌پذيری علمی تحقيق‌ می باشند. مبانی نظری در واقع تئوري ها، نظريات و مدل های مختلف مربوط به موضوع را مطرح و زمينه را جهت انتخاب يکی از نظريات رايج، ترکيبی از آن ها و يا ابداع و الهام مدلی بر اساس آن ها فراهم می‌آورد. در همين راستا، در اين فصل به مطالعه و بررسی ادبيات تحقیق اين پژوهش می‌پردازيم. ساختار فصل حاضر شامل 6 بخش است که در بخش اول به موضوع سالمندان پرداخته شده است. بخش دوم شامل افسردگی می باشد، در بخش سوم به موضوع اضطراب، در بخش چهارم، احساس تنهایی، در بخش پنجم فرآیند امید درمانی و نهایتا در بخش ششم تحقیقات انجام شده در داخل و خارج در ارتباط با موضوع تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است.

سالمندان

مفهوم لغوی سالمندی(پیری)

در روانشناسی تحولی^[1]، فراخنای زندگی به کودکی^[2]، نوجوانی^[3]، جوانی^[4]، میانسالی^[5] و سالخوردگی^[6] تقسیم می شود. سالخوردگی، کهنسالی، سالمندی یا پیری واژه هایی هستند که برای آخرین دوره زندگی انسان بکار گرفته شده اند. به طور قراردادی سال های پس از 65 سالگی در برخی متون 60 سالگی به عنوان پیری تعریف شده است. به علاوه متخصصان بین پیر- جوان (سنین 65 تا 74) پیر- پیر(سنین 75 تا 84) و کهنسالی( بیش از 84 سالگی) تفاوت قائل شده اند (ولی اللهی و اصغری، 1393).

تعریف پیری یا سالمندی

سالمند یک واژه مناسب برای توصیف افراد مسن در مقایسه با افراد جوان تر است. البته وقتی از این واژه استفاده می کنیم آن را به عنوان یک واژه اختصاری و قابل پذیرش برای دوره سالمندی بکار می بریم. در عمل مستندات دولتی ، سالمند یا بزرگسال را افراد 60 سال و بالاتر در نظر می گیرند. تعریف جدیدی از سالمندی، بر اساس داشتن فعالیت است، که بیانگر کاهش فعالیت های اقتصادی افراد 60 سال و بالاتر در طول 25 سال انتهایی قرن بیستم است (مداح، 1388).

بهتر است اواخر بزرگسالی را امتداد دوره های پیشین، و نه قطع ارتباط با این دوره بدانیم سن زمانی( تقویمی) شاخص ناقصی برای سن کارکردی^[7]، یا کفایت و عملکرد واقعی است. چون افراد از لحاظ زیستی با آهنگ متفاوتی پیر می شوند، متخصصان بین سالخوردگان جوان پیر که از لحاظ جسمانی نسبت به سن زیادشان جوان به نظر می رسند، و سالخوردگان پیر پیر که شکننده به نظر می رسند و علایم ضعف را نشان می دهند، فرق می گذارند. در نوشته های رایج که به پیری اختصاص دارند، جوان پیر به سن 65 تا 75 سالگی، پیر پیر به 75 تا 85 سالگی و خیلی پیر پیر به 85 تا 95 سالگی اشاره دارد (آلن، 2016).

درست همزمان با رسیدن فرد به اوج عملکرد سیستم های زیستی، فرآیند سالمندی نیز آغاز می شود همه ی موجودات با ذخیره ی بافتی و تعداد بیشماری سلول متولد می شوند، ولی این ذخیره با افزایش سن رفته رفته تحلیل می رود. عمر همه ی سلول ها و بافت ها محدود است و با افزایش سن، فرآیند ترمیم آن ها ضعیف تر می شود به این ترتیب، بدن به کندی پیر می شود بدون آن که تا سال ها قابل درک باشد (ولی اللهی و اصغری، 1393).

بین افراد و توانایی درونی آنها به میزانی تفاوت وجود دارد که زیست شناسان تاکنون نتوانست اند مقیاسی زیستی را تعیین کنند که قادر باشد روند کلی پیر شدن را در افراد سالخورده مشخص کند. یک فرد ممکن است دارای توانایی های متفاوت ( شناختی، اجتماعی و فیزیکی ) باشد و به شیوه فعال سال های پایان عمر خود را سپری سازد. متاسفانه تصورات عامه از پیری اجازه نمی دهد که افراد در مورد کیفیت این چند دهه ی آخر زندگی آگاه شوند. در عوض خیلی ها به این افسانه معتقدند که افراد سالخورده عاجز و مریض هستند، با خانواده هایشان تماس کمی دارند. دیگر قادر به یادگیری نیستند و وارد مرحله وخامت و وابستگی شده اند (آلن[8]، 2016).

متخصصین سالمندی معتقدند که بعضی از افراد زودتر پیر می شوند در حالیکه دیگران نشانه های پیری را دیرتر بروز می دهند. آنها بین سن تقویمی ، که با گذشت زمان سنجیده می شود و سن زیستی که به وسیله نشانه های زیستی مثل سطح یک آنزیم در خون مشخص می شود و سن اجتماعی که ماهیتی قراردادی دارد تفاوت قایل می شوند (آلن، 2016).

منابع

• احمدی، مریم.، مردادی، علیرضا. و حسنی، جعفر. (1395). عملکرد نوجوانان مبتلاء به اختلال افسردگی اساسی و اختلال استرس پس از سانحه در حافظه فعال و سرعت پردازش. روانشناسی شناختی، 4(8)، ص 52-62.
• اصلانی، جلیل.، احمد دوست، حسین. و بهمنی، محمود. (1394). تاثیر روان‌درمانی مثبت‌نگر بر نشانه‌های افسردگی و بهزیستی ذهنی زندانیان. روانشناسی مثبت، 1(4)، ص 67-76.
• انجمن روانپزشكي آمريكا(2013)، راهنماي تشخيصي و آماري اختلالات رواني. (چاپ اول).  ترجمه يحيي سيد محمدي(1393). نشر روان. تهران.
• بشکانی, لیلا (1393)، رابطه بین حمایت اجتماعی با افسردگی و اضطراب در سالمندان مرد شهر اهرم، دومین کنفرانس ملی روانشناسی و علوم رفتاری، تهران، موسسه اطلاع رسانی نارکیش.
• بهاری، فرشاد.(1393). مبانی امید و امید درمانی. تهران: انتشارات دانژه.
• بیجاری، هانیه.، قنبری هاشم آبادی، بهرام علی. و آقامحمدیان شعر باف، حمدرضا. (1388). بررسی اثربخشی گروه درمانی مبتنی بر رویکرد امید درمانی بر افزایش میزان امید به زندگی زنان مبتلا به سرطان پستان. فصلنامه مطالعات تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی، 10(1). ص 171-184.
• جمال زاده، راضیه؛ گلزاری، محمود. (1393). اثربخشی امید درمانی در افزایش شادکامی و رضایت از زندگی در زنان سالمند مستقر در مرکز سالمندان شهرستان بروجن. زن و جامعه، 5(2)، ص 31-48.
• جوکار، بهرام. و سلیمی، عظیمه. (1390). ویژگی های روانسنجی فرم کوتاه مقیاس احساس تنهایی اجتماعی و عاطفی بزرگسالان. علوم رفتاری، 5(18)، ص 311-318.
• حبیبی, فرهاد و حمدالهی، شهناز (1394)، مطالعه میزان توانمندیهای تربیتی سالمندان از دیدگاه خود و اطرافیانشان، دومین کنفرانس ملی و اولین کنفرانس بین المللی پژوهشهای نوین در علوم انسانی، تهران، موسسه مدیران ایده پرداز پایتخت ویرا.
• الحسابی، مهران علی؛ رفیعی، فرخنده؛(1391) . ارزیابی نیازمندیهای سالمندان در فضاهای شهری، مطالعه موردی: پارک خلد برین شیراز، معماری و شهرسازی آرمان شهر، شماره 9 ، 257-247
• حسینی، شهره.، عصمتی مقدم، مهین.، دهنوخلجی، حمیده.، سلطانی رباط، سیمین. و محمدی، عزیز. (1395). بررسی اثر آموزش مدیریت استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر اضطراب و افسردگی دانش آموزان دختر. مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی، 2(3)، ص 65-73.
• خدابخشی کولایی آناهیتا، حیدری مریم، فلسفی نژاد محمدرضا (1394)، اثر بخشی شعر درمانی گروهی بر افسردگی ومعنا جویی سالمندان مقیم در مراکز سالمندان زن شهرستان تفرش. فصلنامه پرستاری سالمندان . ۱ (۳) :۵۵-۷۲.
• خواستار, نونا (1394)، بررسی عوامل ایجاد رضایت و امید به زندگی سالمندان ساکن در سرای سالمندان (نمونه موردی سرای سالمندان گرگان)، کنفرانس بین المللی انسان، معماری، عمران و شهر، تبریز، مرکز مطالعات راهبردی معماری و شهرسازی.
• رجبی, محسن (1395)، رابطه بین اضطراب ،افسردگی و امید به زندگی با رضایت از زندگی سالمندان مقیم سرای سالمندان شیراز، سومین کنفرانس ملی روانشناسی و علوم تربیتی، شادگان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شادگان.
• رحیم زاده، سوسن.، پور اعتماد، حمید رضا.، عسگری، علی. و حجت، محمد رضا. (1390). مبانی مفهومی احساس تنهایی یک مطالعه کیفی. روانشناسی تحولی، 8(30)، ص 123-142.
• رحیمی، ابوالفضل؛ انوشه، منیره؛ احمدی، فضل اله؛ فروغان، مهشید؛(1389) تجارب سالمندان تهرانی در زمینه اوقات فراغت و تفریحات، سالمند(مجله سالمندی ایران)، سال پنجم، شماره پانزدهم.
• رئیسیان، اکرم سادات.، گلزاری، محمود. و برج علی، احمد. (1390). اثربخشی امید درمانی بر کاهش میزان افسردگی و پیشگیری از عود در زنان درمان جوی وابسته به مواد مخدر، اعتیاد پژوهی، 8(17)، ص 21-40.
• زادباقرصیقلانی، مریم.، بیرشک، بهروز. و زاده محمدی، علی. (1394). اثربخشی موسیقی‌درمانی بر اضطراب و افسردگی بیماران مولتیپل اسکلروزیس. مطالعات روانشناختی، 11(4)، ص 7-22.
• صالحی، لیلی. و سیف، دیبا. (1391). الگوی پیش بینی احساس تنهایی بر مبنای تعامل معلم با دانش آموز و ابعاد ادراک شایستگی در میان نوجوانان با و بدون نقص بینایی. روانشناسی افراد استثنایی، 2(5)، ص 43-64.
• صفری, مجتبی و روانشاد نیا، سمیه (1395)، بررسی افسردگی و اضطراب سالمندان ساکن سرای سالمندان، همایش بین المللی افق های نوین در مهندسی عمران، معماری و شهرسازی و مدیریت فرهنگی شهرها، تهران، انجمن افق نوین علم و فناوری.
• غیورکاظمی، فاطمه.، سپهری شاملو، زهره.، مشهدی، علی. و غفایی چمن آباد، علی. (1394). مقایسه اثربخشی درمان فراشناخت و نوروفیدبک بر کاهش علائم اضطراب در دانشجویان دختر دارای اختلال اضطراب اجتماعی. روانشناسی بالینی، 7(27)، ص 21-35.
• قادری، هلاله.، نبی زاده چیانه، قسیم. و اسمعلی کورانه، احمد. (1393). سبک های هویت، احساس تنهایی و ترس از صمیمیت در افراد معتاد به اینترنت و افراد بهنجار. مطالعات ملی، 15(60)، ص 117-136.
• کاشانی، ولی اله؛ کاشانی، کبری و نامدار طجری، سمیه (1393)، مقایسۀ شادکامی زنان و مردان سالمند فعال و غیرفعال شهر تهران، نشریه رشد و یادگیری حرکتی-ورزشی، دوره 6، شماره 2، 183-194.
• کلانتری، عبدالحسین. و حسینی‌زاده آرانی، سیدسعید. (1393). بررسی ارتباط میان مشارکت در شبکه‌های نهادی اجتماعی و تجربه احساس‌ تنهایی (مورد مطالعه: کلان شهر تهران). جامعه شناسی نهاد های اجتماعی، 2(4)، ص 109-134.
• محسنی، سحر.، آهویی، مهشید. (1395). بررسی رابطه بین اضطراب و سرسختی با سبک های فرزندپروری معلمان مدارس متوسطه شهر زاهدان. پیشرفتهای نوین در علوم رفتاری، 1(3)، ص 38-47.
• مداح، سید باقر(1388)،. وضعیت فعالیت های اجتماعی و نحوه گذران اوقات فراغت در سالمندان ایران و سوئد، سالمند(مجله سالمند ایران) سال سوم، شماره هشتم.
• منوچهری، محدثه.، گلزاری، محمود. و کردمیرزا نیکوزاده، عزت اله. (1394). اثربخشی آموزش امید درمانی بر به کارگیری روش های مقابله مثبت با استرس در زنان دارای همسر معتاد. مطالعات روانشناسی بالینی، 6(21)، ص 77-94.
• موحدی، یزدان.، بابا پور خیرالدین، جلیل. و موحدی، معصومه. (1393). اثربخشی آموزش گروهی مبتنی بر رویکرد امید درمانی بر افزایش امید و بهزیستی روان شناختی دانش آموزان. روان شناسی مدرسه، 3(1)، ص 116-130.
• موسوی زاده، سیده آزاده. و پزشک، شهلا. (1391). بررسی اثربخشی افشای هیجانی نوشتاری بر میزان افسردگی و ظرفیت حافظه فعال در نوجوانان دختر افسرده. مطالعات روانشناختی، 9(32)، ص 67-88.
• نیک آمال، میترا.، یارمحمدی، پروانه.، شادمان فر، نسرین. و زنگنه، لیلا. (1392). اثربخشی آموزش مقابله با اضطراب، افسردگی و حساسیت بین فردی بر سلامت روانی زنان میانسال. تحقیقات روانشناختی، 5(20)، ص 78-91.
• ولی الهی, سمانه و محمدجواد اصغری (1393)، بررسی نقش اعتقادات مذهبی در پیش بینی افسردگی، امید و شادکامی سالمندان، همایش ملی جایگاه و نقش زنان در مدیریت جهادی، تربت حیدریه، دانشگاه تربت حیدریه.
• Allen, N. L. (2016). Effects of Computer Cognitive Training on Depression in Cognitively Impaired Seniors. ProQuest LLC. 789 East Eisenhower Parkway, PO Box 1346, Ann Arbor, MI 48106.
• Berg, C. J., Snyder, C. R., & Hamilton, N. (2001). The effectiveness of a hope intervention in coping with cold pressor pain. Journal of Health Psychology, 13(6), 804-809.
• Caboral, M. F., Evangelista, L. S., & Whetsell, M. V. (2012). Hope in elderly adults with chronic heart failure. Concept analysis. Investigacion y educacion en enfermeria, 30(3), 406-411.
• Caboral, M. F., Evangelista, L. S., & Whetsell, M. V. (2012). Hope in elderly adults with chronic heart failure. Concept analysis. Investigacion y educacion en enfermeria, 30(3), 406-411.
• Chung, H., Kim, J., Askew, R. L., Jones, S. M., Cook, K. F., & Amtmann, D. (2015). Assessing measurement invariance of three depression scales between neurologic samples and community samples. Quality of Life Research, 24(8), 1829-1834.
• Cohn, M. A., Fredrickson, B. L., Brown, S. L., Mikels, J. A., & Conway, A. M. (2009). Happiness unpacked: positive emotions increase life satisfaction by building resilience. Emotion, 9(3), 361.
• Corsini, R. J. (2002) Rajandram, R. K., Ho, S. M., Samman, N., Chan, N., McGrath, C., & Zwahlen, R. A. (2011). Interaction of hope and optimism with anxiety and depression in a specific group of cancer survivors: a preliminary study. BMC research notes, 4(1), 519.
• Gauthier, J. (2005). Anxiety disorders the elderly, Journal Holistic Nursing, 11, 1-16.
• Greenberg, L. S. (2017). Emotion-focused therapy of depression. Person-Centered & Experiential Psychotherapies, 1-12.
• Hall, S., Goddard, C., Opio, D., Speck, P. W., Martin, P., & Higginson, I. J. (2011). A novel approach to enhancing hope in patients with advanced cancer: a randomised phase II trial of dignity therapy. BMJ supportive & palliative care, bmjspcare-2011.
• Holt-Lunstad, J., Smith, T. B., Baker, M., Harris, T., & Stephenson, D. (2015). Loneliness and social isolation as risk factors for mortality a meta-analytic review. Perspectives on Psychological Science, 10(2), 227-237.
• Irving, L. M., C. Snyder, et al. (1998). “Hope and coping with cancer by college women.” Journal of personality 66(2): 195-214.
• Lopez, S. J., Snyder, C. R., Magyar-Moe, J. L., Edwards, L. M., Pedrotti, J. T., & Janowski, K. (2004). Pressgrove., C. (2004) Strategies for Accentuating Hope. Positive psychology in practice, 388-404.
• Marques, S. C., Lopez, S. J., & Pais-Ribeiro, J. L. (2011). “Building hope for the future”: A program to foster strengths in middle-school students. Journal of Happiness Studies, 12(1), 139-152.
• Murphy, K., Altschuler, A., Rowe, G., Hasher, L., Gordon, M., Spadafora, P., … & Szczepura, A. (2017). Leveraging Technology To Promote Engagement In Leisure Activities In Seniors With Cognitive Decline. Innovation In Aging, 1(Suppl_1), 61-61.
• Needham, B. L., Mezuk, B., Bareis, N., Lin, J., Blackburn, E. H., & Epel, E. S. (2015). Depression, anxiety and telomere length in young adults: evidence from the National Health and Nutrition Examination Survey. Molecular psychiatry, 20(4), 520-528.
• Rajandram, R. K., Ho, S. M., Samman, N., Chan, N., McGrath, C., & Zwahlen, R. A. (2011). Interaction of hope and optimism with anxiety and depression in a specific group of cancer survivors: a preliminary study. BMC research notes, 4(1), 519.
• Rustøen, T., Cooper, B. A., & Miaskowski, C. (2010). The importance of hope as a mediator of psychological distress and life satisfaction in a community sample of cancer patients. Cancer nursing, 33(4), 258-267.
• Santini, Z., Fiori, K. L., Tyrovolas, S., Haro, J. M., Feeney, J., & Koyanagi, A. (2016). Structure and function of social networks, loneliness, and their association with mental disorders among older men and women in Ireland: A prospective community-based study. European Psychiatry, 33, S178-S179.
• Shankar, A., McMunn, A., Demakakos, P., Hamer, M., & Steptoe, A. (2017). Social isolation and loneliness: Prospective associations with functional status in older adults. Health psychology, 36(2), 179.
• Snyder, C. R., Michael, S. T., & Cheavens, J. S. (1999). Hope as a psychotherapeutic foundation of common factors, placebos, and expectancies.
• Snyder, C. R., S. S. Ilardi, et al. (2000). “The role of hope in cognitivebehavior therapies.” Cognitive Therapy and Research 24(6): 747-762.
• Snyder, C., A. B. LaPointe, et al. (1998), “Preferences of high-and lowhope people for self-referential input.” Cognition & Emotion 12(6): 807-823.
• Snyder, C., D. Feldman, et al. (2002(. “Hopeful choices: A School Counselor’s guide to hope theory.” Journal of personality and Social psychology 65. 1061-1070.
• Sowislo, J. F., & Orth, U. (2013). Does low self-esteem predict depression and anxiety? A meta-analysis of longitudinal studies.
• Thornton, L. M., Cheavens, J. S., Heitzmann, C. A., Dorfman, C. S., Wu, S. M., & Andersen, B. L. (2014). Test of mindfulness and hope components in a psychological intervention for women with cancer recurrence. Journal of consulting and clinical psychology, 82(6), 1087.
• Wojciak, R. W., Mojs, E., Staniek, H., Marcinek, K., Krol, E., Suliburska, J., & Krejpcio, Z. (2016). Depression in seniors vs. their nutritional status and nutritional knowledge. Journal of Medical Science, 85(2), 83-88.
• Yoo, Y. G., Lee, D. J., Lee, I. S., Shin, N., Park, J. Y., Yoon, M. R., & Yu, B. (2016). The effects of mind subtraction meditation on depression, social anxiety, aggression, and salivary cortisol levels of elementary school children in South Korea. Journal of pediatric nursing, 31(3), 185-197.